بحران برقی چه اثری بر صنایع فولاد و سیمان خواهد داشت؟

اخباری منتشر شد که خبر از توقف تولید سیمان و فولاد به علت کمبود برق‌ می‌داد. دو صنعت بزرگی که در صورت عدم تولید حتی به مدتی کوتاه هم می‌تواند منجر به تغییر تحولات بزرگی در اقتصاد کشور و دیگر صنایع پایین‌دستی شود. در چنین شرایطی بورسان به بررسی این اخبار پرداخته است و در این گزارش به ۴ پرسش مهم پاسخ می‌دهد:

۱- آیا توقف تولید ممکن است؟ دو سناریو که پیش روی فولادی‌ها قرار دارد چیست؟

۲- بحران برقی این صنایع پرمصرف تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟

۳- کدام شرکت‌ها نیروگاه دارند و چه میزان از مصرفشان را پوشش می‌دهد؟

۴- کاهش یا توقف تولید شرکت‌های مختلف چه تاثیری بر تولید و فروش کل، قیمت‌ها و سهام این شرکت‌ها در بورس دارد؟

توقف تولید ممکن است؟

طبق نامه‌ای که توانیر به شرکت‌های برق منطقه‌ای زده است قرار است برق تحویلی به شرکت‌های فولادی ۹۰ درصد کاهش پیدا کند. چنین چیزی به معنی توقف تولید این دسته از شرکت‌ها خواهد بود. البته کارشناسان معتقدند چنین امری شدنی نیست و توقف تولید فولادی‌ها به معنی از مدار خارج شدن خط تولید و ایجاد هزینه‌های بسیار هنگفت برای راه‌اندازی مجدد است. به همین جهت به نظر می‌رسد در عمل شاهد کاهش تولید باشیم و نه توقف کامل تولید.

شنیده‌ها حاکی از آن است که مدتیست فولادی‌ها از ساعت ۲ تا ۱۲ شب تولید ندارند. چنین چیزی به این معنی است که این دسته از کارخانه‌ها با کاهش تولید ۴۰ درصدی مواجه شده اند. البته به نظر می‌رسد این کاهش تولید پس از داغ‌تر شدن بحران برق طی روزهای اخیر شدیدتر هم شود. در همین راستا باید به آمارهای تایید نشده‌ای اشاره کرد که حاکی از کاهش ۳۰ تا ۷۰ درصدی برق تحویلی کارخانه‌های فولادی و مدنی طی روز جاری است. طبق این آمارهای غیررسمی فخوز و کچاد با ۷۰ درصد کاهش، فولاد و فملی با حدود ۵۰ درصد کاهش و سه نماد فخاس، کگل و هرمز هم با کاهش بیش از ۳۰ درصدی برق تحویلی مواجه شده‌اند.

برای سیمانی‌ها هم دو سناریو وجود دارد. سناریو اول قطعی کامل برق است که به تبع آن منجر به صفر شدن تولید خواهد شد و سناریو دوم کاهش ۷۰ درصدی برق تحویلی این کارخانه‌ها خواهد بود. در صورتی که سیمان‌سازان بتوانند ۳۰ درصد از برق مورد نیاز خود را دریافت کنند می‌توانند با آن کلینکر که ماده قبل از محصول نهایی سیمان است را تولید کنند.

مدت زمان تداوم بحران برقی

بررسی‌ها نشان می‌دهد اوج مصرف برق کشور طی ۴ ماهه خرداد تا پایان شهریور است. در این میان بیشترین مصرف طی سالیان گذشته در مرداد ماه بوده است. در چنین شرایطی که از اواسط تیر ماه فشار به فولادسازان برای کاهش برق مصرفی افزایش یافته، به نظر می‌رسد حداقل یک ماه و احتمالا تا دو ماه این شرایط ادامه داشته باشد.

