احتمال تکرار بابک زنجانی در بورس انرژی بالاست
پایگاه
خبری فولاد ایران
- هشت محموله 35 هزار بشکه‌ای نفت خام در تاریخ 6 آبان در بورس انرژی
به فروش رفت تا راهکاری در مقابل تحریم‌های نفتی آمریکا و حفظ صادرات نفت از طریق بخش
خصوصی باشد. با این حال کارشناسان عقیده دارند اگرچه بورس بستری شفاف است، اما در شرایط
تحریم ممکن است برخی کاستی‌ها باعث شود تا علی‌رغم عرضه نفت خام در این بستر شفاف،
بابک زنجانی‌های جدید همچنان عرصه برای رشد داشته باشند. از دیگر سو، ضعیف بودن بورس
انرژی ایران به لحاظ عملکرد بین‌المللی از دیگر ایراداتی است که کارشناسی همچون حسین
عبده تبریزی، به آن اشاره می‌کند. دبیر کل سابق سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار
تهران عقیده دارد اگر زمینه فعالیت بورس انرژی تهران از ابتدای راه‌اندازی این بورس
در حدود بیست سال قبل فراهم می‌شد، حالا شبکه‌ای منسجم برای فروش محموله‌های کوچک در
اختیار این بورس بود که به راحتی قراردادهای بزرگ دو جانبه، تحریم‌پذیر نبود. با این
حال، این استاد دانشگاه در گفتگو با «نفت‌خبر» به این نکته تاکید می‌کند که همچنان
این فروش محموله‌های بزرگ نفتی از طریق قراردادهای دو جانبه است که در فروش نفت یک
کشور، نقش اصلی را ایفا می‌کند و فروش محمول‌های کوچکتر تنها می‌تواند جایگزینی برای
مواقع ضروری باشد.
🔻 بحث ارائه تضامین
لازم برای بازگشت پول محموله‌های نفت خام عرضه شده در بورس در حالی بحثی جدی و مهم
است که حسین عبده‌تبریزی در این زمینه می‌گوید «فکر نمی‌کنم کارگزاران ما در حد محموله‌های
سنگین نفت خام کفایت سرمایه داشته باشند و بتوانند تعهد کنند که خریدار این محموله‌ها
پول آنها را پرداخت می‌کنند. در چنین شرایطی ضمانت‌هایی از خریدار دریافت می‌شود که
او را به انجام معامله کامل متعهد می‌کند. در همین راستا درصدی که در شروع معامله پرداخت
می‌شود نوعی ضمانت است که خریدار را به این متعهد می‌کند که اگر در رقابتی برنده شد،
پیگیر معامله باشد و آن را تمام کنند زیرا اگر آن را پیگیری نکند، وجه‌الضمانتی که
پرداخت کرده است از بین می‌رود.» مساله دیگری که این کارشناس ارشد بازارهای مالی در
این زمینه به آن اشاره می‌کند این است که «این محموله‌ها با ضمانت چه کسی قرار است
به خریداران داده شود؟ آیا شرکت ملی نفت ایران شناختی از خریداران دارد که آنها حتما
قادر به فروش و پرداخت پول هستند؟» به عقیده عبده‌تبریزی، در معاملات نفت خام، مانند
معاملات مربوط فروش یک کارخانه نمی‌توان خود مال را به عنوان ضمانت نگه داشت بنابراین
طبیعی است که سرمایه‌گذاران مختلف از جمله بانک‌ها باید وارد این جریان شوند و از خریدار
محموله‌ها گرو‌ها یا وثایقی دریافت کنند و مطمئن شوند که وقتی محمول‌ها به فروش رفتند،
پول آن پس داده می‌شود. این کارشناس در ادامه با اشاره به تجربه محدود بورس در زمینه
معاملات نفت خام و ابراز امیدواری نسبت به کسب تجارب لازم با گذشت زمان، می‌گوید: گاهی
بعضی از خریداران ممکن است وابسته به نهادهایی باشند که میلیاردها تومان برای کارگزار
اعتبار دارند. مثلا نهاد بزرگی که چند هزار میلیارد تومان ارزش دارد، تضمین یکی از
شرکت‌های تابعه‌اش قابل قبول خواهد بود. در هر صورت کارگزاران باید یاد بگیرند که بتوانند
این وظیفه را بر عهده بگیرد، شرکت ملی نفت هم باید این را یاد بگیرد که مسئولیت‌ها
را به تدریج از خودش به شبکه کارگزاری منتقل کند در این میان طبیعی است که برخی کارگزاری‌هایی
که توان ارائه تضامین برای محموله‌های نفتی را دارند، وارد کار می‌شوند و کارگزاری‌های
کوچکتر نیز اصولا سراغ این دست معاملات نمی‌آیند.
نفت خبر