پایگاه خبری فولاد ایران – تاریخ صنعت از بسیاری جهات نشان دهنده جوامعی است
که در آن فعالیت می کنیم و از زمان انقلاب صنعتی ، تولید آهن و فولاد به وسیله زغال
سنگ امکان پذیر بوده است.
این امر در حال تغییر است و صنعت فولاد ، مانند سایر
بخش های جامعه ، در حال تحول است تا در آینده محصولات و خدماتی ارائه دهد که در تولید
آن انتشار گاز دی اکسید کربن و سایر گازهای گلخانه ای به شدت کاهش یافته باشد. زبان مربوط به این تحول
هم در حال توسعه یافتن است و مجموعه ای گسترده از اصطلاحات گونان در این باره به
کار برده می شود.
این عبارات غالباً به جای هم استفاده می شوند اما
گاهی اوقات می توانند معنای کاملاً متفاوتی داشته باشند. به عنوان نمونه عبارت فولاد
سبز که کاربردهای متنوعی دارد و از نظر برخی ، یک اصطلاح بازاریابی است که هیچ تعریف
و مرزی ندارد. در نقطه مقابل برخی دیگر معتقدند این اصطلاحی است که گستردگی زیادی
دارد و مشکل فقط در فولاد سبز نیست. آیا واژه فولاد سبز مورد استفاده یک فرد همان فولاد
پاک یا فولاد بدون کربن مورد استفاده
دیگری است؟ و کجا مرز بین فولاد خالص بدون کربن ، فولاد بدون کربن و فولاد کم کربن
کشیده شده است؟
مقاله پیش رو انجمن جهانی فولاد، تعاریفی را ارائه
داده که هنگام صحبت درباره این مباحث ، منظور را شفاف برساند.
صنعت فولاد دنیا در حال کار برای توسعه و راه اندازی
گروه جدیدی از محصولات فولادی هستند که با کربن بسیار کمتری نسبت به گذشته تولید شده اند.
این فولاد کم کربن با استفاده از فن آوری ها و روش
هایی تولید می شود که منجر به کاهش چشمگیر میزان انتشار آلاینده ها نسبت به تولید معمولی
می شود.
در سال 2021 بیشتر فولاد تولیدی دنیا با استفاده
از احیاکننده های مبتنی بر سوخت های فسیلی تولید می شود. با این حال ، بسیاری از فولادسازان
فن آوری هایی را به کار گرفته اند که میزان تولید گازهای گلخانه ای را در فرآیند مرکزی
تولید به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود.
• کارخانه آکو ورده برزیل از ذغال 100٪ برای تولید محصولات فولادی و آهن کم کربن استفاده
می کند.
• آرسلورمیتال در حال ساخت تاسیساتی در مقیاس
بزرگ در بلژیک برای تبدیل گازهای زائد کارخانه های فولادی به اتانول است که می تواند
در طیف وسیعی از برنامه ها از جمله تولید سوخت های مصنوعی استفاده شود. یک تأسیسات
تجاری مشابه با تولید 30 میلیون لیتر اتانول برای فروش در سال اول بهره برداری ، در
سال 2018 توسط شوگانگ استیل در چین شروع به کار کرد.
• HBIS
، یک فولادسازان چینی ، در حال ساخت یک پروژه آزمایشی متالورژی هیدروژن
با ظرفیت 1.2 مگابایت است. این پروژه با استفاده از فن آوری های هیدروژن سبز و آبی
به بررسی مسیر انتشار صفر دی اکسید کربن در فرآیند ساخت آهن و فولاد می پردازد.
• تاتا استیل در حال توسعه فناوری ابتکاری جدید
ذوب آهن از طریق پروژه HIsarna
خود است.
• تیسنکروپ و نیپون استیل یک سری آزمایشات
را برای استفاده از هیدروژن در کوره های بلند آغاز کرده اند که هدف آن کاهش قابل توجه
انتشار دی اکسید کربن ناشی از ساخت فولاد است.
فولاد تولید شده با استفاده از همه این
فن آوری ها می تواند به عنوان فولاد کم کربن در نظر گرفته شود ، اگرچه به احتمال زیاد
آنچه که در حال حاضر فولاد کم کربن محسوب می شود ممکن است تا سال 2050 با تنظیم مقررات
و فن آوری ها و انتظارات جدید جامعه کاملاً
تغییر کرده باشد.
بسیاری از اصطلاحات دیگر در صنعت برای
اشاره به فولاد تولید شده با استفاده از این نسل بعدی فناوری های تولید استفاده می
شود.
انجمن جهانی فولاد، واژه فولاد کم کربن
را ترجیح می دهد و از آن استفاده می کند ، مانند "برق کم کربن" ، چرا که
درک آن بصورت شهودی آسان تر است و معنی آن روشن است.
بسیاری از واژه فولاد سبز استفاده می
کنند که معنای متفاوتی دارد که غالباً در زمینه بازاریابی محصولات جدید دوستدار محیط
زیست است. برای اشاره به
فولاد ساخته شده با استفاده از فناوری های پیشرفته ، فولاد تولید شده از قراضه ، فولاد
بازیافتی و دوباره تولید شده نیز استفاده شده است. با توجه به این عدم وجود شفافیت
و تنوع ذاتی آن، "فولاد سبز" عبارتی نیست که این انجمن جهانی استفاده می
کند. برای اینکه درصد
کربن آن کاملاً صفر باشد ، فولاد باید بدون هیچ گونه انتشار دی اکسید کربن تولید شود .
رسیدن به این سطح هم بسیار دشوار است و تصور وجود یک فناوری تولید که بتواند در سال
2021 به این هدف دست یابد دشوار است. در نهایت فولاد باید حاوی مقداری کربن
باشد ، زیرا همین امر باعث تمایز آن از آهن خالص می شود. گرچه این کربن آلیاژی می تواند
از منابع غیر فسیلی تأمین شود ، اما وجود آن باعث می شود اطلاح فولاد با "کربن
صفر" چیز نادرستی باشد.
با این وجود اگر بتوان تعادلی بین گازهای
گلخانه ای وارد شده در جو هنگام تولید فولاد و انتشار گازهایی که از جو خارج می شوند
، به دست آورد ، می توان از فولاد حاصل به عنوان فولاد خالص صفر یا کربن خنثی نام برد.
فولاد پاک هم یک اصطلاح فنی است که در
صنعت فولاد برای اشاره به فولادهایی حاوی سطح ناخالصی کم ، اکسیدها ، اجزا یا سطح کم
یا فوق العاده کم کربن محلول در فلز هستند استفاده می شود.
استفاده از واژه بدون کربن نیز در ارتباط
با فولاد دشوار است ، به هر حال ، فولاد بدون کربن آهن است و محتوای کربن فولاد دقیقاً
کنترل می شود تا خصوصیات مورد نیاز در یک گروه خاص حاصل شود. برای تبدیل آهن به فولاد
، باید کربن به آهن با هیدروژن کاهش یافته اضافه شود. هیدروژن هم اجازه
می دهد میزان انتشار گازهای گلخانه ای از بخش آهن و فولاد به طور قابل توجهی کاهش یابد
و بسیاری از کشورها در حال بررسی این بخش از فناوری هستند.
منبع: worldsteel
ترجمه: مونا تابان