شرکت‌هایی که خودشان نیروگاه برق دارند کدامند؟

در بین صنایعی که این محدودیت برقی برای آن‌ها ایجاد شده است تنها کچاد و فولاد مبارکه دارای نیروگاه برق مستقل هستند. همچنین ارفع هم به واسطه نزدیکی به نیروگاه کچاد و داشتن پست برق در آن‌جا می‌تواند از کچاد برق بگیرد.

اما مساله مهمی که وجود دارد این است که منابع آگاه می‌گویند حتی این شرکت‌ها هم نمی‌توانند از برق خودشان استفاده کنند و مجبور به تزریق برق به شبکه اصلی برای رفع کمبود برق خانگی هستند. در صورتی که چنین امری درست باشد این شرکت‌ها هم با کاهش تولید مواجه می شوند اما به میزان کمتری نسبت به شرکت‌هایی که نیروگاه ندارند.

تاثیر قطعی‌ها بر تولید شرکت‌ها

در صورتی که قطعی برق کامل باشد و تولید فولادسازان کاملا متوقف شود، می‌توان انتظار کاهش ۱۰ الی ۲۰ درصدی تولید سالانه شرکت‌ها بسته به مدت زمان قطع بودن برق را داشت. البته این سناریو بدبینانه است که می‌تواند بورس تهران را هم متحول کند و با افت قیمتی شدید این نمادها مواجه شویم.

در حالت دیگری که به نظر می‌رسد احتمال وقوع بیشتری داشته باشد تداوم و تشدید وضع فعلی است. یعنی کاهش بین ۴۰ تا ۵۰ درصدی برق تحویلی و به همین میزان کاهش تولید این شرکت‌ها است. البته این وضعیت هم به نفع بورس نخواهد بود و با افت ۵ الی ۱۰ درصدی تولید سالانه این شرکت‌ها مواجه می‌شویم. افتی که برای فولاد مبارکه و کچاد تا حدی کمتر و برای دیگر فولادی‌ها بیشتر خواهد بود. البته باید خاطر نشان کرد که این افت تولید تا حدی محرک رشد نرخ محصولات در بورس کالا خواهد شد. اما به نظر نمی‌رسد این رشد قیمت در حدی باشد که تمام زیان فولادیها از این محل را پوشش دهد و این نمادها در نهایت با افت درآمد مواجه خواهند شد که به تبع آن بر سهامشان اثرگذار خواهد بود.

برای سیمانی‌ها اما قضیه متفاوت است. طبق بررسی‌های میدانی همین الان هم قیمت سیمان در بازار تا ۴۰ درصد نسبت به هفته گذشته رشد داشته است. حال اگر قطعی برق این صنعت کامل باشد با مازاد تقاضای بیشتری مواجه خواهیم شد و تولید سالانه این کارخانه‌ها هم تا ۲۰ درصد کاهش می‌یابد.

اما اگر این شرکت‌ها بتوانند ۳۰ درصد برق مورد نیاز خود را دریافت کنند تمام کلینکر مورد نیاز را می‌توانند بسازند. در چنین شرایطی انتظار می‌رود یک یا دو ماه (وابسته به مدت زمان بحران برقی) سیمان در بازار کم شود و قیمت‌ها در بورس کالا و در کف بازار افزایش‌های بیشتری داشته باشد.

اما بعد از این مدت و در صورت رفع کامل بحران برق، این دسته از شرکت‌ها می‌توانند دو شیفت از آسیاب برای تبدیل کلینکر به سیمان استفاده کنند و کمبود تولید تابستان را جبران کنند. به عبارتی دیگر در صورتی که از پاییز مشکل کمبود برق برطرف شود و همچنین سیمانی‌ها بتوانند ۳۰ درصد برق مورد نیاز خود را بگیرند، می‌توان انتظار جبران کاهش تولید در فصل بعد را داشت و در مجموع سالانه این شرکت‌ها با افت چندانی مواجه نشوند.

منبع: بورسان - آرمان علایی