پایگاه خبری فولاد ایران- چین این هفته دهمین سالگرد راه اندازی طرح کمربند و جاده خود را جشن گرفت. این طرح که در اصل برای ادغام بهتر با همسایگان و شرکای تجاری دورتر طراحی شده بود، به یک پروژه بسیار جاه طلبانه تبدیل شده است. BRI، اکنون ستونی از نظم جهانی جایگزین است، که در تقابل با پارادایم موجود، ایجاد شده توسط غرب و رهبری آن قرار دارد.
این ایده در میان کشورهای شرکت کننده محبوب است، اما این ابتکار به دلیل اولویت دادن به نیازهای چین بر نیازهای شرکای خود، سنگین کردن بدهی های ناپایدار و کمک به شرکت های چینی بیشتر از کشورهای دریافت کننده، مورد انتقاد قرار گرفته است، که پکن همه آنها را رد می کند.
با این حال، ناعادلانه خواهد بود که خدماتی را که چین با برجسته کردن فقدان زیرساخت در کشورهای در حال توسعه انجام داده است و خدماتی را که برای جهان انجام داده است، به رسمیت نشناسیم.
به گزارش فولاد ایران، ابتکار یک کمربند و یک جاده، همانطور که در ابتدا BRI شناخته می شد، در سخنرانی شی در قزاقستان در سال 2013 راه اندازی شد. او به دنبال بازسازی جاده ابریشم، شبکه تجاری باستانی که از چین به اروپا می رسید، بود و در حال احیای دوباره جایگاه چین در مرکز تجارت و نظم اقتصادی جهانی است.
این طرح بر پروژه‌های زیرساختی بزرگ - نیروگاه‌ها، جاده‌ها، بنادر و فرودگاه‌ها - که پیش‌نیاز توسعه و تبادل جهانی هستند، تمرکز کرد. این کشور که به روی همه کشورها باز است، عمدتاً اقتصادهای نوظهور کشورهای در حال توسعه را درگیر کرده است، زیرا آنها با محدودیت‌هایی که وام‌دهی غربی را هدایت می‌کنند، مقابله می‌کنند.
تخمین زده می شود که BRI از زمانی که یک دهه پیش راه اندازی شد، یک تریلیون دلار سرمایه گذاری کرده است، علیرغم رکود اقتصادی که با همه گیری کووید-19 و پس از آن بهبود کند در چین.
در همایش یادبود این هفته، شی اعلام کرد که بانک توسعه چین و بانک صادرات و واردات چین 350 میلیارد یوان (48 میلیارد دلار) تسهیلات مالی ایجاد خواهند کرد و 80 میلیارد یوان به صندوق راه ابریشم برای پروژه‌های این طرح اضافه خواهند کرد.
BRI در منشور حزب کمونیست چین نوشته شده است. ابتکاری که زمانی بر اتصال متمرکز بود، به سنگ بنای یک استراتژی بزرگ تبدیل شده است که شامل ابتکار توسعه جهانی، ابتکار امنیت جهانی و ابتکار تمدن جهانی برای ترویج دیدگاهی جایگزین از نظم جهانی است، دیدگاهی که ویژگی های کلیدی جهانی ایجاد شده توسط آن را رد می کند.
چشم انداز چین نوید ثروت بیشتر برای ملت های بیشتر و حق بیشتر برای آنها در وضع قوانین را می دهد. بیش از 140 کشور بخشی از BRI هستند و حدود 1000 نماینده عمدتاً از کشورهای در حال توسعه در مجمع این هفته در پکن شرکت کردند. در میان حاضران تقریباً 20 رئیس دولت حضور داشتند که برجسته‌ترین آنها ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، متعهدترین و پرانرژی‌ترین شریک شی در تلاش برای بازنویسی نظم جهانی بود. جوکو ویدودو، رئیس جمهور اندونزی، هون مانه، نخست وزیر کامبوج، سرتا تاویسین، نخست وزیر تایلند، جیمز ماراپه از پاپوآ گینه نو و وو ون تونگ از ویتنام، از دیگر رهبران جهان در این مراسم بودند.
BRI توانسته است حدود 40 میلیون نفر را از فقر نجات دهد. با این حال، منتقدان همچنین ادعا می‌کنند که دولت‌های دریافت‌کننده را با بدهی‌های سرکوب‌کننده که پکن برای تصرف دارایی‌های ملی از آن بهره‌برداری کرده است، سنگین کرده است. حتی بدون این ها، این نگرانی وجود دارد که BRI به چین نفوذ زیادی در تصمیم‌گیری این دولت‌ها بدهد. از دیگر انتقادات می توان به اتهاماتی مبنی بر تخریب محیط زیست یا تسهیل فساد در پروژه های BRI اشاره کرد.
چین قاطعانه این انتقادات را رد می‌کند - و بین سال‌های 2020 تا 2022 حدود 78.6 میلیارد دلار بدهی خود را دوباره مذاکره کرده یا حذف کرده است - اما با این وجود وام‌دهی BRI را به سمت پروژه‌های کوچک‌تر و «هوشمندتر» که سبزتر و با فناوری پیشرفته‌تر هستند تغییر داده است. بنابراین، برای مثال، در حالی که وام اولیه BRI از نیروگاه های زغال سنگ حمایت می کرد، از سال 2020 هیچ پروژه زغال سنگ جدیدی اعلام نشده است و چین گفته است که توسعه دهندگان پروژه باید از استانداردهای زیست محیطی بین المللی پیروی کنند.
اما چین نیز برای وادار کردن غرب به پاسخگویی بهتر به نیازهای اقتصادهای نوظهور، مستحق اعتبار است. دولت‌های غربی با درک این موضوع که ابتکارات پکن می‌تواند صف بندی جهانی نیروها را متمایل کند، تلاش کرده‌اند تا با اقدامات چین مطابقت کنند. به عنوان مثال، تخمین زده می شود که گروه بانک جهانی حدود 800 میلیارد دلار در مدت 10 سال از زمان راه اندازی BRI تعهد کرده است.
دولت های غربی شبکه نقطه آبی را مطرح کردند که هدف آن ایجاد سیستمی به سبک میشلین از پروژه های تایید شده بود که سرمایه گذاران می توانستند از آن حمایت کنند. ثابت شد که این برنامه بیشتر بحث‌های شیک‌تر از امور مالی است و اخیراً، مشارکت برای زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری جهانی به تصویب رسید.
غرب باید با این چالش مقابله کند. زیرساخت ها کلید موفقیت کشورهای در حال توسعه است و ناکامی در کمک به اقتصادهای نوظهور در برآوردن این نیاز حیاتی، به درستی غرب را در چشم آنها آسیب پذیر خواهد کرد. انتقاد از پروژه های چینی و توجه به کاستی های آنها کافی نیست. پول باید روی میز گذاشته شود و فرصت هایی ارائه شود.
منبع: Japan Times