بررسی اختلاف نظرها در مورد جهش ارزی

پایگاه خبری فولاد ایران - هدف همه سیاستگذاران و کارشناسان اقتصادی اینه که دیگه هرگز جهش ارزی رخ نده، اما در روش اختلاف نظر هست. در این متن دو تا اختلاف نظر اساسی رو بررسی می‌کنیم.

برخی، باور دارند که با تثبیت نرخ ارز می‌شه از جهش ارزی جلوگیری کرد. اما برخی دیگه، معتقدند که فقط با افزایشهای تدریجی و تغییرات کوچیک، میشه از جهش ارزی جلوگیری کرد. من با گروه دوم همنظرم. گروه اول گمان می‌‌کنند جهش ارزی ناشی از توطئه‌ست، لذا به جهت مقابله با توطئه‌گر، بدنبال تثبیت هستند. این در حالیه که جهش ارزی بخاطر دور شدن از قیمت تعادلی رخ می‌ده. با افزایشهای تدریجی، دیگه بازار از قیمت تعادلی دور نمی‌مونه.

چرا افزایش لازمه؟ بخاطر اینکه موتور خلق نقدینگی کماکان با سرعت ۲۰ تا ۲۵٪ در گردشه، لذا قیمت تعادلی ارز پیوسته در حال افزایشه. هر زمان سرعت خلق نقدینگی کم بشه، ارزش ریال هم تثبیت می‌شه. اما فعلا که سرعت رشدش ۲۰ تا ۲۵٪ هست، اگه بانک مرکزی اجازه افزایش تدریجی و ملایم نرخ ارز رو نده، وقتی که نرخ از قیمت تعادلی خیلی دور بشه، یک جهش بزرگ دیگه رخ می‌ده.

پس به منظور اجتناب از جهش ارزی، باید تغییرات کوچیک و افزایشهای تدریجی رو پذیرفت.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

یه اختلاف نظر دیگه هم هست. طرفداران تثبیت نرخ ارز، باور دارند که بازار تحت تاثیر حرفهای افراد و اصطلاحا «جوسازیها» حرکت می‌کنه. لذا میگن نباید تحلیلی ارائه کرد که افزایش نرخ ارز از اون استنباط بشه.

اما می‌بینیم که نیمه آذر ۹۶ که دلار از ۴۰۰۰ تومن رد شده بود، آقای سیف گفتند این افزایش فصلیه و بزودی ارز کاهشی می‌شه، در صورتی که نشد. یا مثلا تابستون امسال آقای دکتر راغفر گفتند دلار ۴۵ هزار تومن میشه، اما دیدیم که نشد.

چرا؟ بخاطر اینکه بازار به حرف کسی گوش نمی‌کنه، بلکه متاثر از واقعیتهای اقتصاد، به سمت تعادل حرکت می‌کنه. حتی حرفهای رییس کل بانک مرکزی و آقای دکتر راغفر، با اون همه مخاطب، برای بازار بی ارزشه. بازار دیر یا زود تعادل رو پیدا می‌کنه. متعاقبا حرفهای تحلیلگران هم هیچ اثری بر بازار نداره. تحلیلگر می‌تونه محل تقریبی نقطه تعادل رو تخمین بزنه، یا ریسک‌هایی که نقطه تعادل رو جابجا می‌کنند بررسی کنه، اما تحلیلها بر بازار بی‌اثرند، چرا که بازار همواره بر مبنای واقعیتهای اقتصاد به تعادل می‌رسه.

هفته اول مهر یادتونه؟ وقتی دلار به ۱۹ هزار تومن رسید؟ به یاد بیارید از همکاران و اطرافیان چه پیش بینی‌هایی در مورد دلار می‌شنیدید. اون زمان همه صحبت از ۴۰ هزار تومن و ۵۰ هزار تومن می‌کردند. اما دیدیم که بازار خلاف این عمل کرد.

چرا راه دور بریم؟ ۱۸ دی ماه امسال، وزیر اقتصاد سیر نزولی دلار رو پیش بینی کرد (https://tn.ai/1917703) اما می‌بینیم که بازار به حرف ایشون هم اعتنا نکرد و اتفاقا ۲۵٪ هم رشد کرد.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

نتیجه:

۱- مادامی که فاصله رشد نقدینگی و رشد اقتصادی کشور از آمریکا بیشتره، تثبیت ریال در برابر دلار پایدار نیست. اگه به افزایشهای تدریجی تن ندیم، افزایشهای ناگهانی خودشون رو به ما تحمیل می‌کنند.

۲- ملاک بازار، حرف نیست، واقعیت‌هاست. بازار نه به حرف وزیر و رییس‌کل اعتنا می‌کنه، نه به شایعه‌ها و تحلیل‌ها. بازار می‌ره به سمت تعادل واقعی. ایکاش وقتی سیاست‌گذاری غلط به تعادل‌های نامطلوب منجر می‌شه، فرافکنی نکنیم، بلکه درس بگیریم و سیاست‌گذاری رو اصلاح کنیم.

وقایع اقتصادیه - پویا ناظران