پایگاه
خبری فولاد ایران - دستورالعمل
تنظیم بازار فولاد، اول مردادماه سال جاری توسط دکتر محمد شریعتمداری، وزیر صنعت،
معدن و تجارت ابلاغ شد. این دستورالعمل مورد توجه مخالفان و موافقان قرار گرفت.
چیلان تلاش کرده با نگاه به استدلال های دو طرف به ارزیابی این دستورالعمل بپردازد.
·
نظر موافقین
دستورالعمل
۱- سرقینی: بازار
را تنظیم کردیم
دکتر سرقینی معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و
تجارت به عنوان یکی از موافقین این طرح اظهار داشته است: تنها موضوعی که به‌صورت
دستوری از سوی وزارت اعلام شد، این بود که صادرات فولاد تنها توسط تولیدکنندگان
انجام شود، دلیل این بحث هم این بود که عده‌ای بازرگان، فولاد و سایر فلزات را از
بازار جمع‌آوری می‌کردند و با توجه به اختلاف قیمتی که وجود داشت اقدام به صادرات
آن می‌کردند و این روند باعث می‌شد به آن نتیجه‌ای که می‌خواستیم دست پیدا نکنیم.
وی افزود: امروز کسی جز تولیدکنندگان فولاد و فلزات نمی‌توانند این
محصولات را صادر کنند، در این زمینه هم صادراتشان منوط به این است که تعهد داخلی‌شان
را در بورس انجام دهند و بعد از آن اقدام به صادرات کنند. تمام حرف ما این است که
در ابتدا نیاز داخل تامین شود و بعد از تامین در این مرحله، صادرات صورت پذیرد که
این روند به خوبی هم در حال اجرا است.
جعفر سرقینی گفت: طی جلسه‌ای که اخیراً با فعالان بخش خصوصی و
وزارتخانه انجام شد مفاد بسیار مهمی مطرح شد، چنانچه ما به عنوان مسوولان
وزارتخانه خودمان را موظف می‌دانیم که در اقدامات مهم از بخش خصوصی مشورت بگیریم و
به مجرد اینکه بازار فولاد به تعادل رسید و آهن اسفنجی به اندازه کافی در بورس
کالا عرضه شد، قطعا این روند را پیگیری خواهیم کرد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در مورد موضوعی که پیش از این رسانه‌ها
درخصوص مواضع بخش خصوصی فولاد مطرح کردند که در واقع از سوی بنگاه‌های خصوصی
فولادی اخطارهایی درخصوص عرضه مطرح می‌شد، گفت: با این حال چندین بار با بنگاه‌های
خصوصی فولادی نشست‌هایی را برگزار کرده‌ایم. موضوع این است که بنگاه‌های خصوصی
فولاد، اصل موضوع را پذیرفته و قبول دارند اما در ادامه فشاری که به ما وارد می‌کنند
این است که «اجازه دهید محصولاتمان را با ارز ۸ هزار تومان عرضه کنیم.» چرا؟
وی در ادامه و در پاسخ به این چرایی گفت: «اگر محصولاتمان را صادر
کنیم، ارز حاصل شده‌ای که به کشور وارد می‌کنیم ۸ هزار تومانی است، ولی وقتی در
داخل بخواهیم این محصولات را بفروشیم با دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی قیمت‌گذاری می‌شود.» در
این‌باره به این فعالان توضیح داده‌ایم که این روند به این دلیل است که این فولاد با
گاز و برق ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی و حتی پایین‌تر تولید می‌شود
و در ادامه با سنگ‌آهن به مراتب ارزان‌تر از ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی تولید می‌شود. اما صحبت
من در تمامی جلساتی که بخش دولتی و خصوصی فولاد برگزار کرده‌اند این بوده است که:
اگر بنا باشد قیمت‌گذاری فولاد هم یک روزی آزاد شود، قطعا نمی‌توان به این نکته بی‌توجه
بود که قیمت‌گذاری برق، گاز و سنگ‌آهن آن هم باید آزاد شود، در آن زمان است که
فولادی‌ها از این روند متضرر می‌شوند؛ ولی در حال حاضر با تعامل و صحبت می‌توان
سود فولادی‌ها را بالاتر برد اما در کنار این مساله، بازار فولاد داخلی را هم
تغذیه کرد.
سرقینی خاطرنشان کرد: با اجرای دستورالعمل تنظیم بازار فولاد؛ قطعا
بازار تنظیم خواهد شد و ما اصلا موافق عرضه فولاد با نرخ دلار ۸ هزارتومانی نیستیم. نمی توان
انتظار داشت فولاد کنترل نشود.
