پایگاه خبری فولاد ایران- در 11 مارس 2011، زمین لرزه ای به بزرگی 9 ریشتر و متعاقب آن سونامی 15 متری ژاپن را لرزاند که باعث فاجعه هسته ای در نیروگاه هسته ای فوکوشیما دایچی TEPCO شد. سه راکتور از شش راکتور نیروگاه تحت تأثیر قرار گرفتند که منجر به ذوب شدن و انتشار مقدار قابل توجهی از مواد رادیواکتیو در محیط شد.
13 سال بعد، ژاپن هنوز هم درگیر اثرات این فاجعه است. اثرات فاجعه آمیز سلامتی ناشی از قرار گرفتن در معرض رادیواکتیویته هنوز برای بسیاری نگرانی جدی است و اثرات زیست محیطی بر زمین، آب، کشاورزی و شیلات هنوز قابل مشاهده است. هزینه خسارت ها، از جمله غرامت قربانی ها، نجومی بوده و از سال 2011 سالانه 7 میلیارد دلار هزینه شده است و همچنان ادامه دارد.
با این حال، به نظر می رسد ژاپن و سایر نقاط جهان چیز زیادی از این تجربه ویرانگر نیاموخته اند. در 21 مارس، بلژیک میزبان اولین اجلاس انرژی هسته‌ای بود که با حضور مقامات بلندپایه از سراسر جهان، از جمله ماساهیرو کومورا، معاون وزیر امور خارجه ژاپن، برگزار شد. این رویداد به منظور ترویج توسعه، گسترش و تأمین مالی پروژه‌ها و تحقیقات انرژی هسته‌ای برگزار شد.
این اجلاس پس از آن برگزار شد که بیش از 20 کشور از جمله ژاپن برنامه‌های خود را برای سه برابر کردن ظرفیت انرژی هسته‌ای تا سال 2050 در کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل (COP28) در سال گذشته اعلام کردند.
همه این تحولات بر خلاف شواهد فزاینده ای است که نشان می دهد انرژی هسته ای یک گزینه کارآمد و مطمئن برای انتقال انرژی به دور از سوخت های فسیلی نیست.
علیرغم پیشرفت‌های فناوری ذخیره‌سازی زباله، هنوز هیچ روشی برای مدیریت زباله‌های هسته‌ای ابداع و اجرا نشده است. از آنجایی که نیروگاه های هسته ای همچنان به تولید زباله های رادیواکتیو ادامه می دهند، احتمال نشت و انحراف به سمت سلاح های هسته ای همچنان خطرات زیست محیطی، سلامت عمومی و امنیتی قابل توجهی را به همراه دارد.
انرژی هسته‌ای همچنین کندترین انرژی کم کربن برای استقرار است، بسیار پرهزینه است و کمترین تأثیر را در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت بر کربن‌زدایی از ترکیب انرژی دارد. آخرین گزارش هیئت بین دولتی تغییرات آب و هوایی (IPCC) اشاره کرد که پتانسیل انرژی هسته ای و مقرون به صرفه بودن کاهش انتشار تا سال 2030 بسیار کمتر از انرژی خورشیدی و بادی است.
به گزارش فولاد ایران، فناوری‌های انرژی در مقیاس بزرگ مانند نیروگاه‌های هسته‌ای نیز به میلیاردها دلار سرمایه نیاز دارند و به دلیل قوانین ایمنی سخت‌گیرانه‌تر، ساخت آن یک دهه طول می‌کشد.
بحران آب و هوا فقط مربوط به انتشار CO2 نیست و در مورد طیف وسیعی از مسائل مربوط به عدالت زیست محیطی و دموکراسی است که باید مورد توجه قرار گیرد و انرژی هسته ای در این زمینه سابقه درخشانی ندارد.
به عنوان مثال، استخراج اورانیوم - گام اولیه در تولید انرژی هسته ای - با تخریب زیستگاه، آلودگی خاک و آب، و اثرات نامطلوب بهداشتی برای جوامع نزدیک به سایت های معدن مرتبط است. استخراج و فرآوری اورانیوم به مقادیر زیادی انرژی نیاز دارد که اغلب از منابع تجدیدناپذیر به دست می‌آید که اعتبار زیست محیطی انرژی هسته‌ای را بیشتر به خطر می‌اندازد.
انرژی هسته ای همچنین از فناوری متمرکز، حکمرانی و فرآیندهای تصمیم گیری استفاده می کند و توزیع قدرت را در دستان عده معدودی متمرکز می کند.
برای یک انتقال انرژی عادلانه، راه حل های انرژی نه تنها باید ایمن باشند، بلکه باید به طور عادلانه و منصفانه اجرا شوند. در حالی که نیروگاه‌های هسته‌ای به کیلومترها خط لوله، برنامه‌ریزی از راه دور و مدیریت متمرکز نیاز دارند، ساخت و نصب پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی روز به روز بهینه تر و کارآمدتر می‌شود.
پروژه‌های خورشیدی و بادی می‌توانند شغل‌های جدیدی ایجاد کنند، اقتصادهای محلی را تحریک کنند، و جوامع را برای کنترل آینده انرژی خود در مقابل سرمایه‌گذاری بیشتر در صنعت سوخت‌های فسیلی تریلیون دلاری توانمند کنند.
اگرچه فاجعه 2011 در فوکوشیما ممکن است گذشته ای دور به نظر برسد، اما تأثیرات امروز آن بر سلامتی مردم و جامعه یادآوری می کند که نباید به طور خطرناکی با وعده های به اصطلاح انرژی هسته ای منحرف شویم.
برای ایمن و عادلانه نگه داشتن دنیای خود، نه تنها نیاز به مالیات و حذف تدریجی سوخت های فسیلی داریم، بلکه ضروری است که با انرژی های تجدیدپذیر، مانند باد و خورشید، سریع، به طور گسترده و به طور عادلانه انرژی خود را تامین کنیم.
منبع: الجزیره