پایگاه خبری فولاد ایران - دولت اسرائیل هفته گذشته با پروژه انتقال خط لوله گاز به اروپا از طریق قبرس و یونان و از راه دریا موافقت کرد.
طول این خط ۱۹۰۰ کیلومتر است و میادین گاز طبیعی در شرق دریای مدیترانه را به بازارهای اروپایی وصل می‌کند. در پی چند سال مذاکره با امضای توافقی میان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و همتایان یونانی و قبرسی وی در ماه ژانویه این پروژه که هزینه آن به شش میلیارد دلار می‌رسد جان تازه‌ای گرفت.
این پروژه که "ایست مد" (EastMed) نام دارد اسرائیل را در مسیر برخورد با ترکیه قرار می‌دهد. ترکیه حق خود را در داشتن بخش مهمی از مساحت‌های دریایی در شرق مدیترانه اعلام و موضع خود را از طریق توافق دریایی با لیبی تقویت کرده است. همچنین به استخراج گاز و رزمایش‌هایی دریایی در منطقه می‌پردازد. این‌ها اقداماتی هستند که تنش با همسایه یونانی را افزایش می‌دهند.
روابط ترکیه و اسرائیل از سال‌ها پیش شاهد وخامت است و همین مساله رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه را وادار کرد تا از فلسطین به واسطه محورهای سیاست خارجه خود حمایت کرده و از حزب عدالت و توسعه حاکم به عنوان فرصتی برای حمله به اسرائیل استفاده کند. اردوغان گفت: «تبدیل ایاصوفیه از موزه به مسجد گامی در جهت آزادی مسجدالاقصی است.» مدت‌هاست که اسرائیل حمایت ترکیه از حماس را اقدامی تحریک‌آمیز می‌داند.
اختلافات درباره حقوق استخراج گاز و خط لوله در این منطقه موجب افزایش تنش میان دو طرف می‌شود. دسامبر یک کشتی وابسته به یگان دریایی ترکیه راه را بر کشتی اسرائیلی در نزدیکی قبرس بست. ارزیابی نظامی سالانه اسرائیل، ترکیه را برای اولین بار چالش خواند. پیش‌بینی می‌شود بعد از این اقدام اسرائیل و دیگران نیز دست به اقداماتی بزنند. روسیه خط گاز طبیعی به سمت ترکیه را از طریق پروژه "ترک استریم" باز کرده و همین مساله موجب نگرانی واشنگتن درباره دستیابی مسکو به گذرگاهی به سمت اروپا از طریق ترکیه شده است.
قبرس و یونان نگرانی‌شان را از توافق لیبی و ترکیه درباره ترسیم مرزهای دریایی‌شان اعلام کرده‌اند. این مرزها در تقاطع مسیری است که قرار است پروژه "ایست مد" از آن رد شود. فرانسه نیز وارد این اختلافات شده است. امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه از اتحادیه اروپا خواست تحریم‌ها علیه ترکیه را به دلیل نقض حاکمیت قبرس و یونان امضا کند.
هدف اصلی برای اسرائیل در دریای مدیترانه ائتلاف با یونان و قبرس است. این مساله با منافع و مواضع مصر و فرانسه که به همراه امارات از مداخله ترکیه در لیبی ناراحت هستند، همسو است. این تحولات نشان دهنده تغییری در رویکردهای اسرائیل است که در گذشته نقش اصلی را در مشکلات دریای مدیترانه ایفا می‌کرد.
پروژه "ایست مد" به صورت کند در مقایسه با پروژه نورد استریم و ترک استریم پیش می‌رفت برای همین اسرائیل درخصوص پیوستن به یونان، قبرس و مصر علیه توافق دریایی لیبی و ترکیه تردید داشت. اما پروژه اسرائیل، یونان و قبرس بعد از دستیابی شرکت "Chevron" به شرکت "Noble Energy" که گاز را از میدان "لیفیاثان" اسرائیل استخراج می‌کند، به صورت قوی مطرح خواهد شد.
درحالی که ترکیه نقش خود را در لیبی تقویت می‌کند و بر نظارت و آموزش‌های نظامی می‌افزاید برخورد با اسرائیل و یونان به نظر حتمی می‌رسد. هدف اسرائیل تشویق آمریکا و اتحادیه اروپا و روسیه به کمک به این رژیم برای پیدا کردن یک راه حل است. اما در هر صورت از آنجایی که تل‌آویو تصمیم به ورود به آب‌های پرتنش دریای مدیترانه گرفته، پس دیگر نمی‌تواند مانع خیس شدن پاهایش شود.
✍️سیث فرانتزمن_ تحلیلگر مسائل سیاسی
بلومبرگ