پایگاه خبری فولاد ایران -
چکیده:
در سال های اخیر شوک های افزایش نرخ ارز باعث افزایش قابل توجهی در قیمت های داخلی شده و از این طریق عملکرد سایر ارکان اقتصاد را نیز تحت تاثیر قرار داده است. لذا بررسی نحوه اثرگذاری نرخ ارز بر قیمتها (گذر نرخ ارز) بسیار حائز اهمیت است. از آنجا که واکنش قیمت همه محصولات به رشد نرخ ارز یکسان نبوده است، ضروری است که ناهمگنی واکنش قیمت های مختلف به تغییرات نرخ ارز در تحلیل ها مورد توجه قرار گیرد.
در این گزارش با استفاده از داده های قیمتی ۲۳۶۹ قلم کالا که توسط ۳۵۵ شرکتهای بورسی و فرابورسی در بازه زمانی ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۷ منتشر شده و همچنین پایگاه داده های ۷۳۴ قلم کالا و خدمات تشکیل دهنده شاخص قیمت تولیدکننده، عکس العمل قیمتی شرکت ها به تغییرات ارزی از دو بعد شدت و سرعت مورد ارزیابی قرار گرفته و به این موضوع پرداخته می شود که چه شرکت ها و محصولاتی بیشتر و سریع تر نسبت به تغییرات نرخ ارز واکنش میدهد.
نتایج تحلیل بخشی نشان میدهد که محصولات بخش صنعت و بعد از آن حمل و نقل بیشترین تاثیر پذیری را از تغییرات نرخ ارز دارند و زیربخش های دیگر خدمات (به جز حمل ونقل) کمترین تاثیرپذیری را دارند.
همچنین در بخش های کشاورزی و صنعت تغییرات قیمتی ناشی از شوک ارزی با کمترین وقفه و سرعت بالاتر انجام می شود و قیمت های بخش حمل و نقل، آموزش و بهداشت و مددکاری اجتماعی دیرتر تعدیل می شوند. بر اساس نتایج، واردات محوری، بیشتر بودن مصارف ارزی از منابع ارزی و استفاده از دلار به عنوان نرخ ارز معیار در خریدهای وارداتی در شرکت ها باعث افزایش تاثیرپذیری قیمت های آن شرکتها از تغییرت ارزی شده است.
همچنین مالکیت دولتی، بزرگتر بودن شرکتها و معیار قرار دادن دلار برای فروش های صادراتی، اثرپذیری قیمت ها از نرخ ارز را کاهش می دهد. همچنین بنگاه های کوچکتر، با محدودیت مالی بالا، تولیدکننده کالای واسطه (در مقابل کالاهای نهایی مصرفی و سرمایه ای) و بنگاه هایی که منابع ارزی آنها بیشتر از مصارف ارزیشان است قیمتهای شان را نسبت رشد نرخ ارز سریع تر افزایش میدهند.
نویسنده: سجاد ابراهیمی
پژوهشکده پولی و بانکی