پایگاه خبری فولاد ایران -
🌿به‌طور کلی رشد اقتصادی در کشورهای مختلف از طریق سه عامل ایجاد می‌شود؛ عامل اول انباشت سرمایه است که کشورها با استفاده از آن، تولید ناخالص داخلی خود را افزایش می‌دهند. اصولاً هم در مراحل اولیه رشد در همه کشورها، این عامل سرمایه است که نقش مسلط را دارد.
🌿 در مرحله بعد عامل بهره‌وری است که به رشد اقتصادی پایداری می‌دهد. عامل سوم نوآوری است که در مرحله نهایی قرار دارد و از آنجا که در میان‌مدت افزایش مدام بهره‌وری برای ایجاد رشد اقتصادی سخت می‌شود، رشد محدود اقتصادی از طریق نوآوری، فقط در کشورهای بسیار توسعه‌یافته محقق می‌شود.
🌿 به همین دلیل است که نسبت نرخ رشد اقتصادی به سطح توسعه‌یافتگی یک کشور کاهنده است؛ یعنی کشورهای توسعه‌یافته به‌طور طبیعی نرخ رشد اقتصادی چندان بالایی ندارند.
🌿 مثلاً نرخ رشد چهار درصد برای یک اقتصاد توسعه‌یافته، نرخ بالایی تلقی می‌شود درحالیکه در مورد کشوری مانند چین، ما وقتی مشاهده می‌کنیم که نرخ رشد این کشور به کمتر از هفت درصد رسیده، می‌گوییم رشد چین از شتاب افتاده!
🌿 مدل حکمرانی اقتصاد کشور در دهه‌های گذشته به نحوی بوده که رفاه مردم عمدتا از اندوخته مالی و منابع طبیعی کشور تامین شده که این منابع هم با سرعت رو به کاهش بوده است.
🌿 نتیجه اینکه منابع کشور بحرانی شده و تراز مالی کشور در قسمت‌های مختلف منفی است؛ تراز مالی نظام بانکی، بودجه و حتی بنگاه‌های ما هم منفی است و سرریز تمام این عدم تعادل‌ها هم روی دوش بانک مرکزی قرار گرفته. مجموعه این عوامل ابرچالش‌های اقتصاد ایران را به وجود آورده است.
🌿 در نظر بگیرید یک جوان سالم دچار یک آنفلوآنزای شدید شده است. ما می‌دانیم که این فرد مکانیسم‌های دفاعی قوی درون بدنش دارد و تجویز دارو فقط برای کمک به این مکانیسم دفاعی طبیعی بدن صورت می‌گیرد.
🌿 اما فردی که برای مدت طولانی دچار یک بیماری سخت مانند سرطان یا بیماری ریوی است، حتی یک سرماخوردگی ساده هم برایش خطرناک است؛ چون مکانیسم دفاعی بدنش بسیار ضعیف شده است.
🌿 تحریم هم در اقتصاد ایران به مثابه سرماخوردگی برای یک بیمار ناتوان است که گرفتار بیماری جدی است.
🌿 تحریم یک جنگ اقتصادی محسوب می‌شود و این خاصیت جنگ است که منابع را تخریب می‌کند و اجازه شکل‌گیری منابع جدید را هم نمی‌دهد.
🌿 به نظر می‌رسد در شرایط کنونی ما دو گزینه بیشتر نداشته باشیم. گزینه اول کاستن از اتلاف منابع است که اشاره کردم و گزینه دوم اعمال سیاست مالیات‌های بازتوزیعی است که در حال حاضر در کشور نداریم.
🌿 توضیحش این است که شرایط رکودی، فقر را تشدید می‌کند و تورم نابرابری را افزایش می‌دهد. نابرابری خود شامل سه بخش نابرابری درآمد، نابرابری ثروت و نابرابری مصرف است.
🌿 آنچه در آمار مشاهده می‌شود، نابرابری مصرف است؛ اما نابرابری درآمد از نابرابری مصرف بیشتر و نابرابری ثروت هم از نابرابری درآمد بیشتر است.
✍️دکتر مسعود نیلی، اقتصاددان در مصاحبه با هفته‌نامه تجارت فردا