۲- کاوه: موافق
دستورالعمل تنظیم بازار فولاد هستم
امیر حسین کاوه دبیر سندیکای تولیدکنندگان لوله و پروفیل فولادی با
اشاره به ضعف برنامه ریزی کشور گفت: ما امروز در صنایع پایین دستی و بالا دستی به
علت عدم تامین مواد اولیه در جنگ هستیم.
وی در رابطه با قیمت بورس اظهار کرد: قیمت بورس را به صورت تصنعی
نگه داشته اند و قیمت واقعی بورس چیزی که گفته می شود نیست و قیمت ها در بازار
بورس به صورت دستوری مشخص می شود.
کاوه ضمن بیان اینکه موافق دستورالعمل تنظیم بازار هستیم گفت: با
این وجود عرضه مستمری بعد از دستورالعمل در بورس کالا صورت نگرفته است.
نظر مخالفان
دستورالعمل
مدیرعامل بورس کالا: کشف قیمت با این دستورالعمل دچار مشکل شده است
حامد سلطانی نژاد مدیر عامل بورس کالا، گفت: برای قضاوت درمورد
بازار یک کالا نیاز است به سه سوال پاسخ داده شود. خریداران و فروشندگان کالا در
این بازار چه کسانی هستند و قیمتی که در آن استخراج می شود ماحصل چه معاملاتی است
و چگونه استخراج می شود.
وی تصریح کرد: عرضه های اقتصادی در بورس کالا سال ها است که ثابت
می باشد و هیچ وقت نوسان آنچنانی در آنها وجود نداشته، بنابراین عرضه کاهش نداشته
است اما ما شاهد برخی تفاوت قیمت ها در بازار بورس بوده ایم که متاسفانه پول این
تفاوت قیمت ها در بیشتر مواقع در جیب مصرف کنندگان نرفته است.
سلطانی نژاد در ادامه برنامه گفت: فولاد مبارکه محصول خود را به
طور کامل در بازار بورس به فروش می رساند و سهامداران آن مردم و دارندگان سهام
عدالت هستند و روا نیست فولاد مبارکه محصول خود را به قیمتی بفروشد که منافع
سهامداران بورس کالا در اختیار کسانی قرار بگیرد که تنها نام صنعت پایین دستی را
یدک می کشند.
حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس کالا در بخش دیگری از این برنامه
با اشاره به اینکه عدم شفافیت اتفاقی است که در بیرون بورس رخ می‌دهد افزود: آمار
صادرات قراضه در سه ماه اول سال افزایش یافته است، مشکل ما صنایع پایین دستی است
لذا باید شفافیت را در صنایع پایین دستی جستجو کنیم، ما قبول داریم که قیمت‌ها در
بورس پایین است.
وی با اشاره به فرآیند کشف قیمت در بورس افزود: در بورس کالا قیمت‌های
پایه بر مبنای مضربی از قیمت‌های جهانی تعیین می‌شوند، نرخ دلار قطعاً در قیمت‌های
پایه اثرگذار است، از یک زمان دولت اعلام کرد که نرخ دلار بر مبنای ۴۲۰۰ است.
سلطانی نژاد در بخشی از صحبت های خود گفت: قبول دارم قیمت ها در
بورس پایین است و عرضه کنندگان ناگزیرند قیمت ها را بر مبنای ۴۲۰۰ تومان عرضه نمایند. لذا محدودیت
هایی در کشف قیمت با دستورالعمل اخیر وزارت خانه ایجاد شده است و باید مبنا ارز
ثانویه قرار گیرد.
فولادگر: قیمت گذاری فولاد براساس تصمیمات جدید ارزی باشد
حمیدرضا فولادگر، رئیس کمیسیون حمایت از تولید ملی مجلس در خصوص
قیمت گذاری فولاد در بورس کالا با بیان اینکه بحث‌های کارشناسی خوبی در زمینه قیمت
گذاری محصولات فولادی در بورس کالا انجام شده گفت: روند قیمت گذاری محصولات فولادی
از جمله شمش در بورس باید بر اساس تصمیمات جدید ارزی با مسئولان بورس کالا، سهام
داران بورس و شرکت‌های فولادی بررسی و مشخص شود.
رانت ۳۰۰
میلیارد تومانی در بخشنامه وزارت صمت/تداوم سیاست های اشتباه به ورشکستگی شرکت های
فولادی منجر می شود.
