ایراد مهم، کاهش نقدشوندگی| نگرانی اصلی، ادامه دار شدن
پایگاه خبری فولاد ایران –
📌کارشناسان بازار سهام عقیده دارند در شرایط کنونی همسو با تاثیرگذاری رخدادهای سیاسی در مقام مولفه تعیین کننده در روند دادوستدها، باید مساله مداخله سیاست گذار در بورس آسیب شناسی شود.
در پی اثرگذاری مولفه تعیین کننده تحولات سیاسی در چند روز گذشته بر بازار سهام، مسئولان سازمان بورس و اوراق بهادار تصمیم گرفتند با هدف کنترل رفتار هیجانی سرمایه گذاران و فراهم کردن شرایطی برای داد و ستد مبتنی بر تحلیل ، دامنه نوسان سهام همه شرکت های بورسی و فرابورسی به جای 5 درصد به دو درصد کاهش یابد. کارشناسان در این باره چه نظری دارند؟
شروین شهریاری، کارشناس بازار سهام
اتفاقی که روز چهارشنبه با کاهش دامنه نوسان قیمت‌ها از 5 به 2 درصد رخ داد را شاید بتوان در شرایط اضطراری طبقه‌بندی کرد که تشخیص این موضوع با بورس و مسئولان این سازمان است. در دنیا نیز چنین سوابقی مشاهده می‌َشود.
نمونه مشهور آن در حملات 11 سپتامبر دیده شده و البته در آن شرایط نیز تنها وقفه معاملاتی ایجاد کردند و ادامه معاملات از سر گرفته شد. البته باید عنوان کرد که زیرساخت‌های لازم در این بورس‌ها وجود داشت و شرایط نیز به گونه‌ای بود که لازمه آن توقف معاملات برای مدتی محدود بود. هدف این وقفه نیز برای ارزیابی شرایط بود.
تصمیم روز چهارشنبه و محدود کردن بیشتر دامنه نوسان اما به نوعی نقدشوندگی بازار را هدف قرار داد و با وجود افزایش ریسک‌های محیطی بهترین تصمیم نبود. دستورات این چنینی در نهایت می‌تواند با قفل شدن سهام نوعی گل به خودی باشد و هراسی اضافه‌تر از میزان لازم در سرمایه‌گذاران ایجاد کند.
ضمن آنکه ایراد مهم آن کاهش نقدشوندگی است. در نهایت فکر می‌کنم بازار سهام را همانطور که در ادبیات مالی نیز ذکر شده است، یکی از ریسک‌پذیرترین و پرمخاطره‌ترین بازارهای جهت سرمایه‌گذاری بوده که جزو لاینفک آن ریسک‌های سیستماتی و تاثیرات آن در نوسان روزانه قیمت سهام است. از این رو به نظر می‌رسد تصمیمات اینگونه در نهایت با روح بازارهای سهام یعنی سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر و البته الویت حفظ نقدشوندگی معاملات مغایر باشد.
احسان مقدسی، کارشناس بازار سهام
هر محدودیتی که برخلاف عرف بازارهای بین‌المللی باشد مورد قبول نیست. روز چهارشنبه قانون کاهش دامنه نوسان از 5 به 2 درصد، برای جلوگیری از ریزش بیشتر قیمت سهام وضع شد.
اما طبیعت بازارهای مالی به گونه‌ای است که در صورتی که در بازاری نقطه تعادلی پایین‌تر از نقاط فعلی باشد، کاهش دامنه نوسان تنها سبب به تعویق افتادن این مسئله می‌شود و نمی‌تواند از آن جلوگیری کند. در حال حاضر نیز یکی از خواسته‌های فعالان با افکار مدرن در بازار سهام، حذف محدودیتی تحت عنوان دامنه نوسان است.
اما آنچه که در حال حاضر تصویب شد به خاطر هیجانات بازار و مطالبه سرمایه‌گذاران از سازمان بورس با توجه به منفی شدن قیمت سهام بود. ابلاغیه روز چهارشنبه سازمان بورس در راستای جوابگویی به این مطالبات اما کار اساسی، اصولی و بنیادی نبود.
