پایگاه خبری فولاد ایران- بانک‌های مرکزی طی 15 سال گذشته دو بار موفق به جلوگیری از بروز رکود جهانی شده‌اند: یک بار پس از بحران مالی سال 2008 و بار دیگر در اوج همه‌گیری ویروس کرونا.
اما تاکتیک‌هایی که آن‌ها برای بازگرداندن اعتماد و حفظ جریان پول از بانک‌ها به اقتصاد به کار بردند، آزمایشی با ریسک بالا بود. آزمایشی که ممکن است بدون بی‌ثبات کردن سیستم مالی، رها کردن آن غیرممکن باشد.
بانک‌های مرکزی ده‌ها تریلیون دلار اوراق قرضه دولتی و سایر دارایی‌ها را در تلاشی برای کاهش هزینه‌های استقراض بلندمدت و تحریک اقتصاد خود خریداری کردند. این اقدام که به عنوان «تسهیل کمی» یا QE شناخته می‌شود، سیل نقدینگی ارزان را ایجاد کرد و به سیاست‌گذاران نفوذ تازه‌ای بر بازارها داد. سرمایه گذاران آن را عصر «پول آسان» نامیدند.
اما از زمانی که تورم در سال گذشته به بالاترین سطح خود در یک نسل رسید، بانک‌های مرکزی تلاش کردند، در مقیاس بی‌سابقه، ترازنامه‌های متورم خود را با فروش اوراق بهادار کوچک کنند. بر اساس تحلیل اخیر موسسه فیتچ، «انقباض کمی» یا QT توسط بانک‌های مرکزی بزرگ، 2 تریلیون دلار نقدینگی را در دو سال آینده از سیستم مالی خارج می‌کند.
به گزارش فولاد ایران، تخلیه نقدینگی به این بزرگی می‌تواند فشارها را بر سیستم بانکی و بازارها که در حال حاضر با افزایش شدید نرخ‌های بهره و سرمایه‌گذاران سخت دست و پنجه نرم می‌کنند، تشدید کند.
بر اساس گزارش‌ها، بین سال‌های 2009 تا 2022، خرید اوراق قرضه دولتی و دارایی‌های بلندمدت مانند اوراق بهادار با پشتوانه وام مسکن توسط فدرال رزرو ایالات متحده، بانک انگلستان، بانک مرکزی اروپا و بانک ژاپن در مجموع بالغ بر 19.7 تریلیون دلار بوده است. اکنون تأثیرگذارترین بانک‌های مرکزی جهان، به غیر از بانک ژاپن، به طور پیوسته حجم ترازنامه‌های خود را کاهش می‌دهند و هیچ کس به طور قطع نمی‌داند که با برداشت نقدینگی بیشتر و بیشتر از سیستم مالی چه اتفاقی خواهد افتاد.
به گفته برخی کارشناسان، اثرات بی ثبات کننده QT در دو دوره استرس حاد بازار در هشت ماه گذشته مشهود است.
فروش شدید اوراق قرضه دولتی بریتانیا در سپتامبر گذشته، که باعث سقوط ارزش پوند شد و بانک انگلیس را مجبور کرد مکرراً وارد عمل شود، تا حدی به دلیل ترس از برنامه های لیز تراس نخست وزیر سابق برای افزایش استقراض دولت ایجاد شد.
گفته می شود QT به آشفتگی در بخش بانکداری ایالات متحده کمک می کند و بازیگران ضعیف تری مانند بانک سیلیکون ولی را که در ماه مارس شکست خورد، آشکار می کند. بانک‌ها در دوران پول آسان شاهد افزایش سپرده‌ها بودند و بدهی‌ها را بیش از مبالغ بیمه شده توسط دولت فدرال انباشته می‌کردند. سپس بانک های مرکزی شروع به برداشت نقدینگی از سیستم مالی کردند. این یک عدم تطابق خطرناک را ایجاد می کند اگر سپرده گذاران به طور ناگهانی پول خود را پس بگیرند.
بدتر از آن، بسیاری از بانک‌ها حفره‌های بزرگی در ترازنامه‌های خود دارند، زیرا بانک‌های مرکزی به طور همزمان نرخ‌های بهره را افزایش داده‌اند. نرخ‌های بالاتر، ارزش بخش قابل توجهی از سرمایه‌گذاری بانک‌ها، از جمله اوراق قرضه بلندمدت دولتی را که زمانی امن تلقی می‌شد، کاهش داده است.
بانک‌های مرکزی می‌گویند که رویکردی تدریجی و قابل پیش‌بینی برای QT اتخاذ می‌کنند تا اختلال را به حداقل برسانند.
در حالی که سطح بدهی دولت در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است، هزینه خدمات دهی به این بدهی به دلیل تمایل بانک‌های مرکزی برای خرید بخش‌های بزرگی از آن کاهش یافته است. اکنون، اگر دولت‌ها می‌خواهند پروژه‌های سرمایه‌گذاری سبز یا اقداماتی را برای دیجیتالی کردن اقتصادشان تأمین مالی کنند، باید خریداران دیگری بیابند.
منبع: CNN