حداقل دستمزد (قسمت اول)

پایگاه خبری فولاد ایران - در بیست و پنج سال گذشته شاهد بودیم که قیمت سیمکارت تلفن از حدود یک میلیون تومان به حدود چند هزارتومان کاهش یافت. یک سیمکارت معادل یک خانۀ قابل سکونت در بسیاری از مناطق شهری ایران قیمت داشت ولی اکنون قیمت آن معادل چند عدد نان است. تصور کنید در مورد بقیۀ کالاها نیز به همین صورت بود یعنی با گذشت زمان ارزان تر میشدند. آیا در چنین جهانی کارگران همچنان انتظار داشتند هرسال دستمزدهای آنان زیاد شود؟ بعید است. اگر من در چنین جهانی زندگی میکردم، به راحتی حاضر بودم در سال آینده با دستمزد پولی کمتری کار کنم چراکه با آن پول کمتر همچنان میتوانستم همین رفاه فعلی یا حتی بیش از آن را داشته باشم.

✏️امّا مشکل اینجاست که بانک مرکزی و بانکهای تجاری همکار و همدست آن اجازه نمیدهند ما در چنین جهانی زندگی کنیم. آنها سالانه هزارها میلیارد تومان پول جدید خلق میکنند و هیچکس به این خاطر این دزدی آشکار یقۀ آنها را نمیگیرد. این پولهای خلق شده، حجم پول در دسترس دولت و بانکداران و نزدیکان آنها را افزایش میدهند امّا باعث کاهش ارزش واحد پول در دستان مردم می شوند و قیمتها را بالا می برند. تورم دقیقاً به معنای همین خلق پول است. افزایش قیمتها فقط اثر و پیامد تورم است، نه تعریف آن. دولتها معمولاً اهرم ها و ترفندهایی برای پنهان کردن و به تأخیر انداختن این اثرات قیمتی دست و پا میکنند. مثلاً در آمریکا حدوداً چهل است که افزایش شدید حجم دلار به افزایش شدید قیمتها منجر نمی شود، درست همانطور که در شوروی هفتادسال ناکارایی اقتصادی ماستمالی شد و از چشمهای اقتصاددانان ظاهربین پنهان ماند.

✏️در جهان تورم، قدرت خرید کارگران دائماً کم و کمتر می شود و آنها کاملاً حق دارند خواستار دستمزدهای بالاتری باشند. امّا دستمزدها را باید چقدر افزایش داد؟

✏️هیچکدام از ما نرخ تورمی که محاسبه و اعلام میشود را حس نمیکنیم. بلکه نرخ تورمی را حس میکنیم که مربوط به خودمان است یعنی مربوط به سبد مصرفی و خریدهای خود ماست که ممکن است با سبد مصرفی همسایۀ دیوار به دیوارمان متفاوت باشد.

✏️مثلاً برای کسی که اجاره نمیدهد یا نمیگیرد، افزایش اجاره ها اهمیتی اندک و غیرمستقیم دارد. ولی افرادی که اجاره میدهند یا میگیرند، نیروی افزایش اجاره را مستقیماً لمس کرده و در تصمیمات خود لحاظ می کنند. برای یک فرد غیر سیگاری اصلاً مهم نیست که قیمت ارزان ترین سیگارهای تولید داخل در عرض این یک سال تقریباً چهار برابر شده و کیفیت آنها هم به شدت کاهش یافته است. امّا سیگاری های کم درآمد، دقیقاً این تغییر را حس میکنند و از آن رنج می برند و در برابر آن تقریباً بلاتکلیف و بی دفاعند.

امیررضا عبدلی

ادامه دارد◀️