چرا که اگر قرار باشد نقطه تعادلی سهمی 20 درصد پایین‌تر از نقاط فعلی باشد، این 2 درصد تنها آن را به تعویق میاندازد و مانع آن نمی‌شود. باید توجه داشت بازار استاندارد و درست بازاری است که اصلاح قیمتی ظرف یک روز، یک ساعت و یا کمتر تمام شود نه اینکه برای روزها و ماه‌ها ادامه پیدا کند.
دخالت‌های فعلی اما ممکن است بازار را از مرکز توجهات دور کرده تا بار دیگر وارد رکودی بلندمدت شویم. روز چهارشنبه نیز اگر دامنه نوسان را به 2 درصد محدود نمی‌کردند، صف فروش خیلی از سهام جمع‌آوری شده و بازار تا حدودی متعادل می‌شد.
بهمن خالدزاده، کارشناس بازار سهام
به دنبال اصلاح حدود 7 درصدی شاخص کل سهام در سه روز معاملاتی ابتدای هفته، روز چهارشنبه مقام ناظر در ابلاغیه‌ای اعلام کرد دامنه نوسان قیمت سهام از 5 درصد به دو درصد کاهش می‌یابد تا از زیان بیشتر سهامداران جلوگیری شود. اتخاذ این سیاست با توجه به افزایش فشار فروش‌ها در بازار به قفل شدن عرضه‌ها در صف‌های فروش و کاهش شدید نقدشوندگی سهام در معاملات این روز انجامید که به وضوح در کاهش حدود 20 درصدی ارزش معاملات خودنمایی کرد.
نگرانی اصلی از چنین قوانینی ادامه‌دار شدن آن‌هاست. هر چند برخی از این تصمیم سازمان بورس خوشنود شده و معتقد بودند این ابلاغیه سبب می‌شود تا بازگشت آرام به معاملات سهام، زیان کمتری به سرمایه‌گذاران در موج‌های هیجانی وارد شود اما به نظر می‌رسد کاهش دامنه نوسان یا هر محدودیت دیگری مساوی با ایجاد هراس بیشتر برای معامله‌گران است. چرا که این سیگنال منفی به بازار ارسال شده که برای چند روز آتی روند نزولی قیمت سهام ادامه خواهد یافت.
تجربه‌های پیشین معامله‌گران از قوانین محدودکننده در بورس تهران از ناموفق بودن سیاست‌های این‌چنینی حکایت دارد. از قوانین ابداعی محدودیت فروش در زمستان ۹۲ گرفته تا تماس هایی که با حقوقی‌ها برای عدم فروش یا اجبار به خرید گرفته می‌شد. امری که جز فرسایشی کردن روند اصلاحی بازار برای بیش از دوسال دستاورد دیگری نداشت. قوانین جدید بازار پایه و کاهش دامنه نوسان قیمت سهام در این بازار نیز نمونه‌ای دیگر از همین محدودیت‌های است.
اصلاحاتی که تنها صورت مسئله را پاک کرد و نتوانست پای سفته‌بازان را از این بازار کوتاه کند. در مهرماه سال جاری اما شاید تنها دوره‌ای بود که بدون دخالت‌های دستوری شاخص سهام دوره‌ای نزولی را پشت سر گذاشت و پس از آن رونق گرفت. از این رو به نظر می‌رسد سیاستگذار نباید به خود این اجازه را دهد که در هر دوره‌ای به بهانه حمایت از سهامدار قوانین غیرمعمول را به بدعتی برای بازار تبدیل کرده و یک اصلاح را به رکودی بلندمدت تبدیل کند.
حسام حسینی، کارشناس بازار سهام
ایجاد دامنه نوسان دو درصدی برای معاملات بورس و فرابورس شاید از نظر سیاست‌گذاران بازار سرمایه، اقدامی مناسب در جهت ایجاد تعادل در بازار و دوری از رفتارهای هیجانی باشد، ولی از دید معامله‌گر این بازار اقدامی مطلوب نیست.
بورس تهران در مدت اخیر رشد چشمگیری را تجربه کرده بود، شاید بد نبود اجازه می‌دادیم اصلاحی نیز داشته باشد و به روند تعادلی بدون هیچ‌گونه دخالتی بازگردد. هر گونه محدودیت، دخالت در بازار، فشار به سهامداران عمده برای خرید سهام، با ذات اصلی بازار سهام فاصله دارد و نباید انجام شود.
دنیای بورس