پایگاه خبری فولاد ایران- چین در حال برنامه‌ریزی برای اجرای اقدامات جدیدی به منظور افزایش نرخ زاد و ولد و رسیدگی به جمعیت سالمند رو به رشد خود است. با این حال، یک تحلیلگر هشدار داده که برای جلوگیری از فروپاشی جمعیتی، اقدامات بیشتری ممکن است لازم باشد.
چرا این موضوع مهم است؟
به گزارش فولاد ایران، علیرغم افزایش زاد و ولد در سال ۲۰۲۴، که عمدتاً به پایان سیاست‌های سختگیرانه دوران همه‌گیری نسبت داده می‌شود، میزان تولدها برای سال‌ها در حال کاهش بوده است. نرخ باروری در چین سال گذشته تنها ۱.۰ تولد به ازای هر زن بود، که بسیار کمتر از سطح جایگزینی ۲.۱ مورد نیاز برای حفظ رشد جمعیت است.
این روند نزولی حتی پس از پایان سیاست تک‌فرزندی و اجرای مجموعه‌ای از اقدامات حمایتی از زاد و ولد ادامه یافته است. در همین حال، چین به سمت تبدیل شدن به یک "جامعه فوق سالمند" طبق طبقه‌بندی سازمان ملل متحد حرکت می‌کند. انتظار می‌رود که جمعیت در سن کار (۱۴ تا ۶۴ سال) از ۷۰ درصد به ۶۴ درصد تا سال ۲۰۴۰ کاهش یابد، که یک چالش بلندمدت برای دومین اقتصاد بزرگ جهان خواهد بود.
اسناد ارائه‌شده پیش از نشست سالانه کنگره ملی چین شامل اقداماتی برای کاهش تأثیرات سالخوردگی جمعیت و تشویق زوج‌های جوان به داشتن فرزند بیشتر است.
یکی از این اقدامات شامل افزایش اندک در حداقل مزایای اساسی برای سالمندان در مناطق روستایی و افراد بیکار در شهرها است. همچنین، یک ابتکار دیگر به دنبال گسترش خدمات برای افراد دارای معلولیت در مناطق روستایی کم‌برخوردار چین است.
لی چیانگ، نخست‌وزیر چین، همچنین از برنامه‌هایی برای "پیشبرد محتاطانه اصلاحات" به منظور افزایش تدریجی سن بازنشستگی خبر داد. این تغییر که از امسال رسماً آغاز شده است، اولین اصلاح در چندین دهه اخیر محسوب می‌شود.
سیاست‌گذاران همچنین پیشنهاد یارانه‌هایی برای مراقبت از کودکان در سنین پایین و گسترش خدمات برای زنان در مراحل اولیه بارداری را مطرح کرده‌اند، اما جزئیات بیشتری ارائه نشده است.
مقامات چینی پیش‌تر نیز سعی کرده‌اند مشوق‌ها و اقداماتی برای افزایش نرخ زاد و ولد ارائه دهند که شامل افزایش مرخصی زایمان، مزایای مالیاتی برای داشتن فرزند، و یارانه‌های مسکن می‌شود.
با این حال، هزینه بالای پرورش کودکان و تبعیض در محیط‌های کاری از دلایل اصلی تأخیر زنان چینی در فرزندآوری و تمرکز بر پیشرفت شغلی عنوان شده است.
شیوجیان پنگ، پژوهشگر ارشد در مرکز مطالعات سیاستی دانشگاه ویکتوریا در ملبورن، به نیوزویک گفت: "بدون اصلاحات جامع، این تلاش‌ها ممکن است تنها تأثیر اندکی بر معکوس کردن روند کاهش زاد و ولد داشته باشد."
وی افزود: "تجربه بین‌المللی نشان می‌دهد که سیاست‌های جامع‌تر معمولاً تأثیر بیشتری دارند. به عنوان مثال، فرانسه موفق شد نرخ باروری خود را از ۱.۶۴ در سال ۱۹۹۳ به ۱.۸ تا ۱.۹ بین دهه ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰ افزایش دهد، در حالی که دانمارک نیز از ۱.۳۸ در سال ۱۹۸۳ به ۱.۷ تا ۱.۸ رسید."
"هر دو کشور این موفقیت را از طریق اجرای ترکیبی از یارانه‌های بالا، مراقبت از کودکان به‌صورت همگانی، و سیاست‌های کاری انعطاف‌پذیر به دست آوردند. این اقدامات نه تنها هزینه‌های مالی پرورش فرزند را کاهش می‌دهد، بلکه به والدین—به ویژه زنان—کمک می‌کند تا راحت‌تر بین کار و زندگی خانوادگی تعادل برقرار کنند."
هنوز مشخص نیست که این سیاست‌های جدید پس از پایان نشست کنگره ملی خلق چین چگونه اجرا خواهند شد.
با این حال، مانند کشورهای همسایه‌اش از جمله ژاپن، تایوان و کره جنوبی، احتمالاً نرخ زاد و ولد در چین همچنان کاهش خواهد یافت، زیرا نگرش‌های اجتماعی و فشارهای اقتصادی، نسل‌های جوان‌تر را از داشتن خانواده‌های بزرگ‌تر بازمی‌دارد.
منبع: مجمع جهانی اقتصاد