پایگاه خبری فولاد ایران- به نظر می رسد یک کلاس درس مدرسه و یک کنفرانس مطبوعاتی فوتبال، مکان هایی بعید برای تحقیر دیپلماتیک روسیه باشد. اما این همان چیزی است که در قزاقستان و ازبکستان، دو کشور بزرگ آسیای مرکزی، منطقه وسیعی که زمانی تحت کنترل امپراتوری های تزاری و شوروی بود، اتفاق افتاده است. این امر بر تمایل فزاینده کشورهای آسیای مرکزی، از زمان تهاجم تمام عیار مسکو به اوکراین در فوریه 2022، برای دفاع از منافع خود و دفاع از هویت خود تأکید می کند.
در تاشکند، پایتخت ازبکستان، معلمی به دانش آموزی که شاکی بود کلاس روسی خود را به زبان ازبکی برگزار می کند، سیلی زد. پس از آنکه سخنگوی وزارت خارجه روسیه این حادثه را «رفتار ظالمانه» محکوم کرد، نایب رئیس پارلمان ازبکستان با بیان اینکه کرملین باید به کار خودش فکر کند، پاسخ داد. این در حالی است که سرمربی روسی تیم ملی فوتبال قزاقستان به دلیل اظهارات توهین آمیز در یک کنفرانس خبری درباره زبان قزاقستانی جریمه شد.
به گزارش فولاد ایران، تصادفی نیست که زبان در قلب این دعواها قرار داشت. اگرچه زبان روسی هنوز در آسیای مرکزی زبان رایج است، اما هر یک از پنج ایالت منطقه در حال ترویج زبان خود هستند. ترکمنستان و ازبکستان الفبای لاتین اصلاح شده را جایگزین خط سیریلیک کرده اند که در زمان شوروی تحمیل شده بود و قزاقستان نیز از آن پیروی می کند. تمایل به بازپس گیری کنترل بر تاریخ مدرن آنها کم اهمیت نیست. 27 اکتبر مصادف با صدمین سالگرد اعلام جمهوری سوسیالیستی شوروی ازبکستان به عنوان بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود. اما مقامات به جای ادای احترام به روسیه در تأسیس اولین سیاست مدرن ازبکستان، جدیدیسم را جشن می گیرند، یک جنبش اصلاحات اسلامی نوساز است که در اواخر قرن نوزدهم ظهور کرد و تحت دیکتاتوری جوزف استالین سرکوب شد.
دولت‌های آسیای مرکزی به آرامی اما مطمئناً پرده سکوتی را که دهه‌ها بر سر سرکوب‌های استالین در منطقه آویزان بود، برمی‌دارند. حتی تاجیکستان، کوچکترین کشور آسیای مرکزی، از روسیه شکایت می کند. کوخیر رسول زاده، نخست وزیر تاجیکستان، پس از اخراج گسترده تاجیک ها از روسیه در پی حمله تروریستی در ماه مارس در کنسرت راک مسکو، از "نقض گسترده حقوق و آزادی های اساسی شهروندان" انتقاد کرد.
واضح است که هیچ کشور آسیای مرکزی با روسیه قطع رابطه نمی کند یا حتی نمی خواهد روابط قطع شود. برخی به طور غیرمستقیم از جنگ تجاوزکارانه ولادیمیر پوتین در اوکراین حمایت می کنند و مسکو را قادر می سازند تا تحریم های غرب را دور بزند و کالاهای مفید برای اقتصاد نظامی روسیه وارد کند. قرقیزستان و تاجیکستان میزبان پایگاه های نظامی روسیه هستند. تنها یک ماه قبل از حمله پوتین به اوکراین در سال 2022 بود که یک نیروی تحت رهبری روسیه به درخواست دولت برای کمک به سرکوب شورش هایی که بیش از 200 نفر را کشتند، وارد قزاقستان شد.
حاکمان آسیای مرکزی بدون شک از تلاش پوتین برای الحاق مناطق وسیعی از اوکراین ناراحت هستند. اما آنها به کانال های تلویزیونی دولتی خود اجازه نمی دهند که گزارش هایی در مورد موضوعات حساسی مانند جنایات روسیه یا تهاجم متقابل اوکراین به خاک روسیه پخش کنند. در ترکمنستان، تحت کنترل ترین کشور آسیای مرکزی، رسانه های دولتی از زمان تهاجم سال 2022 به ندرت به جنگ روسیه اشاره کرده اند. با این حال، به طور زیرپوستی، همه کشورهای آسیای مرکزی در حال بررسی فرصت هایی هستند که پس از تهاجم به وجود آمده تا از روسیه فاصله بگیرند. ایالات متحده و اتحادیه اروپا تا حدودی به دلیل غنی بودن مواد خام و انرژی در منطقه، مایلند این روند را تشویق کنند - اگرچه با رقابت چین، ترکیه و خود روسیه روبرو هستند. آسیای مرکزی در طول جنگ سرد چیزی شبیه به پس انداز روز مبادا بود. اکنون هر چیزی جز آن است.
منبع: فایننشال تایمز