پایگاه
خبری فولاد ایران - غلامحسین دوانی، عضو شورای
عالی انجمن حسابداران خبره ایران در گفت‌وگو با «فرهیختگان» در پاسخ به این سوال که
درصورت اجرا و تکمیل طرح جامع مالیاتی، چه اتفاقی در اقتصاد کشور رخ خواهد داد، می‌گوید:
«اجرای طرح جامع مالیاتی دو اتفاق مهم را رقم می‌زند؛ نخست اینکه در نتیجه کاهش فرارهای
مالیاتی، درآمدهای مالیاتی دولت به‌طور قابل‌توجهی افزایش خواهد یافت. دوم اینکه، اقتصاد
شفاف‌سازی می‌شود و هرچه اقتصاد شفاف‌تر باشد، کارایی آن بهتر و نظام‌مندتر خواهد شد.
برای درک خلأ طرح جامع مالیاتی در کشور همین‌قدر کافی است که
بدانیم نگاهی به آمار اظهارنامه‌های مالیاتی ارائه‌شده از سوی مودیان نشان می‌دهد در
سال 95 حدود 5.2 میلیون اظهارنامه مالیاتی دریافت شده بود که از این تعداد، در بخش
مشاغل حدود 100 نفر درآمد خود را بالای 100 میلیون ابراز کرده بودند و در بیش از یک‌میلیون
اظهارنامه، درآمد افراد کمتر از 500 هزار تومان عنوان شده است. این وضعیت به‌خوبی نشان
می‌دهد رفتار مودیان در خوداظهاری مالیاتی هیچ همخوانی‌ای با درآمدها و ظرفیت‌های عظیم
اقتصاد ایران نداشته و بیشتر شبیه طنز است.
همچنین در سال گذشته حدود 300 تا 350 هزار شرکت در کل کشور، اظهارنامه
مالیاتی خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه داده‌اند که از این تعداد تنها 30 هزار
شرکت توسط سازمان حسابرسی و اعضای جامعه حسابدار، حسابرسی می‌شوند. به‌عبارت دیگر،
تنها 10 درصد شرکت‌‌های کشور حسابرسی می‌شوند که این آمار هم برای یک نظام اقتصادی
از جنبه شفافیت بسیار نامطلوب است. نکته حائز اهمیت اینکه در شرایطی که ظرفیت مالیاتی
کشور ظرفیت بسیار بزرگی است، اما متاسفانه ضریب فرار مالیاتی در کشور بیش از 30 درصد
برآورد شده است. در حالی که در کشوری مانند آمریکا سالانه حدود 300 میلیون اظهارنامه
مالیاتی ارائه می‌شود. آنچه مسلم است اینکه نظام مالیاتی در ایران مورد پذیرش مردم
نیست. به‌عبارت دیگر، جامعه ایران هنوز به این باور نرسیده که باید مالیات پرداخت کند،
چراکه متاسفانه این باور در جامعه ایران نهادینه شده که اگر قرار است مالیات پرداخت
شود اما اتفاق مثبتی در کشور رخ ندهد، پرداخت مالیات امر بیهوده‌ای است. بنابراین در
شرایطی که مردم چه به‌صورت فردی و چه در قالب جمعی تصمیم به پرداخت مالیات نداشته باشند،
اخذ مالیات بسیار دشوار می‌شود.»
دوانی در پایان و در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه طرح
جامعه مالیاتی به مرحله حساس خود یعنی اتصال پایگاه‌ها و داده‌های اطلاعاتی سازمان‌های
دولتی و حاکمیتی به سازمان امور مالیاتی رسیده، آیا می‌توان به تکمیل طرح جامع مالیاتی
در کوتاه‌مدت خوشبین بود، می‌گوید: «در این زمینه واقعیت این است که دستگاه‌‌ها و ارگان‌های
مختلف زیربار اتصال به این شبکه نمی‌روند وگرنه عملکرد چنین طرحی در همه‌جای دنیا مثبت
بوده و کشورها توانسته‌اند نظام مالیاتی خود را با این شیوه انسجام ببخشند.»