پایگاه
خبری فولاد ایران - این پرسش برای بعضی پیش آمده که چگونه شوک ارزی منافع و
رانت خلق می کند؟
ارائه مثالی ساده
اما واقعی می تواند به روشن شدن موضوع کمک کند.
شخص ورشکسته ای در ابتدای سال پیش ۵ میلیارد تومان بدهی و در
همین حال یک میلیارد تومان موجودی کالا داشت. این شخص (چون به دولت اعتماد نداشت)،
با وجود اظهارات مقامات پیش بینی کرد که قیمت ارز و به تبع آن بهای همه کالاها
بالا برود. بنابراین او یک میلیارد تومان از بانک وام گرفت و موجودی کالای خود را
به دو میلیارد تومان رسانید.
در ابتدای سال جاری
این شخص (با توجه به ۳ برابر شدن قیمت ارز و اغلب کالاها) ۶ میلیارد تومان موجودی
کالا و در همین حال حدود همین مقدار بدهی دارد.
🔸 در نتیجه
این شخص ورشکسته که فقط یک-پنجم بدهی خود دارایی داشت، هم اکنون دارایی و بدهی اش
برابر شده و دیگر ورشکسته نیست.
💡 شوک
(کودتای) ارزی برنامه ریزی شده سال ۱۳۹۷ که توسط سه وجهی «دولت، شبه دولتی ها و
شبه خصوصی ها» اجرا شد در جهت کسب منافع و رانت های کلان بود. در این مسیر
بدهکاران و ورشکستگان اقتصادی نه تنها بدهی خود را تسویه کردند که دارایی های جدیدی هم تشکیل دادند.
🔸 شخص
(واقعی) مورد بحث فردی عادی است که نه به رانت های اطلاعاتی، منابع و ارز دسترسی
دارد و نه به قدرت متصل است، اما اشخاصی که به رانت ها و قدرت دسترسی داشتند، به
منافع بس عظیمی دست پیدا کردند.
🔸 منافع حاصل
از کودتای ارزی سال ۱۳۹۷ به حدی زیاد بود که لشکری از مزدبگیران در رسانه ها و
محافل دیگر بسیج شدند که تا حد امکان نرخ ارز بالا برود. نحله هایی که ادعای علم
اقتصاد داشتند در یک سال و نیم اخیر (بدون توجیه علمی یا حتی منطقی) در جهت افزایش
نرخ ارز تلاش و در برابر بی ثبات سازی اقتصاد کلان کشور و هرج و مرج و غارت اقتصاد
کشور سکوت کردند.
🔹 پاول
کروگمن اقتصاددان نوبلیست می گوید؛ «افکار نادرست بدان علت شکوفا می شود که به سود
گروه های قدرتمند است».
احسان سلطانی