پایگاه خبری فولاد ایران - اقتصاد دورانی یا چرخشی (به انگلیسی: Circular Economy) که اغلب به آن Circularity نیز گفته میشود[۱]، یک نظام اقتصادی است که هدف آن کمینه کردن ضایعات و بیشترین استفاده از منابع است. این رویکرد بازسازی کننده در مقابل رویکرد سنتی اقتصاد خطی قرار میگیرد که در آن مدل تولید به صورت «دریافت مواد اولیه، تولید و دور انداختن» است. در یک نظام چرخشی، مصرف منابع ورودی، ضایعات خروجی و هدررفت انرژی با بستن یا کوچک کردن حلقههای مواد و انرژی کمینه میشود. از طریق طراحی، نگهداری، تعمیر، استفاده مجدد، بازتولید و بازیافت[۲] میتوان به صورت بلندمدت به این اهداف دست یافت. مدافعین این ایده ادعا میکنند که چنین دنیای پایداری به معنای حتا اندکی کاهش در سطح کیفیت زندگی مصرفکنندگان نیست و میتوان بدون هزینه اضافی برای تولیدکنندگان (یا کاهش درآمدشان) آن را محقق کرد. بحث آن است که مدلهای کسبوکار با محوریت اقتصاد چرخشی میتوانند به سودآوری مدلهای خطی باشند که امکان استفاده از محصولات و خدمات مشابه را برای ما فراهم میکند.
اقتصاد چرخشی برای دستیابی به مدلهایی که به لحاظ اقتصادی و زیستمحیطی پایدارند، بر حوزههایی چون تفکر طراحی، تفکر سیستماتیک، گسترش طول عمر محصول و بازیافت متمرکز شده است.
به نظر میرسد که اقتصاد چرخشی از نظام اقتصاد خطی فعلی، پایدارتر باشد؛ چرا که منابع مورد استفاده و ضایعات و هدررفت انرژی را کاهش میدهد، منابع را حفظ میکند و به کاهش آلودگیهای زیستمحیطی کمک میکند. با این حال، برخی این گونه استدلال کردهاند که چنین فرضیاتی سادهانگارانه است و پیچیدگی نظامهای موجود و بدهبستانهای احتمالی میان آنها در نظر گرفته نشده است. برای مثال ابعاد اجتماعی پایداری به نظر تنها مسئلهای است که به عنوان منافع اقتصاد چرخشی در رسانهها منتشر شده است. مواردی وجود دارند که نیاز به استراتژیهای متفاوتی دارند؛ مانند خرید تجهیزات جدید با مصرف بهینه انرژی.
برگرفته از ویکی پدیا