پایگاه خبری فولاد ایران-فاتح بیرول، رئیس 66 ساله آژانس بین المللی انرژی (IEA) سه سال گذشته را به طور فزاینده ای در مورد نیاز جهان به تغییر از سوخت های فسیلی به انرژی پاک صرف کرده است، زیرا انتشار کربن همچنان در حال رشد است و دمای جهانی به رکوردهای ماهانه جدید رسیده است. او هشدار می دهد که اگر صنعت به افزایش تولید خود ادامه دهد، جهان تا پایان دهه به سمت مازاد نفت "سرسام آور" پیش می رود، زیرا اقتصاد چین کند شده و مصرف کنندگان بیشتری به سمت وسایل نقلیه الکتریکی روی می آورند و این تقاضا برای نفت و گاز را کاهش می دهد.
بیرول، کارمند سابق کارتل نفت اوپک، در سال 2017 از این صنعت خواسته بود تا نفت بیشتری را برای جلوگیری از کمبود تولید کند. او در کنفرانس CERAWeek در ژانویه همان سال گفت: «پیام ما به صنعت نفت اینجا در هیوستون سرمایه گذاری، سرمایه گذاری و سرمایه گذاری است. تغییر رویکرد او باعث شده است که برخی از مدیران نفت به طور خصوصی اظهار کنند که بیرول در حال بازی سیاسی است و آژانس بین المللی انرژی که به طور سنتی منبع داده ها و تحلیل های بی طرفانه در مورد انرژی است، اکنون به یک طرفدار تبدیل شده است.
یکی از مدیران شرکت نفت می گوید: «آنها باید به تمرکز خود بر امنیت انرژی بازگردند.» آژانس بین‌المللی انرژی و اوپک زمانی در زمینه پیش‌بینی‌های انرژی خود با هم هماهنگ بودند، اما اکنون دیدگاه‌های بسیار متفاوتی در مورد آینده نفت دارند.
به گزارش فولاد ایران، آژانس بین المللی انرژی بر این باور است که جهان در سال 2029 با مصرف 105.6 میلیون بشکه نفت در روز به اوج نفت خود خواهد رسید. اوپک، کارتلی از کشورهای تولیدکننده نفت به رهبری عربستان سعودی، با افزایش مصرف نفت به حداقل 116 میلیون بشکه در روز در سال 2045، اوج نمی بیند. اوپک معتقد است که کنار گذاشتن نفت و گاز بازارهای انرژی را بی ثبات کرده و به بحران های بیشتر منجر می شود. آژانس بین‌المللی انرژی همچنین به یک هدف سیاسی در ایالات متحده تبدیل شده است که مقادیر بی‌سابقه نفت و گاز تولید می‌کند. سناتورهای جمهوری‌خواه از آمریکا خواسته‌اند کمک‌های مالی به آژانس بین‌المللی انرژی را متوقف کند و مقامات سابق دولت دونالد ترامپ می‌گویند که ترامپ در صورت انتخاب مجدد تلاش خواهد کرد تا بیرول را برکنار کند.
دولت‌ها، شرکت‌های نفتی و سرمایه‌گذاران برای اطلاع‌رسانی به سیاست‌ها و استراتژی‌های خود به آژانس به‌عنوان منبع قابل اعتماد انرژی جهانی متکی هستند. اما پیش‌بینی‌های آن در گذشته با انتقاد فعالان آب و هوا به دلیل پیش‌بینی نکردن عرضه سریع انرژی‌های تجدیدپذیر مواجه شده بود و اکنون توسط طرفداران سوخت‌های فسیلی به عنوان حمایت بیش از حد از انتقال انرژی مورد حمله قرار گرفته است. بیرول که سومین دوره او به عنوان مدیر اجرایی در سال 2027 به پایان می رسد، اصرار دارد که آژانس بین المللی انرژی در مسیر درستی حرکت می کند.
