پایگاه
خبری فولاد ایران
- رانت‌خواران در سراسر دنیا حضور دارند. نه
تنها در سراسر جهان حضور دارند، بلکه به صورت روزافزونی در حال گسترش هستند. افزون
برآن، تا سه چهار دهه پیش، رانت‌خواری عمدتاً در سرمایه‌های‌مالی دیده می‌شده، درحالی
که اکنون، رانت‌خواری به شرکت‌های بزرگ غیرمالی و کسب وکارهای دیگر و به طورکلی به
تمامی زنجیره ارزش جهانی، گسترش یافته است.
دامنه رانت‌خواری قبلاً منحصر به حق امتیاز انحصاری برای نوآوری‌ها
و دست‌آوردهای تحقیقاتی جدید بود. اما امروزه این حق انحصار از خلاقیت‌های تولیدی فراتر
رفته، به مرزهای غیر خلاقانه تسری داده شده است. بعنوان نمونه، روش‌های امورمالی و
شیوه‌های کسب وکار نیز وارد حیطه حقوق امتیازات انحصاری شده است. همچنین رانت‌خوران
با رخنه در سازمان‌های نظارتی کشورها، آنها را به تسخیر خود درآورده‌اند و از آنها
بصورت ابزاری برای افزایش هرچه بیشتر منافع رانت‌خواهانه خود، بهره می‌‌‌گیرند.
کوتاه سخن اینکه: در چند دهه اخیر، شرکت‌های چند ملیتی بجای اینکه
منافع‌شان را از طریق نوآوری‌ها تأمین نمایند، آنرا از دل اقتصاد موجود بیرون می‌کشند.
تغییر این روند ویرانگر، برای رشد آینده و همبستگی اجتماعی کشورهای
جهان ضرورتی گریز‌ناپذیرست. اما این تغییر کار آسانی نیست.
*****************
مقاله خوب و کوتاهِ دوتن از کارکنان عالی رتبهِ کنفرانس تجارت
و توسعه سازمان ملل متحد، انکتاد، تصویر گویاتری از موضوع بدست می‌دهد. خانم استفانی
بلانکن‌برگ, رئیس بخش دیون و تأمین مالی توسعه در انکتاد و آقای ریچارد کوزول-رایت
مدیر بخش جهانی‌سازی و استراتژی توسعه، در کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد،
در مقاله مشترک خود با عنوان”رانت‌خوران همین جا هستند!“ در نشریه پروجکت سندیکیت
(۲۵ سپتامبر ۲۰۱۸)
می‌گویند.
مرتضی چینی‌چیان،
عضو هیأت علمی بازنشسته دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
انجمن اقتصاددانان ایران