خطر بزرگ بیخ گوش صادرات گاز

پایگاه خبری فولاد ایران – در دولت یازدهم بود که وزیر انرژی ترکیه از تمایل کشورش برای دو برابر کردن واردات گاز از ایران سخن گفت ‌و حتی رجب طیب اردوغان در سفری به تهران، این موضوع را با حسن روحانی در میان گذاشت. ترک‌ها به استناد قیمت گاز تحویلی از روسیه و آذربایجان، خواستار تعدیل قیمت شده و به ایران پیشنهاد دادند با تعدیل ۲۰ درصدی قیمت می‌توان تجارت گاز با ترکیه را به دو برابر افزایش داد.| این پیشنهاد با مخالفت وزارت نفت همراه شد و در همان زمان، خبرهای موثقی درباره جدی شدن افزایش واردات ترکیه از روسیه و آذربایجان شنیده شد که بر شدت نگرانی‌ها افزود.در همین حال ترکیه از ایران بدلیل بالابودن نرخ گاز صادراتی شکایت کرد.

🔺 نگاهی به روند مصرف گاز ترکیه نشان می‌دهد این کشور در سال گذشته بیش از ۵۵ میلیارد متر مکعب گاز مصرف کرده است. این‌ در حالی است که این کشور در سال ۲۰۰۸ میلادی کمتر از ۳۷ میلیارد مترمکعب گاز مصرف می‌کرده است و جهش وارداتی آن نشان می‌دهد ترک‌ها برنامه ویژه‌ای برای گاز دارند. این کشور در سال ۱۹۹۵ میلادی کمترین میزان واردات خود را داشته است، کمتر از ۷ میلیارد متر مکعب.|  آمار موجود نشان می دهد مصرف گاز ترکیه در سال ۲۰۱۷ میلادی بیش از ۱۶ درصد یعنی بیش از ۹ میلیارد متر مکعب افزایش یافته است، به بیان ساده‌تر ترکیه طی یک سال به اندازه واردات از ایران، افزایش مصرف داشته است.حدود ۳۷ میلیارد متر مکعب از گاز مصرفی ترکیه برای تولید برق استفاده می‌شود.

🔺 در سال ۲۰۱۷ میلادی، سهم ایران از بازار ترکیه ۹ میلیارد متر مکعب بوده است ‌و روسیه با تامین‌ ۲۹ میلیارد متر مکعب رتبه نخست را بین تامین کنندگان گاز ترکیه به خود اختصاص داده است.|  نگاهی به ترکیب صادرکنندگان گاز به ترکیه نشان می‌دهد روسیه با تامین ۵۱.۹۳ درصدی نیازهای این کشور رتبه نخست را به خود اختصاص داده و پس از این کشور، الجزایر و نیجریه مجموعا سهم ۱۹.۴۸ درصدی را به خود اختصاص داده‌اند. پس از این کشورها ایران با سهم ۱۶.۷۴ درصدی قرار گرفته و پس از آن، آذربایجان با سهم ۱۱.85 درصدی قرار دارد. 

🔺 با این وجود، چند هفته پیش ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با سفر به ترکیه، در مراسمی به همراه اردوغان خط لوله ترک استریم را افتتاح کرد که می‌تواند سالانه ۳۱.۵ میلیارد مترمکعب گاز به ترکیه برساند. این خط لوله یک هزار و ۱۷۵ کیلومتر طول دارد که حدود هزار کیلومتر آن از اعماق دریای سیاه می‌گذرد و مابقی آن در بخش خشکی ترکیه قرار دارد. نکته جالب اینجاست که توافق اولیه برای امضای قرارداد در سال ۲۰۱۶ میلادی رقم خورد و در سال ۲۰۱۷ میلادی قراردادی برای این منظور بین طرفین امضا شد و هزار کیلومتر خط لوله دریایی طی یک سال ساخته شد. گازپروم در سال ۲۰۱۷ میلادی وعده داده بود این خط لوله از سال ۲۰۱۹ میلادی کار خود را آغاز کند که به احتمال فراوان چنین نیز خواهد شد.

🔺 این خط لوله در حالی بزودی آغاز به کار می‌کند که ایران در سال ۲۰۰۸ میلادی تفاهم‌نامه‌ای را برای افزایش صادرات گاز به میزان ۲۰ میلیارد مترمکعب در سال با ترکیه امضا کرد و تفاهم نامه مذکور در اوایل دولت دهم‌ تبدیل به یک موافقت‌نامه شد که ۷۷ درصد سرمایه گذاری آن بر عهده ترکیه و ۲۳ درصد بر دوش شرکت ملی گاز ایران بود؛ کل هزینه این پروژه ۹۸۰ میلیون یورو به ثبت رسیده بود اما این پروژه هرگز به مرحله اجرا نرسید.

مهر