پایگاه
خبری فولاد ایران
- بر اساس قوانین بودجه، در هر استانی
بودجه عمرانی 60 و بودجه جاری 40 درصد از بودجه کل سهم داشت.
محمدرضا محمودی
مشاور عمرانی سابق استاندار تهران
در سال‌های گذشته که هزینه‌های
جاری بشدت افزایش یافت این ارقام برعکس شد و تخصیص بودجه عمرانی نسبت به جاری 40 به
60 درصد شد. اما در حال حاضر این دستورالعمل هم رعایت نمی‌شود و می‌توان گفت در 7 سال
اخیر بودجه عمرانی 10 تا 15 درصد از بودجه کل سهم دارد. کاهش سال به سال بودجه عمرانی
بر اساس اصول و منطق نیست و ریخت و پاش‌های هزینه‌ای عامل آن است. با اینکه بودجه عمرانی
به 15 درصد کاهش یافته اما کل این 15 درصد هم تخصیص داده نمی‌شود و در پایان هر سال
مشخص می‌شود که تخصیص بودجه عمرانی نصف عدد در نظر گرفته شده هم نیست. مثلاً اگر برای
استان تهران 10 میلیارد تومان بودجه عمرانی تصویب می‌شود در آخر سال
2 میلیارد از این مبلغ تخصیص داده شده است.کار
عمرانی با این بودجه‌های اندک پیش نمی‌رود. پروژه‌های عمرانی بودجه‌های زیادی می‌خواهد
که به‌دلیل نبود منابع پروژه‌هایی که قبلاً تعریف شده و کلنگ‌زنی آن هم آغاز شده هنوز
به سرانجام نرسیده است. با گران شدن نرخ ارز از سال گذشته نقدینگی دولت هم بیشتر شده
است. حجم دلار دریافتی دولت تقریباً ثابت بوده اما به‌خاطر افزایش قیمت دلار دولتی
و آزاد نقدینگی ریالی دولت هم افزایش یافته است به همین دلیل دولت توانست بخشی از بدهی
پیمانکاران را بپردازد و انتظار می‌رود تخصیص بودجه عمرانی در سال 98 بهتر باشد. بودجه
عمرانی سال 97 تا شهریور ماه حدود 20 درصد تخصیص یافته است. طرح‌های عمرانی و تکمیل
آنها همیشه یکی از معضلات خرج بودجه‌ای دولت‌ها است، یکی از علت‌های این معضل پروژه‌هایی
است که از سال‌های گذشته بی‌برنامه و بدون توجیه اقتصادی کلنگ خورده و ناتمام مانده‌اند.
بودجه دولت که از دو بخش جاری و عمرانی تشکیل می‌شود سال‌هاست که درگیر متوازن نبود
این دو بخش بوده و عمدتاً سهم بودجه‌های عمرانی به بخش جاری اختصاص پیدا کرده و پروژه‌های
عمرانی نیمه تمام رها شده‌اند. بودجه جاری اهمیت دارد اما منابع آن نباید با کاستن
از بودجه عمرانی تأمین شود. بودجه‌های سالانه نشان می‌دهد در اغلب سال‌ها بودجه عمرانی
پیش‌بینی شده در بودجه کامل تحقق نیافته و حتی هر سال میزان تحقق آن نسبت به بودجه
مصوب کمتر شده است. بر این اساس با توجه به حجم بالای پروژه‌های عمرانی باقی مانده
از سال‌های قبل اولویت‌بندی آنها برای پرداخت بودجه باید در دستور کار قرار گیرد و
بر اساس میزان پیشرفت و اهمیت پروژه‌ها بر اساس اولویت‌های ملی منابع به سمت این پروژه‌ها
برود. بر اساس آخرین آمار از عملکرد بودجه سال‌جاری از مجموع حدود 62 هزار میلیارد
تومانی که تحت عنوان بودجه عمرانی مصوب شده تاکنون حدود ۲۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان
پرداخت شده است. بعید است تا پایان سال کل بودجه عمرانی تخصیص داده شود بنابراین باز
هم تعدادی از پروژه‌ها به سال‌های بعد منتقل می‌شود و معضل تخصیص بودجه عمرانی همچنان
ادامه دارد مگر اینکه منابع جدیدی برای تخصیص بودجه‌های عمرانی تعریف کنیم که با توجه
به بدهی‌های دولت به پیمانکاران پیدا کردن منابع جدید نیاز به مشوق‌هایی برای بخش خصوصی
دارد.
مشکل دیگر بودجه عمرانی دخالت مسئولان مختلف در این بودجه
است. هر کسی بنا بر مسئولیتی که دارد می‌خواهد سهم بیشتری از بودجه عمرانی را برای
پیشبرد برنامه‌های بخشی داشته باشد. جزیره‌ای فکر کردن باعث معطل ماندن بودجه پروژه‌های
ملی شده است. سهم خواهی مسئولان استانی و نمایندگان مجلس از بودجه‌های عمرانی اولویت‌بندی
پروژه‌ها را خدشه‌دار کرده است.
معضل دیگری که بودجه عمرانی با آن روبه‌رو است هزینه‌های
بالای دولت و سهم بیشتر بودجه جاری از کل بودجه است. اگر کنترلی بر این موضوع نباشد
منجر به تله اقتصادی می‌شود. به این معنی که منابع به جای اینکه صرف تولید و سرمایه‌گذاری
شود صرف هزینه‌های جاری می‌شود یعنی ما نمی‌توانیم از منابع خود سود و درآمد کسب کنیم
بلکه از درآمدها فقط برای مصارف جاری استفاده می‌کنیم.
منبع: ایرنا