روایتی از انقلاب مالی جهان و رویکرد ما
پایگاه خبری فولاد ایران - امروزه همگان بر اهمیت و فوایدی که انقلاب مالی Financial Revolution بر قدرت بریتانیا و اقتصاد متکی بر تجارت اش داشت تاکید دارند و کمتر کسی هست که آن را قبول نداشته باشد، اما در زمان خود بسیاری به نهاد های مالی سوء ظن داشتند. بیشتر این سوء ظن ها به ماهیت سوداگرانه برخی از خرید و فروشها در بازار بورس بود. در کتاب ذهن و بازار اثر جری مولر به تفضیل به این موارد اشاره شده است.
در بازار بورس لندن ۱۷۰۰ (دقت کنیم که اقتصاد ایران زمین در ۳۲۰ سال قبل در چه موقعیت و روشهای مالی در چه درجه ای بوده است) ارزش اوراق بهادار دولتی با گمانه زنی تعیین می شد (گاها غلو امیز) مثلا بالا و پایین رفتن میزان دارایی ارتش و یا نیروی دریایی و خزانه انگلستان.
ارزش سهام شرکتها با سرنوش کشتی ها و رویدادها در مبداشان گره خورده بودو همواره در نوسان. در آن دوران سه صده قبل داد و ستد بر روی حاشیه سود و خرید و فروش امتیاز در یک زمان و با یک مبلغ معین دیگر توسعه یافته بود و ابزارهای مدرن تری هم به بازار عرضه می شد.
اما آنچه مرا به نوشتن این مطلب وا داشت بحث #حباب و درک افراد از این کلمه امروز مهم شده در اقتصاد ایران بود! در سال ۱۷۲۰ دولت انگلستان پیشنهاد کمپانی دریای جنوب South Sea Company را برای برخورداری از #انحصار تجارت بر اقیانوس جنوبگان قبول کرد و این امر در دید سرمایه گذاران و دارندگان سهام این شرکت موجب ۱۰ برابر شدن ارزش سهام آن گردید. دقت کنید اتفاقی نیافتاده است هنوز اما قیمت سهام شرکت ۱۰ برابر رشد داشته است، این امر موجب افزایش سوداگری در بورس لندن شد. در نهایت این اتفاق موجب ورود خیل زیادی از سرمایه گذاران از سایر شهرهای اروپا به لندن شد.
پولها از امستردام و پاریس و برلین به بورس لندن می آمد و حتی قیمت سهام شرکتهایی تازه وارد به بورس هم رشد کرد.
پارلمان انگلستان در آن زمان و توقف این اتفاق قانونی را به تصویب رساند که به قانون حباب معروف شد و در نهایت موجب کاهش ارزش شدید بازار و سهام شرکت دریای جنوب! این امر نقطه عطفی در بازار های مالی بود، فعالیتهای سوداگرانه که در این اتفاق ایجاد و بعدا سرکوب شدند در واقع کفی بر روی موج انقلاب مالی بودند که تا کنون ادامه یافته است.
در آن دوران سخنگویان کسانی که ثروتشان مبتنی بر زمین بود مخالفان سر سخت بازار بورس لندن بودند! بورس لندنی که درامد های دولت را تضمین و نظام مند کرده بود ، بورسی که به تجارت کمک می کرد و در توسعه اروپا نقش اساسی داشت.
بسیاری از اخلاق گرایان عصر بر علیه بازار بورس جبهه گرفتند و ان را موجب زوال اخلاقیات دانستند!اما جهان تغییر کرده بود و انها نیز دیر یا زود مجبور به سوار شدن بر این قطار شدند.
اما باز گردیم به بازار سرمایه ایران، دیدید که در ۱۷۲۰ بازار بورسی وجود داشت و اوراق دولتی منتشر شده در آن خرید و فروش می شد، شرکتهایی در بورس عرضه شده بودند و از تمام اروپا سرمایه گذاران در ان حضور داشتند. حال ما می خواهیم ره ۳۰۰ ساله را یکشبه طی کنیم! می خواهیم مردممان همان طور رفتار کنند که مردم انگلستان در ۳۰۰ سال گذشته و درک این بازار عمل می کنند!
عده ای بورس را قمار نامیدند بدون توجه به اینکه ریشه اصلی رشد بازارها چیست!؟ عده ای سریعا خواستند جلوی ورود نقدینگی را صد کنند بدون درک این که رویکرد جزیره ای چاره کار نیست! و از همه بد تر فعالانی از جنس بازار سرمایه که احتمالا اشتباهی در برخی جایگاه ها نشسته اند خود به حبابی بودن بازار اشاره کرده اند.
این ها همه و همه همان پروسه ایست که ۳۰۰ سال تا کنون در بریتانیا طی شده و به نظر زمان عاملی مهمی خواهد بود در درک این بازار ،البته بدون درس گرفتن از تجربیات گذشتگان و جهان ممکن است ما همچنان در یک چرخه بی انتها قرار گیریم. زمان با ارزش ترین دارایی یک ملت است آن را از دست ندهیم.
پیمان مولوی
فعال سرمایه گذاری