پایگاه خبری فولاد ایران - اقتصاد روسیه با دارا بودن یک چهارم ذخایر گاز و بیش از 5 درصد نفت خام جهان، مدت‌هاست که تحت سلطه بخش انرژی بوده است. با تشدید انزوای این کشور پس از حمله به اوکراین، اکنون این سوال مطرح می شود که مهم ترین صنعت بعدی آن چیست؟ شرکای خارجی کلیدی بریتیش پترولیوم، شل و اکسون موبیل برنامه‌های خروج خود را از این صنعت اعلام کرده اند. شرکت‌های خدمات نفتی بین‌المللی قول داده‌اند که دیگر سرمایه‌گذاری نکنند و تعداد زیادی از خریداران شروع به دوری از نفت خام روسیه کرده‌اند. جریان گاز به اروپا ادامه دارد و تولید نفت، اگرچه کاهش یافته است، اما سقوط نکرده است.
اما حتی اگر شرکت‌های انرژی روسیه بتوانند فعالیت‌های خود را حفظ کنند، بازار رو به کاهش صادرات، کاهش دسترسی به تخصص بین‌المللی و نیاز به هدایت میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری زیرساختی به سمت آسیا، دوره‌ای از کاهش بلندمدت را تهدید می‌کند.
بزرگترین شرکت‌های انرژی روسیه که ریشه‌هایشان به اوایل دهه 1990 و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی برمی گردد. شرکت دولتی روسنفت که در سال 1993 تأسیس شد، از حمایت کامل کرملین بهره مند شد زیرا دارایی های رقبا را تصاحب کرد تا به بزرگترین تولیدکننده نفت کشور تبدیل شود که مسئول 40 درصد تولید نفت خام است.
دومین شرکت بزرگ، لوک اویل، که ماه گذشته با خرید خرده‌فروشی شل در روسیه موافقت کرد، در سال 1991، از سه شرکت دولتی تشکیل شد. گازپروم در سال 1992 خصوصی شد و در بازار جهانی گاز قرار گرفت و در سال گذشته 540 میلیارد متر مکعب سوخت تولید کرد، بیش از مجموع تولید بریتیش پترولیوم، شل، شورون، اکسون موبیل و آرامکوی عربستان سعودی. روسنفت بهترین درآمد خالص خود را در سال 2021 با 11.7 میلیارد دلار گزارش کرد، در حالی که گازپروم با افزایش قیمت های بی سابقه گاز به رکورد 29 میلیارد دلار درآمد خالص رسید.
به گزارش فولاد ایران، روسنفت و گازپروم سرمایه گذاری زیادی در توسعه بخش خدمات صنعت نفت و گاز داخلی انجام داده اند، به ویژه از زمانی که دور قبلی تحریم های اروپا و آمریکا صنعت نفت روسیه را در سال 2014 پس از الحاق کریمه به مسکو هدف قرار داد.
به گفته تحلیلگران، با این حال، چشم انداز صنعت کمتر به توانایی شرکت ها برای ادامه تولید بستگی دارد و بیشتر به این بستگی دارد که آیا بازاری برای محصول آنها باقی می ماند یا خیر. اتحادیه اروپا که بیش از نیمی از صادرات نفت خام روسیه را در سال 2021 دریافت کرد، موافقت کرده است واردات نفت این کشور از طریق دریا را تا پایان سال متوقف کند و امیدوار است تا سال 2027 گاز را به تدریج حذف کند.
وزیر دارایی روسیه، در آوریل هشدار داد که تولید نفت روسیه ممکن است در سال جاری 17 درصد کاهش یابد که به معنای کاهش حدود 2 میلیون بشکه در روز است. هند از زمان شروع جنگ واردات نفت خام روسیه از طریق دریا را به طور قابل توجهی افزایش داده است و انتظار می رود چین با خروج شهرهای بزرگش از آخرین دور قرنطینه کووید-19، واردات بیشتری داشته باشد. اما علیرغم فرضیات مبنی بر اینکه شرکت های غربی فراری اند آیا ممکن است خریداران چینی اشتیاقی برای دارایی های روسیه داشته باشند؟ وقتی آنها می‌دانند که به هر حال نفت خام را می‌خرند، لازم است وارد بازی شوند؟
تغییر مسیر صادرات انرژی از اروپا به آسیا پیچیده خواهد بود. ظرفیت حمل و نقل کافی برای تمام صادرات از طریق دریا وجود ندارد و اگر اتحادیه اروپا و بریتانیا ممنوعیت بیمه کشتی های حامل نفت خام روسیه را اعمال کنند، ترافیک دریایی محدودتر خواهد شد. برای روسیه غیرممکن نیست که اقداماتی را برای تغییر عرضه تولید به سمت چین انجام دهد، اما این برای آنها هزینه خواهد داشت. دانستن اینکه روسیه گزینه های کمی دارد، وضعیت را به ویژه برای گازپروم دشوار خواهد کرد، زیرا تقریباً تمام نقاط زیرساخت گازی آن به سمت اروپا است و هیچ خط لوله ای وجود ندارد که مناطق اصلی تولید گاز در غرب کشور را به شرق روسیه و چین متصل کند. از سوی دیگر، گازپروم می‌تواند تولید بیشتری را به گاز طبیعی مایع تبدیل کرده و آن را از طریق دریا حمل کند. اما جاه طلبی روسیه برای تأمین 20 درصد از تولید LNG جهانی با افزایش تولید سالانه از 30 میلیون تن به حداقل 120 میلیون تن تا سال 2035، بیشترین ضربه را خورده است. تحریم‌های اروپا، تحویل کالاها و فناوری‌های مورد نیاز برای مایع‌سازی گاز را ممنوع می‌کند، که پروژه‌های در دست توسعه، نواتک و گازپروم به آن بستگی دارد.
آینده استراتژی LNG روسیه در تردید جدی است.
منبع: فایننشال تایمز