پایگاه خبری فولاد ایران – شاخص گذار انرژی مجمع جهانی اقتصاد (ETI) نشان داده است که جهان طی دهه گذشته پیشرفت ثابتی در انتقال انرژی داشته است. این حرکت رو به جلو قابل تقدیر است. با این حال، فوریت کاهش تغییرات آب و هوایی تشدید شده است.
مجموعه‌ای از شوک‌های سیستمیک در سه سال گذشته تأثیر شدیدی بر سیستم‌های انرژی ملی و منطقه‌ای داشته است. همه‌گیری COVID-19 – و به دنبال آن بازگشت سریع‌تر از حد انتظار اقتصادی، منجر به عدم تعادل عرضه و تقاضای انرژی شد که اکنون با جنگ در اوکراین تشدید شده است. نوسانات بازار انرژی منجر به افزایش قیمت انرژی شده است و به شدت بر خانوارها و مشاغل تأثیر می گذارد.
با نزدیک شدن به نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد در سال 2022 در داووس، می‌خواهیم راهکارهای کلیدی در مورد انتقال انرژی را به اشتراک بگذاریم تا کشورها و شرکت‌ها بهتر بتوانند انتقال خود را در زمان‌های پرتلاطم صورت دهند.
1. همگام نبودن انتقال انرژی با فوریت فزاینده برای تغییر
هرچند میانگین شاخص گذار انرژی مجمع جهانی اقتصاد در دهه گذشته به طور پیوسته بهبود داشته است، اما سرعت بهبود برای محدود کردن گرمایش به 1.5 درجه سانتیگراد تا سال 2050 کافی نیست و اخیراً، رویدادهای مخرب پی در پی این گذار را دشوارتر کرده است. تقاضا برای سوخت های فسیلی در حال افزایش است، قیمت انرژی بالا رفته و امنیت انرژی در راس برنامه های بسیاری از کشورها قرار گرفته است.
بادهای مخالف شدید اکنون سه ضرورت مثلث انرژی را تحت تأثیر قرار داده است: مقرون به صرفه بودن انرژی، امنیت و دسترسی انرژی، و پایداری. این وضعیت نشان می‌دهد که انتقال انرژی از شوک‌های خارجی مصون نیست. آنچه اکنون بیش از هر زمان دیگری مورد نیاز است، رویکردی کل نگر است که به طور همزمان این سه الزام را با سرعتی شتابان ارائه دهد. یک رویکرد واحد که با سرعت انجام شود، برای انتقال انرژی انعطاف‌پذیر که قادر به دستیابی به اهداف آب و هوایی بلندمدت باشد، حیاتی است.
2. عدم دسترسی به منبع انرژی مقرون به صرفه
با ویرایش سیستم های انرژی به کربن کم، عدم تعادل عرضه و تقاضای انرژی ممکن است به پدیده ای تکرار شونده تبدیل شود. این عدم تعادل ها و قیمت های بالای انرژی که اغلب با آنها همراه است بر دسترسی جهانی و مقرون به صرفه بودن انرژی برای مصرف کنندگان و صنایع تأثیر می گذارد. در سال 2021، تعداد افراد بدون دسترسی به برق با 2 درصد افزایش به 768 میلیون نفر رسید. دسترسی به انرژی مقرون به صرفه باید به وضوح در اولویت قرار گیرد. اما این هزینه دارد. ارائه دسترسی جهانی به انرژی تا سال 2030 مستلزم سرمایه گذاری سالانه 20 میلیارد دلار تا سال 2030 است.
3. کمبود تنوع انرژی و امنیت
ETI پیشنهاد می کند که تنوع دوگانه (منبع تامین و ترکیب تامین) کلید تقویت امنیت انرژی است. در سطح جهانی، 103 کشور را می توان در لیست کشورهای فاقد تنوع در تامین انرژی طبقه بندی کرد. عدم امنیت انرژی آنها را به ویژه در صورت مواجهه با رویدادهای نامطلوب اقلیمی، کمبود عرضه یا بحران های ژئوپلیتیکی در معرض خطر قرار می دهد.
