پایگاه
خبری فولاد ایران - همونطور که چند پست پیشتر در مورد اقتصاد آمریکا توضیح دادم،
ارقام بودجه رو باید نسبت به ابعاد و اندازه اقتصاد سنجید.
نقدینگی و تولید ناخالص داخلی می‌تونند تخمین خوبی از ابعاد و
اندازه اقتصاد در سال ۹۸ به ما بدهند:
- نقدینگی مهر ماه ۱۷۰۰ ه.م.ت بود. با توجه به سرعت رشد بلندمدتش،
احتمالا تا اسفند ۹۷ به ۱۸۷۰ ه.م.ت میرسه، و تا اسفند ۹۸ به ۲۳۰۰ ه.م.ت میرسه.(ه.م.ت
= هزار میلیارد تومن)
- با توجه به عملکرد اقتصاد در سال ۹۶، بحرانهای اقتصادی سال
۹۷، و تورم سال ۹۷، احتمالا تولید ناخالص داخلی اسمی سال ۹۷ هم در همان حدود ۱۸۷۰ ه.م.ت
باشه، و در طول سال ۹۸، به حدود ۲۳۰۰ ه.م.ت برسه. توجه کنید که عمده رشد تولید ناخالص
اسمی بخاطر تورمه، نه رشد واقعی.
نزدیک بودن سطح نقدینگی و تولید ناخالص داخلی، یک قانون اقتصاد
نیست، بلکه یک ویژگی اقتصاد ایران در دهه اخیر بوده، و متصوره که دست کم در یکسال آینده
تداوم داشته باشه.
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
کل بودجه سال ۹۸، حدود ۱۷۰۰ ه.م.ت هست. از این میزان، ۴۸۰ ه.م.ت
صرف فعالیتهای اصلی دولت میشه، و بقیه در واقع بودجه شرکتهای دولتی‌ست.
تاکید ما روی ۴۸۰ ه.م.ت خواهد بود که دولت برای انجام وظایف
سیاستگذارانه مصرف میکنه. مصرف ۴۸۰ ه.م.ت، یعنی مصرف ۲۰٪ از ۲۳۰۰ ه.م.ت تولید ناخالص
داخلی.
از ۲۱ تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی آمریکا، ۴ تریلیون توسط
دولت فدرال و ۲ تریلیون توسط دولتهای ایالتی صرف فعالیتهای سیاستگذارانه میشه. یعنی
حدود ۳۰٪ از تولید ناخالص داخلی آمریکا صرف فعالیتهای دولتی میشه.
این درصد در کشورهای اروپایی به حدود ۴۰٪ هم میرسه.
اگه دولت ایران ۲۰٪ تولید ناخالص داخلی رو مصرف میکنه، در حالیکه
دولتهای آمریکایی و اروپایی ۳۰ تا ۴۰٪ رو مصرف می‌کنند، این یعنی دولت ایران از نظر
اندازه بودجه، یک دولت کوچیکه؟
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
اندازه دولت رو میشه با شاخصهای مختلفی سنجید:
- از نظر تعداد کارمند، دولت ایران دولت بزرگیه.
- از نظر حجم فعالیتهای بنگاهدارانه و اقتصادی، دولت ایران دولت
بزرگیه.
- از نظر مصرف منابع اقتصادی به منظور ایفای نقش سیاستگذارانه،
بنظر میاد دولت ایران دولت کوچیکیه، اما این بدلیل عدم انعکاس درست یارانه در بودجه
است.
یارانه مستتر در قیمت همه حاملهای انرژی، برای سال ۹۷، حدود
۶۵۰ ه.م.ت تخمین زده میشه. بدون اصلاح بازار انرژی، یارانه مستتر سال ۹۸ به ۸۰۰ ه.م.ت
میرسه.
با این تحلیل، بودجه سال ۹۸ دولت ۴۸۰ ه.م.ت نیست، بلکه حدود
۱۳۰۰ ه.م.ت هست، بیش از نیمی از تولید ناخالص داخلی.
👈 لذا حتی از
نظر هزینه ایفای نقش سیاستگذارانه هم، دولت ایران یک دولت بزرگ بحساب میاد. منتها با
چشم پوشی از یارانه مستتر، بودجه به گونه‌ای نوشته میشه که مصرف واقعی دولت از منابع
اقتصادی رو خیلی کمتر جلوه بده.
وقایع اقتصادیه - پویا ناظران