هدر دادن ۴۸ میلیارد دلار یارانه انرژی، حاصل نگرش سیاسی به اقتصاد

پایگاه خبری فولاد ایران - یارانه پرداختی انرژی در ایران از چین هم سبقت گرفته و به ۴۵ میلیارد دلار در سال رسیده است. بنابراین ما به رتبه اول پرداخت یارانه انرژی در جهان رسیده ایم و ۱۵ درصد از یارانه انرژی جهان در ایران پرداخت می شود که رقمی قابل تامل است. چراکه این رقم معادل ده درصد از تولید ناخالص ملی کشور است.

🔻جالب است که در ایران سالیانه ۳ میلیارد دلار یارانه نقدی هم به مردم پرداخت می شود که البته پرداخت این مبلغ به شیوه کنونی هم کار اشتباهی است. اما حساسیتی که در مورد این سه میلیارد دلار وجود دارد، در مورد آن ۴۵ میلیارد دلار وجود ندارد. و بدتر آنکه این رقم، چندین برابر بودجه عمرانی کشور است که در سال جاری، ۶۰ هزار میلیارد تومان بود.

🔻نکته مهم این است که عزمی جدی در ارگانهای تصمیم ساز برای رفع مشکل یارانه های انرژی و همچنین یارانه نقدی که بخش اعظم منابع مالی کشور را می بلعند و به جز ضرر، حاصلی ندارند، دیده نمی شود. همه درباره ارزانی بنزین و قاچاق سوخت و غیراستاندارد بودن خودروها و ساختمانها از لحاظ هدررفت انرژی سخن می گویند امااقدام عملی انجام نمی دهند چراکه رفع این مشکلات نیازمند یک عزم همگانی در بین دولت و مجلس و در یک کلام، مجموعه حاکمیت است. در این میان گامهای مثبتی در این حوزه ها توسط ارگانهای متولی انجام می شود به گونه ای که مدیرعامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت از برنامه ریزی برای نوسازی ۱۵۰ هزار بخاری در مدارس ظرف دو سال آینده خبر داده که علاوه بر صرفه جویی، نقش مهمی در افزایش ایمنی مدارس هم خواهد داشت. اما قطعا امکان برداشته شدن گامهای جدی تر و بلندتر هم وجود دارد مشروط به اینکه اجماعی همگانی در این حوزه ایجاد شود.

🔻آنچه به عنوان مهمترین مانع پیش روی برداشته شدن گامهای عملی حاکمیت و تصمیم سازان در ساماندهی یارانه انرژی در ایران وجود دارد، نگرش های سیاسی به این موضوع است. هر بار نزدیک به انتخابات ریاست جمهوری یا مجلس می شویم، یکی از این دو قوه با ساماندهی یارانه انرژی به بهانه جلوگیری از اعمال فشار به مردم مخالفت می کند و در نهایت هم هیچ طرح جامعی برای رفع این مشکل تدوین نمی شود. طبیعتا کشورهای متعددی که این مشکل را حل کرده اند و سرمایه خود را در قالب تخصیص یارانه انرژی عمدتا به دهک های بالای جامعه، دور نمی ریزند، راههایی را رفته اند که می توان از آنها استفاده کرد. آیا نمی توان با کمترین حد نارضایتی در مردم، یارانه انرژی را ساماندهی کرد؟ آیا نمی توان ساماندهی یارانه انرژی را از ارگانهای دولتی و همچنین خودروسازان و حوزه های ساختمانی آغاز کرد؟ آیا نمی توان اگر هزینه بالاتری بابت انرژی به مصرف کنندگان نهایی تحمیل شد، این هزینه را بویژه برای دهک های پایینتر، به گونه دیگری جبران کرد تا نارضایتی احتمالی به حداقل برسد؟ قطعا پاسخ به این پرسشها مثبت است اگر روی آنها تامل کافی صورت گیرد.

🔻همگان از ضرورت جراحی اقتصادی در حوزه یارانه های انرژی سخن می گویند اما عزمی جدی در بالاترین ارکان حاکمیت باید برای این جراحی ایجاد شود تا با برنامه ریزی دقیق و در نظر گرفتن تمام تبعات و کاهش هزینه های اجتماعی این طرح، شاهد ساماندهی یارانه انرژی در کشور باشیم. مشکل اینجاست که عزمی برای صرفه جویی ۴۸ میلیارد دلاری یا صرفه جویی در بخشی از این مبلغ که در صورت انتقال از بخش انرژی به حوزه های عمرانی می تواند تاثیرات چشمگیری در عمران و آبادی کشور داشته باشد ایجاد نشده و همگان به همین مسیر عادی و پرهزینه عادت کرده اند. در چنین شرایطی سخت گفتن مسوولان از کمبودهای مالی، به طنز شباهت دارد چراکه حاکمیتی که نیازمند منابع مالی بیشتر است از هر روشی برای ساماندهی یارانه سنگین انرژی و هر آنچه در قالبهای مشابه به هدر می رود استفاده خواهد کرد. هدر دادن ۴۸ میلیارد دلار یارانه انرژی، بدون تردید حاصل نگرشهای سیاسی به اقتصاد و انداختن توپ تصمیم گیری به زمین رقبای سیاسی است که دودش به چشم همه می رود.

📝حمیدرضا شکوهی

کانال نفت خبر