قیمتی به دلار ۲۸ هزار تومان

پایگاه خبری فولاد ایران - در مناظره امشب صادق الحسینی و علیرضا عبدالله زاده نکته خوبی را یادآور شدند: گوشتی که در ایران به دست مصرف کننده می رسد قیمتی معادل #دلار ۲۸ هزار تومانی دارد. حال آنکه واردکننده دلار ۴۲۰۰ تومانی برای آن دریافت کرده است. این افزایش هفت برابری قیمت گوشت به تومان از کجا می آید؟‌

اول.  در بازاری که دلار در آن ۱۴ هزارتومان معامله می شود دریافت دلار ۴۲۰۰ تومانی به معنای دریافت رانتی معدلی ۹۸۰۰ تومان به ازای هر دلار است. یعنی دریافت صدهزار دلار ۴۲۰۰ تومانی و فروشش در بازار سودی برابر ۹۸۰ میلیون تومان خواهد داشت. دریافت کننده این رانت یا باید گوشتی وارد کند که حداقل برایش سودی ۹۸۰ میلیون تومانی به ارمغان بیاورد یا دلارش در بازار ارز می فروشد.

دوم. مشکلات توزیع: ما در کشور زیرساخت حمل و نقل مناسب برای واردات یا صادرات انبوه نداریم. برای همین است که در عمل باید لاشه گوسفند را بار هواپیما کرد و به ایران آورد. هزینه حمل و نقل و توزیع در سیستمی فساد زده را باید به بهای تمام شده گوشت افزود. دخالتهای دولت در نظام توزیع هزینه توزیع را کاهش نمی دهد بلکه آنها را افزایش می دهد. دولتها هیچوقت در فعالیتهای اقتصادی کارآمد نیستند٬ از سوی دیگر دخالت دولت در این روند به معنای فراری دادن سرمایه گذار خصوصی و فعال اقتصادیست که در این شرایط می توانند شبکه توزیع را حداقل با کارآمدی اداره کننده و آنرا به کار بیاندازند.

سوم.  گوشت وارداتی به دلار ۴۲۰۰ تومان تقاضای خاص خود را خواهد داشت و در عمل جایگزین گوشت آزاد است. این تفکیک بازار گوشت بر اساس اعطای دلار رانتی به واردکنندگان خاص به معنای تفکیک بازار است. در ایران دیگر یک بازار گوشت وجود ندارد بلکه یک بازار برای گوشت وارداتی به دلار ۴۲۰۰ تومان وجود دارد و یک بازار برای گوشت آزاد. از آنجایی که قیمت گوشت آزاد در حال افزایش است٬ تقاضا برای کالای جایگزین که گوشت وارداتیست در حال افزایش باقی می ماند. در نتیجه قیمت تعادلی در این بازار در حال افزایش است. مردم به بهای ماندن در صف و سایر فعالیتهای غیر مولد می کوشند گوشت وارداتی تهیه کنند. این به معنای افزایش اشتیاق برای پرداخت است. نکته ای که واردکننده از آن استفاده خواهد کرد.  او به قیمت تعادلی گوشت خواهد فروخت نه به هزینه تمام شده بر اساس دلار ۴۲۰۰ تومانی.

چهارم. از سوی دیگر چون دلار رانتی منحصر به عده ای خاص است در نتیجه در بازار گوشت وارداتی انحصار شکل می گیرد. در بازارهای انحصاریست که عرضه کننده می تواند مصرف کننده را وادار به پرداخت حداکثر قیمتی که مایل پرداخت کند بنماید.

در نتیجه رانت٬ انحصار و هزینه واردات وارد کننده گوشت در عمل می تواند گوشت به بهای هفت برابر قیمتش به دلار ۴۲۰۰ تومانی بفروشد ضمن آنکه انحصاری دارد که رانت دولت و سیاست غلط اعطای دلار ۴۲۰۰ تومانی برایش تضمین کرده است.  برای همین است که مصرف کننده ایرانی در عمل   گوشت را به دلار ۲۸ هزار تومان می خرد.

خیابان فرصت