پایگاه خبری فولاد ایران- گروه بریکس از زمان تبدیل شدن آن از یک دسته سرمایه گذاری به یک باشگاه سیاسی در سال 2009 - زمانی که سران کشورهای برزیل، روسیه، هند و چین اولین نشست خود را برگزار کردند- با منتقدان و شک های بی شماری مواجه شده است. بسیاری از تحلیلگران غربی به اختلافات فراوان درون این گروه اشاره کردند و انتظار داشتند که تأثیر محدودی بر امور جهانی داشته باشد.
با این حال، کشورهای عضو، با نادیده گرفتن چنین انتظاراتی، گروه بریکس را پذیرفتند و رهبران آن در 14 سال گذشته اجلاس سالانه خود را از دست نداده است (اجلاس‌ها عملاً در طول همه‌گیری برگزار شد). حتی نوسانات ایدئولوژیک قابل توجه در کشورهای عضو مانند هند یا برزیل نیز در تغییر تعهد آنها نسبت به باشگاه کار چندانی انجام نداد. بریکسی ها در سال 2010 از آفریقای جنوبی دعوت به عضویت کردند، و اکنون آن به چیزی بسیار مهمتر از یک باشگاه تبدیل شده است.
این ائتلاف که تاکنون بیش از 30 میلیارد دلار وام داده است و بنگلادش، مصر، امارات متحده عربی و اروگوئه را به عنوان اعضای جدید در سال 2021 اضافه کرده است، در زمینه‌هایی مانند دفاع، آب و هوا و بهداشت و برخوردهای منظمی که قانونگذاران، سازمان‌های دولتی، اتاق‌های فکر و پژوهشگران را در زمینه‌های متعدد برای ترویج گفت‌وگوی گسترده‌تر درگیر می‌کند.
«بریکس» که در سال 2001 توسط جیم اونیل، رئیس وقت تحقیقات اقتصاد جهانی گلدمن ساکس ابداع شد، همچنان یک برند شناخته شده در سطح جهانی است و توسط گروه انحصاری قدرت‌های بزرگ در حال ظهور که اعضای آن به‌عنوان ارتقاء دهنده موقعیت در امور بین‌الملل شناخته می‌شوند، رو به گسترش است.
به گزارش
فولاد ایران، گروه بریکس به عنوان بیمه در برابر انزوای دیپلماتیک عمل کرده است، که پس از حمله روسیه به کریمه و الحاق آن به کریمه در سال 2014، برای ولادیمیر پوتین مفید بود. در ژوئیه همان سال، برزیل در برابر فراخوان‌های غرب برای عدم دعوت از آقای پوتین از نشست بریکس در فورتالزا مقاومت کرد. در مارس 2014، بریکس به طور مشترک پیشنهاد جولی بیشاپ، وزیر امور خارجه استرالیا، مبنی بر اینکه پوتین از حضور در نشست گروه 20 در اواخر همان سال منع شود، رد کردند. (البته محدودیت هایی برای این بیمه وجود دارد: آفریقای جنوبی از آقای پوتین خواسته است که در پانزدهمین اجلاس بریکس که بین 22 و 24 آگوست در ژوهانسبورگ برگزار می شود شرکت نکند، بلکه در عوض از طریق تماس تصویری به آن ملحق شود تا از بازداشت خود جلوگیری کند.)
ژایر بولسونارو نیز بریکس را مفید دانست. پس از تصدی ریاست جمهوری برزیل در سال 2019، او ابتدا به دنبال روابط نزدیکتر با دونالد ترامپ بود، اما پس از اینکه جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 آقای ترامپ را شکست داد، خود را سردرد آمریکا و متحدانش دید. در تمام این دوره، گروه بریکس به فضای امنی برای رهبر برزیل تبدیل شد، جایی که او می دانست که با سؤالات ناراحت کننده ای در مورد جنگل زدایی، مدیریت فاجعه بار کووید-19 یا حملاتش علیه اقلیت ها مواجه نخواهد شد.
در نهایت، اعضای بریکس نگرانی عمیقی در مورد رهبری آمریکا دارند، که از نظر آنها به واشنگتن اجازه می‌دهد تا در مواقعی که لازم می‌داند بدون مجوز عمل کند. بنابراین جای تعجب نیست که کمتر از 22 کشور از سراسر جهان رسماً درخواست پیوستن به این گروه را داده اند و تعداد مشابهی نیز برای انجام این کار در آینده ابراز علاقه کرده اند.
در حالی که چین سال‌ها است که طرفدار اضافه کردن اعضای جدید بوده است، هند و برزیل مدت‌ها به این امر بدبین بوده‌اند و می‌ترسند که این باعث کاهش نفوذ آنها در گروه شود و پذیرش اعضای کوچک‌تر باعث کاهش انحصار و اعتبار بریکس شود. به همان اندازه، آنها نگران هستند که بریکس را به یک بلوک تحت رهبری چین تبدیل کنند. در واقع، مقامات برزیل و هند احتمالاً در این فرض که کشورهایی مانند الجزایر، آرژانتین، مصر و ایران، عضویت بریکس را وسیله‌ای برای دسترسی آسان‌تر به سرمایه‌گذاری و حمایت مالی چین می‌دانند، درست می‌گویند.
روسیه و آفریقای جنوبی حساب خود را دارند. روسیه، به دلایل واضح، اکنون به شدت از گسترش بریکس به عنوان راهی برای مقابله با انزوای فزاینده خود در غرب حمایت می کند. در همین حال، بعید است که دولت آفریقای جنوبی با توسعه چین مخالفت کند، زیرا آگاه است که این چین بود که خواستار الحاق آفریقای جنوبی شد.
اختلاف نظر در مورد گسترش بریکس به شکاف عمیق تر در این باشگاه دامن می زند. هند، برزیل و آفریقای جنوبی از عضویت برای ایجاد سیاست خارجی غیر متعهد در مواجهه با تنش های فزاینده بین غرب از یک طرف و چین و روسیه از سوی دیگر استفاده کرده اند. این تنش چیز جدیدی نیست. در جلسات بریکس، روسیه اغلب به دنبال گنجاندن زبان صریح ضد غربی در اسناد نهایی بوده است، در حالی که هند و برزیل مرتباً با چنین لفاظی‌هایی مخالفت کرده‌اند. برای برزیل و هند، اضافه شدن کشورهایی مانند ایران و ونزوئلا به باشگاه مطمئناً ایفای نقش تعدیل کننده آنها را دشوارتر می کند.
بنابراین، گسترش بریکس نشانه ای از نفوذ دیپلماتیک رو به رشد این گروه نخواهد بود، در واقع برعکس، یافتن مخرج مشترک دشوارتر می شود. در عوض، توسعه بازتابی از نفوذ فزاینده چین در تعیین آینده بلوک خواهد بود.
در میان تمام ابهامات، یک چیز واضح است: گروه بریکس چه در شکل کنونی اش یا مدل گسترده تر، به عنوان وسیله ای برای نفوذ دیپلماتیک چین برای افزایش گستردگی جهانی، باقی می ماند.
منبع: اکونومیست