دگرگونی آژانس بین المللی انرژی تحت مدیریت بیرول چشمگیر بوده است. این آژانس بین دولتی پس از تحریم نفتی اعراب و اسرائیل در سال 1973 تأسیس شد که باعث افزایش قیمت ها شد. وظیفه آن تضمین امنیت انرژی با ارائه داده ها و تجزیه و تحلیل و مدیریت ذخیره استراتژیک 16 عضو خود برای پاسخ به شرایط اضطراری بود. چشم انداز انرژی جهانی آن، گزارش سالانه ای که چشم انداز انرژی را تا سال 2050 پیش بینی می کند، معیاری برای سیاست گذاران و شرکت های انرژی تبدیل شد. بیرول، اقتصاددانی که در سال 1995 از اوپک به عضویت اوپک درآمد، هنگامی که در سال 2015 به این مقام رسید، شروع به گسترش دیدگاه بین‌المللی آژانس بین‌المللی انرژی کرد.
بیرول می‌گوید شرکت‌های نفتی که با پیش‌بینی‌های آژانس بین‌المللی انرژی مخالفت می‌کنند، چشم‌انداز خود را به منابع غربی محدود می‌کنند. او می گوید: «شما نمی توانید آنچه را که در چین اتفاق می افتد نادیده بگیرید.»
در سال 2017 آژانس بین‌المللی انرژی همچنان پیش‌بینی می‌کرد که تقاضای نفت یا گاز در تمام سناریوها تا سال 2040 به افزایش خود ادامه خواهد داد. در همین حال، فعالان اقلیم، آژانس بین المللی انرژی را به دست کم گرفتن رشد انرژی های تجدیدپذیر و پتانسیل آن برای جایگزینی سوخت های فسیلی متهم کردند.
تغییرات اقلیمی مسلماً بزرگترین مشکلی است که صنعت انرژی با آن مواجه است، بنابراین این ایده که آژانس بین المللی انرژی نباید روی آن تمرکز کند و فقط به ذخایر نفت نگاه کند بسیار عجیب است.
آژانس بین‌المللی انرژی بر این باور است که تمرکز آن بر انتقال انرژی در سال 2022، زمانی که روسیه به اوکراین حمله کرد و اروپا بیشتر ذخایر گاز خود را از دست داد، به اثبات رسید. این بحران استدلال آژانس را تقویت کرد که امنیت انرژی و تغییر از سوخت‌های فسیلی وارداتی به انرژی‌های تجدیدپذیر داخلی دست به دست هم می‌دهند. بیرول می‌گوید: «بحثی در مورد اینکه آیا آژانس بین‌المللی انرژی باید امنیت انرژی یا تغییرات آب و هوایی را به عنوان اولویت اصلی خود انتخاب کند، وجود دارد.»
برخی از شرکت‌های نفتی برای دستیابی به اهداف خالص صفر خود، به جای کاهش تولید، تمام امید خود را به جذب کربن بسته‌اند، سیاستی که بیرول پیش از مذاکرات آب و هوایی سال گذشته سازمان ملل متحد در COP28 آن را «توهم» توصیف کرد. این صنعت در برابر پیش‌بینی‌های آژانس بین‌المللی انرژی با شدت بیشتری عقب‌نشینی می‌کند و می‌گوید آژانس بازی «خطرناکی» انجام می‌دهد که اگر شرکت‌ها واقعاً فعالیت‌های خود را کاهش دهند، ممکن است منجر به افزایش قیمت‌های انرژی شود.
لازلو وارو، کارمند سابق آژانس بین‌المللی انرژی که اکنون ریاست بخش برنامه‌ریزی آینده شل را بر عهده دارد، می‌گوید بیرول «توانایی قوی در شناسایی مسائلی دارد که واقعاً در دستور کار سیاسی قرار دارند». او می افزاید: «کارهای مرتبط با انرژی و اقلیم در سایر سازمان های بین المللی نیز در حال انجام است، اما به طور کلی، در زمینه سیاست انرژی، آژانس بین المللی انرژی یک پیشنهاد منحصر به فرد به دولت ها دارد.»
با این حال، شاید بزرگترین چالش پیش رو، یک کاخ سفید متخاصم باشد. ایالات متحده یکی از کمک‌کنندگان اصلی بودجه آژانس بین‌المللی انرژی است و دونالد ترامپ وعده داده است که در صورت انتخاب مجدد به عنوان رئیس‌جمهور، به احتمال زیاد «هدف سازمان، رهبری سازمان و آینده سازمان» را زیر سوال می برد.
منبع: فایننشال تایمز