قیمت نفت چقدر می تواند بالا برود؟

پایگاه خبری فولاد ایران- ریسک ژئوپلیتیک در حال افزایش است، عرضه نفت هم همینطور.
در سراسر جهان مصرف کنندگان، رانندگان و سیاستمداران نگران قیمت نفت هستند. درگیری بین اسرائیل و حماس که از یک سال پیش آغاز شد در حال گسترش است. اگر جنگی همه جانبه بین اسرائیل و ایران در گیرد، خطر خاورمیانه، منطقه ای که یک سوم نفت خام جهان را تولید می کند، به همان اندازه که ترسناک است، آشکار است. تعداد کمی از کالاها به اندازه نفت بر اقتصاد جهانی تأثیر می گذارد. و همانطور که نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا کاملاً آگاه هستند، تعداد کمی از آنها در انتخابات تأثیرگذار هستند. تورم دو سال گذشته نشان داد که رای دهندگان چقدر از شوک های قیمتی متنفرند.
به گزارش فولاد ایران، قیمت نفت طی یک هفته 10 درصد افزایش یافت، زیرا اسرائیل به حزب الله حمله کرد و ایران نیز با حدود 200 موشک شلیک مستقیم به اسرائیل، تلافی کرد. قیمت نفت در 7 اکتبر، قبل از کاهش، به 81 دلار در هر بشکه رسید. دو سال و نیم پیش، تهاجم روسیه به اوکراین، قیمت نفت را به بیش از 120 دلار افزایش داد، زیرا غرب تحریم‌هایی را علیه روسیه اعمال کرد و ترس از اختلال در عرضه دومین صادرکننده بزرگ جهان تشدید شد.
این بار چه اتفاقی می تواند بیفتد؟ اگر درگیری بدتر شود، یک شوک نفتی جدی ممکن است. اما مازاد عرضه به این معنی است که بازار نفت نسبت به سال 2022 کمتر در برابر چنین شوکی آسیب پذیر است.
اسرائیل هنوز باید علیه ایران تلافی کند. در 3 اکتبر، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، وقتی اشاره کرد که زیرساخت های نفتی ایران ممکن است در تلاقی اسرائیل باشد، بازار را تکان داد. با این حال، این تنها یکی از بسیاری از اهداف ممکن است. و حتی اگر تولید نفت ایران مختل شود، به اندازه روسیه تولیدکننده بزرگی نیست. ایران نزدیک به 2 میلیون بشکه در روز صادر می کند که حدود 2 درصد از عرضه جهانی است. در مقایسه، روسیه نزدیک به 5 میلیون بشکه در روز صادرات دارد.
تصویر جهانی نیز به طور قابل توجهی با سال 2022 متفاوت است. زمانی که روسیه به اوکراین حمله کرد، نفت با کمبود عرضه مواجه بود و تقاضا در حال افزایش بود، زیرا اقتصادهای جهان از قرنطینه ناشی از کووید بیرون آمدند. بازار برای این ناراحتی آماده بود. امروز دنیا در نفت شنا می کند. سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش، به رهبری عربستان سعودی، به دنبال افزایش قیمت‌ها با پمپاژ کمتر بودند. اما این طرح شکست خورده و به بی انضباطی و تقلب سایر اعضا دامن زده است. در حال حاضر این کارتل وعده افزایش تولید در ماه دسامبر را داده است.
عربستان سعودی که به دنبال قیمت های بالاتر برای تامین مالی برنامه های مخارج خود در داخل کشور است. بنا بر گزارش ها، این کشور «هدف» قیمت خود یعنی ۱۰۰ دلار در هر بشکه را کاهش داده است تا حداقل بتواند سهم بازار خود را حفظ کند. اوپک و متحدانش ظرفیت اضافی بیش از 5 میلیون بشکه در روز دارند. عربستان سعودی به تنهایی می تواند تولید خود را 3 میلیون افزایش دهد.
در حال حاضر نزدیک به 60 درصد نفت جهان از کشورهایی غیر از کارتل و متحدانش تامین می شود که این رقم در سال 2019، 44 درصد بود. شلمن های آمریکا تا کنون به بزرگترین تولیدکنندگان جهان تبدیل شده اند. برزیل، کانادا و گویان همگی تولید خود را در سال های اخیر افزایش داده اند. طبق پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی، تولید کشورهای غیراوپک در سال آینده 1.5 میلیون بشکه در روز رشد خواهد کرد.
در عین حال، تقاضا برای نفت کم بوده است. پس از بازگشت از همه گیری، اقتصادهای آمریکا و اروپا در حال کاهش هستند زیرا افزایش نرخ بهره در گذشته شروع به کاهش می کند. اقتصاد چین تحت فشار رکود املاک خود در حال مبارزه است. در 8 اکتبر، اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌بینی خود را برای تقاضای جهانی نفت در سال 2025 به دلیل تضعیف فعالیت‌های تولیدی در سراسر جهان کاهش داد. پیش از تشدید آخرین تنش ها در خاورمیانه، معامله گران نفت انتظار داشتند در سال 2025 به دلیل تضعیف رشد تقاضا و گسترش عرضه، قیمت ها به زیر 70 دلار در هر بشکه کاهش یابد.
عرضه فراوان امروز سپری در برابر شوک های ژئوپلیتیکی ایجاد می کند، اما نه یک سپر تسخیرناپذیر. اگر اسرائیل به زیرساخت‌های نفتی ایران ضربه بزند، ایران می‌تواند به تولیدکنندگان نفتی که توافق‌های اقتصادی با اسرائیل امضا کرده‌اند، مانند بحرین یا امارات متحده عربی حمله کند. یا می تواند تنگه هرمز را که بیشتر نفت خلیج فارس از آن عبور می کند، مسدود کند. این ممکن است قیمت نفت را به بالاترین حد خود در سال 2022 نزدیک کند.
این اقدامات می‌تواند آمریکا را وارد درگیری کند و باعث خشم چین، بزرگترین واردکننده نفت جهان شود. اما در خاورمیانه، سناریوهای کابوس هرگز کاملاً قابل رد نیستند. از آنجایی که تولید نفت هنوز در تعداد انگشت شماری از کشورها متمرکز است، عرضه نفت در برابر تصمیمات بی پروای رهبران آسیب پذیر است. با این حال، به لطف افزایش تولید جهانی و تضعیف تقاضا، بازار نسبت به قبل بهتر است.

منبع: اکونومیست