عملیات بازار باز

پایگاه خبری فولاد ایران - عملیات بازار باز به فرآیندی اطلاق می شود که طی آن بانک مرکزی نسبت به خرید و فروش اوراق بدهی دولتی با اهدافی خاص اقدام می کند که طی آن بر نرخ منابع اثر میگذارد که در پی آن نرخ تورم به عنوان نمونه تاثیر می پذیرد.

🔻در آمریکا کمیته بازار باز بانک مرکزی که FOMC نامیده می شود نرخ هدف را در جلسات خود تعیین می کند. هرچند که نرخ در بازار کشف می شود اما این کمیته با خرید و فروش اوراق قرضه دولتی نرخ موثر وجوه را تحت تاثیر قرار می دهد. اگر بانک مرکزی اقدام به فروش اوراق دولتی کند آنگاه حجم نقدینگی کاهش و به دلیل اینکه بانک ها وجوه کمتری برای قرض دادن به یکدیگر دارند، نرخ وجوه افزایش می یابد.

🔻لذا هرچند بازار تعیین کننده نرخ وجوه است اما بانک مرکزی دخالت فعال در تعیین آن دارد. در ایران برای اولین بار است که چنین تصمیمی گرفته شده و این مساله تاثیر فوق العاده با اهمیت بر سود و زیان بانک های ایرانی خواهد داشت.

🔻مشکلات بانک های ایرانی چیست؟

1) معوقات سنگین بابت تسهیلاتی که در سال های اخیر پرداخت شده است.

2) مطالبات  از دولت بابت مقاطعی که دولت عمدتا مالک نیز بوده است.

3) کمبود منابع بانک ها و تامین مالی با هزینه ای بالاتر از نرخ تسهیلات.

🔻بانک ها تاکنون بدون وثیقه از بانک مرکزی اضافه برداشت انجام می دادند اما در این مقطع می توانند اوراق دولتی را نزد بانک مرکزی توثیق کنند. مجموع این مسائل بازار بین بانکی را تقویت و آنرا کاهش می دهد ضمنا برای بانک هایی که مطالبات از بانک مرکزی دارند این مساله به معنای کاهش بسیار شدید هزینه مالی در بخش صورت سود و زیان است تا جایی که علت زیان دهی بانک ها طی سنوات اخیر هزینه مالی سنگین بوده که با این اقدام تلطیف می شود.

🔻اگر بررسی بر ترازنامه بانک تجارت، ملت و صادرات داشته باشیم، حجم بدهی دولت به بانک ها، درصد با اهمیتی از دارایی ها خواهد بود. دولت با انتشار اوراق و تسویه بخشی از بدهی خود با بانک ها، و بانک ها با توثیق آن نزد بانک مرکزی، به شدت هزینه مالی خود را می کاهند. به نظر می رسد برخلاف آقای سیف که شرایط زیان دهی بانک ها را مهیا کرد، آقای همتی شرایط سودآوری بانک ها را مهیا کند.

✍️ ولید هلالات