پایگاه خبری فولاد ایران- طرح دونالد ترامپ برای جبران هزینههای مالی ایالات متحده در دفاع از اوکراین، پتانسیل قابلتوجهی دارد، اما همزمان با چالشها، ابهامات و مشکلات بالقوهای همراه است.
این توافق میتواند اولین موفقیت بزرگ سیاست خارجی دولت جدید و پاسخی به نگرانیهای جمهوریخواهان در مورد هزینههای کمک به اوکراین باشد، در حالی که یک مکانیسم بازپرداخت ایجاد میکند که برخی از موانع سیاسی برای کمکهای آینده را کاهش میدهد.
به گزارش فولاد ایران، جزئیات دقیق این توافق و برنامههای اجرای آن هنوز مشخص نیست و این توافق قبل از آنکه بهعنوان یک پیروزی برای رئیسجمهور آمریکا اعلام شود، با چالشهای زیادی مواجه خواهد بود.
بر اساس نسخهای از این توافق که توسط فایننشال تایمز منتشر شده است، در ازای "حمایت مالی و مادی قابلتوجه آمریکا از اوکراین"، این کشور بخشی از منابع طبیعی خود را به یک "صندوق سرمایهگذاری بازسازی" واگذار میکند که بهطور مشترک توسط دو کشور مدیریت خواهد شد.
اگرچه متن توافق میزان دقیق این منابع را مشخص نمیکند، اما بیان شده که کییف ۵۰ درصد از تمام درآمدهای حاصل از بهرهبرداری از منابع طبیعی متعلق به دولت اوکراین را در این صندوق قرار خواهد داد. این منابع شامل مواد معدنی، هیدروکربنها، نفت، گاز طبیعی و سایر مواد استخراجی، و همچنین زیرساختهای مرتبط مانند پایانههای گاز طبیعی مایع و تأسیسات بندری است.
واشنگتن از درخواست اولیه خود مبنی بر دریافت ۵۰۰ میلیارد دلار از منابع معدنی کمیاب اوکراین صرفنظر کرده است، موضوعی که در متن توافق ذکر نشده و رئیسجمهور زلنسکی قبلاً اعلام کرده بود که آن را نخواهد پذیرفت.
روز سهشنبه، زمانی که از ترامپ پرسیده شد که اوکراین در ازای واگذاری بخشی از منابع خود به ایالات متحده چه چیزی به دست خواهد آورد، او پاسخ داد: "۳۵۰ میلیارد دلار، تجهیزات زیاد، تجهیزات نظامی، و حق ادامه جنگ"—قمی که وی مدعی است اوکراین تاکنون از ایالات متحده دریافت کرده است. با این حال، این رقم با برآوردهای مؤسسه کیل که کمکهای ارائهشده به اوکراین را ردیابی میکند، تناقض دارد. این مؤسسه میزان کمکهای ایالات متحده را حدود ۱۱۴.۲ میلیارد یورو (۱۱۹ میلیارد دلار) اعلام کرده است.
وزارت دفاع آمریکا تخمین بالاتری دارد و میزان کمک را ۱۸۲.۸ میلیارد دلار برآورد کرده است، که شامل هزینههای آموزشی و سایر اشکال حمایت غیرمستقیم نیز میشود.
طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد، اوکراین حدود ۵ درصد از منابع مواد خام حیاتی جهان را در اختیار دارد و کییف ادعا میکند که دارای یکی از بزرگترین ذخایر گرافیت، لیتیوم، تیتانیوم، بریلیوم و اورانیوم در جهان است.
با این حال، عدم وجود دادههای دقیق زمینشناسی باعث شده بسیاری در مورد میزان واقعی این منابع و سهولت استخراج و سودآوری آنها در آینده نزدیک تردید داشته باشند.
کییف اعلام کرده است که دارای ۲۰,۰۰۰ ذخیره معدنی شناساییشده است، اما تنها ۸,۰۰۰ مورد از آنها "تأیید شده" و کمتر از نیمی از آنها در حال بهرهبرداری است. این آمار پیش از حمله روسیه جمعآوری شده بود و کارشناسان معتقدند که جنگ آسیبهای شدیدی به زیرساختهای استخراج وارد کرده و ظرفیت تولید را کاهش داده است.
وسلی اِی. هیل از مرکز مالیات و سرمایهگذاری بینالمللی گفت: "علاوه بر موانع سیاسی، اوکراین با یک مشکل بزرگ در زمینه ذخایر معدنی مواجه است"،. "ما میدانیم که اوکراین دارای عناصر کمیاب زمین است، اما بخش عمدهای از اطلاعات زمینشناسی آن در دوره شوروی در مسکو نگهداری میشد و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به اوکراین تحویل داده نشد."
استخراج این منابع نیز هزینهبر خواهد بود. طبق برآورد سازمان زمینشناسی اوکراین، اجرای ۱۰ پروژه معدنی بزرگ این کشور نیاز به ۱۵ میلیارد دلار سرمایهگذاری دارد.
علاوه بر این، هزینه بازسازی اوکراین پس از جنگ، بر اساس گزارش مشترک بانک جهانی، دولت اوکراین، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد، ۵۲۴ میلیارد دلار تخمین زده شده است.
برخی از مهمترین ذخایر اوکراین نیز در مناطق تحت اشغال روسیه قرار دارند. به گفته معاون نخستوزیر اوکراین، ۳۵۰ میلیارد دلار از منابع معدنی حیاتی اوکراین در سرزمینهای اشغالی روسیه قرار دارند. این مسئله سود بالقوهای که اوکراین—و به تبع آن آمریکا—میتواند کسب کند را کاهش میدهد.
متن توافق هیچ تضمین امنیتی مشخصی برای اوکراین ارائه نمیدهد، که میتواند باعث شود کییف برای دریافت این ضمانتها تلاش کند یا حتی در صورت عدم دریافت آنها، توافق را رد کند.
مذاکرات نهایی احتمالاً در روز جمعه انجام خواهد شد، اما هنوز مشخص نیست که اوکراین توافق را امضا خواهد کرد یا خیر.
منبع: Newsweek