پایگاه
خبری فولاد ایران - ایران، روسیه و ترکیه چگونه به تحریم‌های آمریکا واکنش
نشان خواهند داد؟
استیو هانکه، اقتصاددان برجسته آمریکایی در
مقاله‌ای که در نشریه معتبر «فوربس» به چاپ رسیده، راهکارهای خود را برای مقابله
این سه کشور با تحریم‌های آمریکا ارائه کرده است. به نوشته هانکه، اولین و ساده‌ترین
راه فرار است. فرار همیشه در دسترس است. به این خاطر است که تحریم همواره سلاحی
بوده که توسط بازنده‌ها مورد استفاده قرار گرفته است.
رابرت ماندل، برنده جایزه نوبل اقتصاد چنین فراری را «اثر
افغان» توصیف کرده است. پس از حمله شوروی سابق به افغانستان، ایالات‌متحده در
ژانویه ۱۹۸۰ تحریم غلات را بر شوروی وضع کرد. براساس این
تحریم، کشاورزان آمریکایی از فروش محصولات خود به شوروی منع شده بودند، کشوری که
نیاز شدید به این محصولات داشت.
در واکنش به این اقدام آمریکا، مقامات شوروی در جست‌وجو برای
یافتن یک راه فرار، آرژانتین را یافتند. کشاورزان آرژانتین حجم زیادی از غلات را
در قیمت‌های مناسب به شوروی فروختند و کشاورزان آمریکای زیان عظیمی را متحمل شدند.
در عوض آرژانتین نیز توانست از واردات حجم زیادی از نقره منتفع شود.
استیو هانکه می نویسد این داستان مرا یاد ابزار جنگ مورد
علاقه امروزی انداخته است: تحریم‌های مالی. هر روزه وزارت خزانه‌داری آمریکایی
تحریم‌های مالی را دستاویزی برای تهدید سایر کشورها قرار می‌دهد.
تاکنون یکی از کشورهای اصلی هدف این تحریم‌ها ایران بوده
است، اکنون اما شاهد هدف قرار گرفتن سایر کشورها نظیر ترکیه و روسیه هستیم. با
توجه به اینکه نظام مالی بین‌المللی تحت سلطه دلار است، تحریم‌های آمریکا چالش‌هایی
را برای ریال ایران، لیر ترکیه و روبل روسیه ایجاده کرده است. پرسشی که در این
رابطه مطرح می‌شود این است که چگونه این سه کشور می‌توانند با فرار از تحریم‌های
آمریکا، پول ملی خود را ایمن کنند؟ پاسخ این است که این کشورها می‌توانند پول خود
را همانند طلا سازند. تاکنون طلا به‌عنوان یک ارز بین‌المللی برای حفظ برابری قدرت
خرید طی زمان بوده است. این فلز گرانبها همچنین ارزی است که دولت‌ها در انتشار آن
نقشی ندارند.
بنابراین ترجیحات سیاسی بر آن اثری ندارد. تاکنون طلا در سه
کشور ایران، روسیه و ترکیه با استقبال و استفاده گسترده روبه‌رو بوده است. در سال ۱۹۹۷ باب ماندل
پیش‌بینی کرده بود در قرن بیست‌ویک طلا به بخش اصلی ساختار نظام پولی بین‌المللی
تبدیل خواهد شد. در این باره ایران، روسیه و ترکیه می‌توانند این پیش‌بینی ماندل
را به واقعیت تبدیل کنند. یکی از راه‌های مناسب در این خصوص استفاده از «کمیته
ارزی طلا محور» است. «کمیته‌های ارزی» در بیش از ۷۰
کشور
وجود داشته است و تعدادی از آنها امروزه نیز به‌کار گرفته می‌شوند.
کشورهایی که از چنین نهادهای پولی بهره می‌برند نظام مالی
منظم‌تر، ثبات قیمتی بیشتر و رشد اقتصادی بالاتر را تجربه می‌کنند (نسبت به
کشورهایی که نظام بانک مرکزی دارند). «کمیته ارزی» یک نهاد پولی است که تنها
اسکناس و سکه منتشر می‌کند. این تعهدات پولی به راحتی قابل تبدیل به ذخایر ارزی
(ارزهای اهرم) و کالاهای انتخاب شده برای حفظ ثبات آنها هستند. چنین «کمیته ارزی»
اوراق بهادار کم‌ریسک و سایر دارایی‌های قابل پرداخت بر مبنای ذخایر نگهداری می‌کنند. براساس قانون، «کمیته ارزی» باید از یک نظام
نرخ ارز ثابت حمایت کند و ذخایر ارزی معادل ۱۰۰
درصد
پایه پولی نگه دارد. این امر مانع از آن می‌شود که این کمیته اقدام به کاهش یا
افزایش دل‌بخواهی پایه پولی کند. در نتیجه می‌توان گفت «فرار بزرگ» از تحریم‌های
آمریکا برای سه کشور ایران، ترکیه و روسیه به‌واسطه ایجاد یک کمیته ارزی بر پایه
طلا است. با ایجاد چنین کمیته‌ای، ریال، روبل و لیر همانند طلا با ارزش خواهند شد.
دنیای اقتصاد