پایگاه خبری فولاد ایران - خطاهای سیستماتیک" یا اشتباهات اقتصادی درمواقعی مشخص به گونه ای پیش بینی پذیر رخ می دهند و در نبود مکانیزم های نظارتی کارآمد وارد چرخه تکرار می شوند.
اگر در یک سیستم اقتصادی سیاست گذار به طور آگاهانه، صلاحدید گونه و بدون قاعده با اعمال سیاست های اقتصادی بر خلاف اصول پذیرفته شده حداکثری علم اقتصاد، سیستم را دچار مشکل کند، خطای سیستماتیک رخ می دهد.
طی سه دهه گذشته حجم نقدینگی بطور مداوم در کشور رشد نموده است. بطوریکه هیج کدام از دولت های پس از جنگ تحمیلی در کشور قادر به مهار آن نشده اند. مهمترین ویژگی رشد نقدینگی در اقتصاد ایران، متناسب نبودن آن با رشد اقتصادی است.
میانگین رشد سالانه حجم نقدینگی در دهه ۷۰ و ۸۰ به ترتیب ۲۷/۱ و ۲۷/۴ درصد و در نیمه اول دهه ۱۳۹۰ حدود ۳۱ درصد است. اما میانگین رشد اقتصادی کشور طی سه دهه گذشته حدود ۳/۹ درصد بوده است.
رشد بیش از ۶ برابری حجم نقدینگی نسبت به رشد اقتصادی در مقاطع زمانی مختلف، اقتصاد ایران را با چالش های جدی مواجه نموده است. بروز تکانه های ارزی و کاهش مداوم ارزش پول ملی و تورم های فزاینده و بعضا در حدود ۴۰ درصد دو پیامد ویرانگر محسوس و ملموس آن می باشد.
بررسی سیاست های پولی از سال ۹۲ تا کنون نشان می دهد، دولت تدبیر و امید هم مانند دولت های قبلی در کنترل رشد بالای نقدینگی و متناسب سازی آن با رشد اقتصادی کاملا ناموفق بوده است.
چرا که رشد حجم نقدینگی در نیمه اول دهه ۱۳۹۰ حدود ۳۱ درصد بوده است. علاوه بر این جدید ترین گزارش بانک مرکزی نشان می دهد حجم نقدینگی در خرداد ۹۸ نسبت به خرداد سال قبل ۲۵/۱ درصد رشد داشته است. درست زمانی که نرخ رشد اقتصادی کشور منفی است.
چنانچه ملاحظه می گردد رشد بالای نقدینگی و عدم تناسب آن با رشد اقتصادی کشور در سه دهه گذشته با آگاهی کامل سیاست گذاران اقتصادی وارد چرخه تکرار شده است. علاوه بر این پیامدهای مخرب این چرخه کاملا پیش بینی پذیر بوده است.
بنابراین روشن است که رشد نقدینگی نامتناسب با رشد اقتصادی به یک خطای سیستماتیک در اقتصاد ایران تبدیل شده است. سیاست گذار پولی بهتر است اعلام کند چه موقع و چگونه این خطای سیستماتیک متوقف خواهد شد؟!
✍️ دکتر عباس علوی راد