پایگاه خبری فولاد ایران - در دهه 1980، ژاپن مورد حسادت جهانیان بود.
اقتصاد آن به سرعت رشد کرد و به رهبری یک دولت مرکزی قدرتمند، بخش تولیدی رو به رشد با بازدهی بالا، دسترسی آسان به پول و اعتبار و سیاست های تجاری محافظتی، مازاد تجاری عظیمی را با ایالات متحده به وجود آورد. اما سپس این حباب ترکید و به دنبال آن سه دهه رکود اقتصادی پدیدار شد.
به گزارش فولاد ایران، تجربه ژاپن می تواند درس های خوبی به چین که هم اکنون اقتصاد دوم بزرگ جهانی است، بدهد. سه درس مهم این تجربه عبارت است از:
پیری جمعیت
• چین از جمله کشورهای پیشرو اقتصادی است که جمعیت آن رو به پیر شدن است و علاج آن دشوار است.
• مهاجرت از مناطق روستایی به شهری نشان دهنده سرعت بیشتر کاهش جمعیت طی سه دهه آینده است. با توجه به هزینه های بالا، زندگی شهری با کاهش نرخ زاد و ولد همراه است.
• حتی با رعایت سیاستهای 2 فرزندی اتخاذ شده در 2015، میزان زاد و ولد در چین در سال گذشته در کمترین سطح 70 سال اخیر بود.
• پیر شدن و کاهش جمعیت به معنای آن است که چین برای ادامه رشد اقتصادی به رشد بهره‌وری نیاز دارد.
• شباهت به ژاپن: این معظل جمعیتی عظیم تقریباً مشابه ژاپن است که در دهه 1990 ضربه سختی به ژاپن وارد کرد.
خداحافظی با مزیت تولید
• مزیت تولید در چین در حال از بین رفتن است.
• شرکت ها در دهه های اخیر تولید را به چین منتقل کردند تا به نیروی کار ارزانتر دسترسی داشته باشند. اما روند تولید تغییر کرده است. کالاهایی که مصرف می کنیم عموماً در تولیدشان از نیروی کار کمتری استفاده می شود و شیوه های تولید نیز به نوبه خود نیروی کار کمتری را به کار می گیرند زیرا ماشین ها جایگزین کارگران می شوند.
• این فرسایش در مزیت رقابتی چین با گزینه نیروی کار ارزان تر در سایر کشورهای همسایه آسیایی سرعت بیشتری می گیرد.
• شباهت به ژاپن: محدودیت های مشابه در جبهه های انرژی و تولید رقابتی، رشد ژاپن را کند کرد.
اقتصاد نه چندان ترکیبی
"اقتصاد ترکیبی" چین آنقدرها هم ترکیبی نیست.
• در حالی که مقامات چینی عناصر سرمایه داری را معرفی کرده اند، چین برای همه اهداف و مقاصدش همچنان یک اقتصاد فرماندهی است که تحت کنترل شدید دولت می باشد.
• این مسئله چالش های زیادی برای توسعه آینده آن ایجاد می کند.
• این چالش ها اخیراً در هنگ کنگ مشهود بود، چراکه که مرکز مالی آسیا که در منطقه شورشی قرار دادشت، تحت الشعاع قرار گرفت و همینطور در مذاکرات تجاری با آمریکا و سایر کشورهایی که آشکارا چین را به سرقت مالکیت معنوی متهم می کنند.
• شباهت به ژاپن: ژاپن در این حد تحقیر یا مورد سوء ظن واقع نشد، اما جامعه بسیار همگن و ساختار تجارت تعصبی آن مانع از انطباق با دیجیتالی شدن و متنوع تر شدن اقتصاد جهانی شد.
این عناوین تلاش های چین برای دستیابی و پیشی گرفتن از ایالات متحده در اهداف فناوری های دیجیتالی که چین در برنامه استراتژیک "ساخت چین 2025" تعیین کرده را آشکار می کند.
در دنیایی که نیروی کار سهم کمی از هزینه ها را تشکیل می دهد، جایی مثل ایالات متحده می تواند جذاب ترین "بازار نوظهور" جهان باشد. این کشور دارای مسیرهای حمل و نقل ارزان و آسان به بازارهای جذاب سواحل شرقی و غربی است و همچنین دارای منابع نفتی و گازی فراوان، حمایت های سخت از مالکیت معنوی، نرخ پایین مالیات، نیروی کار تحصیل کرده و سیاست گذارانی است که خواستار بازگرداندن پول به کشور هستند. اما چین اشتباهات استراتژیک مهمی در پیشبرد اهداف خود داشته و عزم امریکا را در حفظ جایگاه خود به عنوان قدرت اقتصادی برتر نادیده گرفته است.
چین می داند که می تواند در جهانی به رهبری ایالات متحده زنده مانده و شکوفا شود، از طرف دیگر، نمی داند که اعتبار و منافعش در دنیایی به رهبری خودش امن خواهد بود یا خیر. به نظر می رسد که دو قطب در سالن های کنگره و در بین عموم مردم شکل گرفته است در مورد اینکه ایالات متحده می بایست از مالکیت معنوی خود دفاع و حمایت کند. سیاست گذاران درحالیکه به دنبال راه هایی برای بازگرداندن شرکت ها به خانه هستند، همچنان در برابر فن آوری های پیشرفته مقاومت می کنند.
با توجه به این مبارزات استراتژیک بلند مدت، انتظار می رود تنش ها بین ایالات متحده و چین همچنان ادامه داشته باشد، زیرا ممکن است مقامات چینی مجبور باشند نقش ضعیف تر را بازی کنند.
در طول سال 2020 ، این خطر وجود دارد که روابط به سناریوی جنگ سرد شبیه شود که بیشتر با ابراز نارضایتی از عدم شفافیت چین در مورد همه گیر Covid-19 شکل گرفته است. درنهایت، مادامی که ایالات متحده متعهد به حمایت از منافع اقتصادی خود باشد، مزایای آن در زمینه آزادی اقتصادی، رشد جمعیت، برتری تکنولوژیکی و تخصیص کارآمدتر سرمایه غیرقابل رقابت است.
منبع: CNBC