پایگاه خبری فولاد ایران – این عقیده که سلسله مراتب تعریف شده و رهبری باصلابت در سازمان، شرکتها را در برابر تهدیدات ایمن میکنند و آنها را برای حضور در صحنه رقابت متحد میکنند، غلط است.
به باور خانم "لیندرد گریر"، استاد رفتار سازمانی در مدرسه کسبوکار استنفورد، «وقتی به سازمانهای واقعی نگاه کنید، میتوانید ببینید که داشتن سلسله مراتب روشن درون آن سازمان، باعث میشود وقتی کارکنان با تهدیدی خارجی روبهرو میشوند، مسئولیت را گردن یکدیگر بیندازند.»
همکاریهای تیمی موثر در رویارویی با تهدیدات، مستلزم سلسله مراتب و تمرکز قدرت نیست، بلکه به ایجاد حس برابری و شکل گیری فرهنگ مشارکت نیاز دارد.
تیمی تحقیقاتی در همکاری با پژوهشگرانی از دانشگاه آمستردام و دانشگاه درکسل با انجام یک مطالعه به نتایجی دست پیدا کردند.
در این پژوهش، گروههای سه نفره از دانشجویان، پروژه مشاوره ای را برای یک مشتری بالقوه به اجرا گذاشتند.
برخی از این گروهها فاقد سلسله مراتب بودند، درحالیکه اعضای سایر تیمها به صورت گزینشی عناوینی را دریافت کرده بودند: مشاور ارشد، کارشناس مشاوره و...
به همین ترتیب برخی از گروهها هیچ رقیبی نداشتند، درحالیکه به برخی از تیمها گفته شده بود با شرکتی رقیب برای جذب مشتری رقابت میکنند.
پژوهشگران دریافتند که تیمهای دارای سلسله مراتب و رقبای تعریف شده به شدت درگیر ارتباطات و اختلافات داخلی هستند، درحالیکه اعضای سایر تیمها با برقراری روابط مسالمتآمیز، همکاری قابل قبولی داشتند.
به باور ون باندرن، تیمهای دارای روابط مسالمت آمیز تمرکز بیشتری بر گروه دارند، چرا که «همواره احساس میکنند در یک قایق مشترک به سر میبرند و سرنوشت مشترکی در انتظار آنهاست. درحالیکه تیمهای دارای سلسله مراتب به پررنگتر جلوه دادن نقش خود - احتمالا به بهای تخریب دیگران - تمایل بیشتری داشتند.»
خانم گریر بر توجه هر چه بیشتر به زمینه های موجود برای پاسخ به پرسشهای طرح شده تاکید دارد.
هر سازمانی که با تهدیدات خارجی روبرو نباشد باید توان فعالیت در ساختاری کاملا بوروکراتیک و سلسله مراتبی را داشته باشد.
در بازار رقابتی امروز، گرایش به روابط مسالمتآمیز احتمال حمایت بیشتر از مشارکت کارکنان و در نتیجه بهبود عملکرد آنها را افزایش میدهد.
بطور کلی تیمهای فروش با رقابت شرکتهای ارائه دهنده محصولات و خدمات مشابه روبهرو هستند. در این صورت، اشاعه فرهنگ تعامل مسالمت آمیز در واحد فروش احتمالا منجر به تضعیف عملکرد این بخش شود.
در این میان، مهندسان سازمان از جمله گروههایی هستند که تاثیرپذیری کمتری از سایر شرکتها داشته باشند. ازینرو، استفاده از سلسله مراتب استاندارد تاثیر مثبتی بر عملکرد تیمهای مهندسی بر جای میگذارد.
با در نظر گرفتن تمامی مسائل یاد شده، یک پرسش اساسی وجود دارد و آن اینکه منظور از جایگزین کردن سلسله مراتب چیست؟
خانم گریر می گوید: «همیشه گفته ام اگر قرار باشد جایزه نوبلی به دانشمندان حوزه مدیریت داده شود، بدون شک این جایزه متعلق به شخصی خواهد بود که معرف ساختار نوینی باشد که بر مبنای تمایز عمودی و رهبری شکل نگرفته است.»
هنر مدیریت