پایگاه خبری فولاد ایران- چین در واکنش به افزایش تعرفه‌های امریکا بر کالاهای چینی، دست به اقدام تلافی‌جویانه‌ای زده و محدودیت‌هایی را بر صادرات عناصر خاکی کمیاب اعمال کرده است. این اقدام، که از مدتی پیش احتمال وقوع آن از سوی پکن مطرح شده بود، به طور مستقیم عرضه این مواد معدنی حیاتی را به کشورهای غربی تحت فشار قرار می‌دهد. عناصر خاکی کمیاب گروهی از ۱۷ عنصر شیمیایی هستند که در صنایع مختلف از جمله دفاعی، تولید خودروهای برقی، انرژی‌های نو و ساخت لوازم الکترونیکی کاربرد گسترده‌ای دارند. نکته حائز اهمیت این است که چین حدود ۹۰ درصد از تولید جهانی این عناصر را در اختیار دارد و ایالات متحده به شدت به واردات این مواد از چین وابسته است، چرا که تنها یک معدن فعال در این زمینه دارد.
محدودیت‌های صادراتی چین، که در قالب بسته‌ای از اقدامات تلافی‌جویانه شامل تعرفه‌ها و محدودیت‌های شرکتی اعلام شده است، نه تنها شامل مواد معدنی استخراج شده بلکه محصولات نهایی مانند آهنرباهای دائمی را نیز در بر می‌گیرد که یافتن جایگزین برای آنها در کوتاه‌مدت بسیار دشوار خواهد بود. این اقدام، بر خلاف برخی تصورات، صادرات به تمامی کشورها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و نه فقط ایالات متحده، و نشان‌دهنده اهرم فشاری است که چین از طریق تسلط بر زنجیره تأمین این مواد معدنی حیاتی در اختیار دارد.
وزارت بازرگانی چین اعلام کرده است که هفت دسته از عناصر نادر خاکی متوسط و سنگین، از جمله ساماریوم، گادولینیوم، تربیوم، دیسپروزیم، لوتتیم، اسکاندیم و مواد مرتبط با ایتریم، از تاریخ ۴ آوریل در فهرست کنترل صادرات قرار گرفته‌اند. شرکت‌های بزرگ آمریکایی مانند لاکهید مارتین (تولیدکننده تجهیزات نظامی)، تسلا (تولیدکننده خودروهای الکتریکی) و اپل (تولیدکننده لوازم الکترونیکی) از جمله صنایعی هستند که در زنجیره تأمین خود به این عناصر وابسته هستند. تحلیلگران معتقدند که چین با دقت و به صورت استراتژیک این فهرست را تهیه کرده و عناصری را هدف قرار داده که برای اقتصاد ایالات متحده از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.
به گزارش
فولاد ایران،اگرچه این محدودیت‌ها به معنای ممنوعیت کامل صادرات نیست، اما دولت چین می‌تواند با اعمال محدودیت در صدور مجوزهای صادراتی، میزان عرضه این مواد را به شدت کنترل کند. این اقدام چین، به گفته کارشناسان، باعث ایجاد رقابت شدید برای دسترسی به منابع محدود جایگزین در کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی خواهد شد. برخی منابع صنعتی نیز ابراز نگرانی کرده‌اند که این محدودیت‌ها می‌تواند برای تولیدکنندگان هوافضای ایالات متحده مشکلاتی ایجاد کند، زیرا برخی از عناصر نادر خاکی مورد استفاده در تجهیزات هوانوردی منحصراً از چین تأمین می‌شوند.
دولت ایالات متحده ذخایری از برخی عناصر نادر خاکی دارد، اما این ذخایر برای تأمین نیازهای بلندمدت پیمانکاران دفاعی این کشور کافی نیست. چین پیش از این نیز ممنوعیت‌های صادراتی کاملی را برای برخی فلزات به ایالات متحده اعمال کرده و محدودیت‌های صادراتی متعددی را بر سایر مواد اعمال کرده بود. محدودیت‌های جدید بر عناصر نادر خاکی سنگین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا چین کنترل به مراتب بیشتری بر عرضه این عناصر دارد و در حال حاضر تنها یک معدن فعال متمرکز بر تولید این عناصر در خارج از چین (در میانمار و لائوس) وجود دارد که آن هم به طور نزدیک با زنجیره تأمین چین مرتبط است.
تحلیلگران معتقدند که این اقدام چین نشان‌دهنده تمایل این کشور به تشدید تنش‌ها در مناقشه تجاری با ایالات متحده است و احتمالاً اولین گام در یک سری اقدامات متقابل و مذاکرات پیچیده خواهد بود. چین بر فرآیند پیچیده و آلاینده پالایش عناصر نادر خاکی تسلط کامل دارد و تولید را از طریق سیستم سهمیه‌بندی کنترل می‌کند. اقدام اخیر پکن احتمالاً تلاش‌ها در غرب برای ایجاد زنجیره‌های تأمین جایگزین را تسریع خواهد کرد، اگرچه پیشرفت در این زمینه تاکنون کند بوده است. ایالات متحده نیز در حال بررسی ایده آغاز تحقیقات تعرفه‌ای بر واردات مواد معدنی حیاتی است.
منبع: Mining.com
ترجمه: مونا تابان