پایگاه
خبری فولاد ایران - پروفسور جواد صالحی اصفهانی استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیاتک
و پژوهشگر اندیشکده بروکینگز:
ایرانی ها مصرف گرا نیستند‼️
صحبت درباره فرهنگ مصرف در ایران در سطح عام به چند دلیل
خیلی کار مفیدی نیست. یک دلیل آن این است که توزیع مصرف در ایران خیلی نابرابر
است. ما داریم درباره کدام قشر از افراد جامعه صحبت می‌کنیم وقتی می‌گوییم مصرف‌گرا
هستند؟ 10 تا 15 درصد افراد جامعه ما زیر خط فقر بین‌المللی هستند. یعنی هر فرد
روزی کمتر از 5 /5 دلار PPP مصرف دارد. این قشر اساساً مصرفی ندارد که
بخواهیم درباره مصرف مسرفانه و فرهنگ آنها صحبت کنیم. طبیعی است وقتی افراد درآمد
بالاتری داشته باشند، مصرف بیشتری می‌کنند. در اقتصاد یک تعبیر مصرف‌گرایی این است
که شما از درآمدتان چیزی پس‌انداز نمی‌کنید. این مساله هم به دلیل عدم دقت در جمع‌آوری
آمارِ درآمد افراد قابل اعتماد نیست. درست است که در آمار مرکز آمار ایران معمولاً
هزینه از درآمد بیشتر است ولی این ممکن است به دلیل تخمین پایین درآمدها در مقابل
هزینه‌ها باشد.
💠حتی اگر این
آمار را هم درست فرض کنیم نمی‌توانیم بگوییم ایرانی‌ها مصرف‌گرا هستند. کمبود یا
عدم پس‌انداز ممکن است دلایلی غیر از دلایل فرهنگی داشته باشد. چراکه با وجود تورم
بالا در حال حاضر اگر شما پولتان را در بانک بگذارید سالی حدوداً 20 درصد از ارزشش
را از دست می‌دهد. وقتی تورم 40 درصد است طبیعی است که درآمدها و پس‌اندازها هم
تغییر می‌کند و در این شرایط تورمی، اگر کسی می‌گوید برویم جنس بخریم، لزوماً فرد
مصرف‌گرایی نیست. این فرد از قضا فرد عاقلی است که وقتی می‌فهمد نمی‌تواند در
شرایط تورمی دارایی‌اش را حفظ کند، می‌رود جنسی می‌خرد که ارزش پولش را نگه دارد.
البته بعضی جاها می‌توان گفت ایرانی‌ها مصرف‌گرا هستند. مثلاً در مصرف انرژی ایرانی‌ها
خیلی مصرف‌گرا هستند. دلیلش هم مشخص است و دست مردم نیست. وقتی انرژی این‌قدر
ارزان است، مردم مصرف می‌کنند، نیازی نیست به فرهنگ یک ملت ربطی داشته باشد. یک
چینی هم که مصرف کمی دارد وقتی بیاید اینجا و ببیند بنزین ارزان است، او هم مصرف
می‌کند.
اقتصادیون