متنوع‌سازی شرکای وارداتی در کوتاه‌مدت و تنوع بخشیدن به سبد انرژی داخلی با جایگزین‌های کم کربن در بلندمدت، مزایای قابل‌توجهی برای امنیت انرژی کشورها داشته است. کشورهایی که به سمت منابع انرژی داخلی کربن زدایی شده تر حرکت می کنند، احتمالاً به خود متکی هستند و کمتر به تجارت جهانی انرژی وابسته هستند.
با این حال، گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های کم کربن می‌تواند نگرانی‌های جدید امنیت انرژی را به منصه ظهور برساند، مثل وضعیت ضعیف زنجیره های تامین مورد نیاز برای ایمن سازی مواد انتقال یا عدم انعطاف پذیری شبکه های برق. چنین نگرانی هایی باید از قبل با اقدامات کاهشی برطرف شود.
4. تقویت چارچوب های نظارتی
مقررات و سیاست هایی که انتقال انرژی را تقویت و پیش می برند ضروری هستند. در حال حاضر، همه چارچوب های نظارتی به اندازه کافی قوی نیستند که اقدامات و سرمایه گذاری های لازم را انجام دهند. تثبیت تعهدات اقلیمی در چارچوب‌های قانونی نه تنها تضمین می‌کند که این تعهدات در چرخه‌های سیاسی دوام می‌آورند، بلکه مکانیسم‌های اجرایی را برای حفظ پروژه‌های اجرایی بلندمدت در مسیر ایجاد می‌کند.
5. تغییر در رفتارهای مصرف
انتقال انرژی نیازمند سیاست‌های بلندمدت، زیرساخت‌های توانمند و سرمایه‌گذاری‌های قابل توجه است. همچنین نیاز به تغییر در رفتارهای مصرف انرژی دارد. برای دستیابی به اهداف انتقال در بازه زمانی مورد نیاز، تغییرات طرف عرضه باید با کارایی سمت تقاضا تقویت شود.
طرح‌های تقاضای انرژی پاک که به سرعت افزایش می‌یابد، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های کم کربن و تولید را تشویق می‌کند و به کشورها کمک می‌کند تا مسیری مبتنی بر تقاضا برای کاهش وابستگی به هیدروکربن‌ها ایجاد کنند.
6. همکاری قدرت های صنعتی
کربن زدایی صنایع، که مجموعاً 30 درصد از کل انتشارات انسانی را تشکیل می دهند، برای انتقال انرژی جهانی اساسی است. با این حال، شرکت های صنعتی با چالش های پیچیده ای روبرو هستند.
سه مشارکت در این بین ضروری است:
• همکاری بین مشتریان و تامین کنندگان (به عنوان مثال، قراردادهای تولید محصولات کم کربن)
• همکاری بین صنعت و همتایان بین صنعتی (مانند زیرساخت های مدیریت CO2، کارخانه های تولید کم کربن، به اشتراک گذاری دانش برای کربن زدایی و غیره).
• همکاری در میان اکوسیستم گسترده‌تری از سهامداران که شامل دولت‌ها، سیاست‌گذاران، سرمایه‌گذاران، محققان و سازمان‌های غیردولتی می‌شود (مانند استانداردهای اندازه‌گیری انتشار، تحقیقات یکپارچه برای فناوری‌های کم کربن، مشارکت‌های دولتی و خصوصی، و غیره).
به گزارش فولاد ایران، نیاز به تسریع فوری انتقال انرژی واضح است. تحقق آن مستلزم این است که ذینفعان در هر سطح و در هر جغرافیایی برای کاهش تقاضا برای سوخت‌های فسیلی، افزایش سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک، کربن‌زدایی صنایع و تغییر شکل مصرف انرژی مصرف‌کننده نهایی به گونه‌ای که شالوده آینده انرژی پایدار را پی‌ریزی کند، همکاری کنند. حالا وقت دست به کار شدن است.
منبع: مجمع جهانی اقتصاد