نماینده مجلس: این دستورالعمل
وزارت، حقوق سهامداران را ضایع می کند
محمد حسن نژاد، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از بخشنامه
وزارت صنعت در خصوص الزام شرکت های فولادی به ارائه محصول با نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی در بورس کالا انتقاد کرد
و گفت: بر اساس بخشنامه وزیر صنعت، معدن و تجارت کلیه شرکت‌های فولادی باید
محصولات خود را در بورس کالا با نرخ ارز ۴۲۰۰
تومان عرضه کند که این موضوع غیر منطقی به نظر می‌رسد.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: بر اساس
بخشنامه وزیر صنعت به طور مثال شرکت‌های فولادی باید ورق های فولادی خود را در
بورس کالا با نرخ ورق ۲۴۰۰
تومان به فروش برسانند این در حالی است که این نرخ در بازار آزاد و با توجه به نرخ
جهانی فولاد بالای ۵۰۰۰
تومان بوده و در نهایت فولاد با قیمت هر کیلو ۶۰۰۰ تومان به دست مصرف کننده نهایی
می‌رسد.
نماینده مردم مرند و جلفا در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در یک
هفته حدود ۳۰۰ میلیارد
تومان از محل رانت ایجاد شده در بحث فروش محصولات فولادی سود عاید صد نفر شده که
غیرقابل قبول است.
حسن نژاد در ادامه تصریح کرد: سهام شرکت‌های فولاد مبارکه و ذوب
آهن اصفهان متعلق به سهامداران سهام عدالت و دولت است بنابراین با دستورات اشتباه
وزارت صنعت، حقوق مردم را تضییع می شود. به دلیل اتخاذ سیاست های اشتباه در حال
حاضر قیمت آهن قراضه در بازار از ورق و شمش تولیدی بالاتر است که این موضوع با
منطق سازگار نیست و تنها با رانت جویی یک عده خاص سازگار است.
دکتر سبحانی: در دوران تحریم باید ارزآوری داشته باشیم نه اینکه
صادرات را محدود کنیم
تصمیمات اخیر وزارت صمت به جای تلاش برای توسعه صادرات و ارزآوری
فولاد در شرایط تحریم، در جهت محدودیت صادرات فولاد است.
دکتر بهرام سبحانی، مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان با بیان اینکه
جنگ دنیا، جنگ فولاد است و سلاح دفاعی کشورها در این جنگ، تعرفه است که در ایران
در حداقل ممکن قرار دارد گفت: قیمت های داخلی در همه جای دنیا بالاتر از قیمت های
جهانی است اما در ایران برعکس است.
وی افزود: تصمیمات اخیر وزارت صمت به جای تلاش برای توسعه صادرات و
ارزآوری فولاد در شرایط تحریم، در جهت محدودیت صادرات فولاد است. اینکه وزارت صمت
سهمیه ای برای عرضه داخلی فولادسازان تعیین کند و اسم آن را “تعهد” بگذارد و
صادرات را هم منوط به انجام این عرضه ها کند، با کدام اصل اقتصادی سازگار است؟
سبحانی تصریح کرد: فولاد مبارکه کل تولید خود را در تالار اصلی
بورس یا به صورت مچینگ عرضه می کند و به واسطه نمی فروشد. عرضه ورق فولاد مبارکه
در بهار ۹۷ در بورس کالا ۲۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل
رشد داشت. کشانی: آیا سود این کنترل قیمت به جیب مصرف
کننده می رود؟
محمد کشانی، مدیرعامل فولاد خوزستان گفت: با کنترل قیمت مخالف
نیستیم اما به شرط آنکه این کنترل از ابتدا تا انتهای زنجیره فولاد باشد و منفعت
آن نصیب مصرف کنندگان شود نه تعدادی واسطه گر.
وی با اشاره به افزایش عرضه شمش فولاد خوزستان در بورس کالا گفت:
تا ۱۲ مرداد عرضه ها بیش از ۲ برابر شده است. فولاد خوزستان
تمام مصوبات وزارتخانه را علیرغم میل باطنی اجرا کرده است اما آیا کنسانتره و
گندله هم مطابق مصوبات فولادسازان عرضه می شود؟ نظارت دولت و مجلس در این بخش
کجاست؟
کشانی اظهار داشت: فولاد خوزستان با صادرات ۲.۷ میلیون تنی برای کشور افتخار
آفرید اما گویا دولت با افتخار آفرینی فولادی ها موافق نیست.
یزدی زاده: راهکار تنظیم بازار در بورس کالا است
منصور یزدی زاده، مدیرعامل ذوب آهن اصفهان تاکید کرد: سقف رقابت در
بورس کالا را آزاد بگذارید تا عرضه و تقاضا تعادل خود را پیدا کند. وی گفت: باید
اجازه داد بورس کالا به نقش ذاتی و وظیفه اصلی تنظیم بازار خود بازگردد.
طاهری زاده: قیمت گذاری دستوری راه درست تنظیم بازار نیست
حمیدرضا طاهری زاده نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد اظهار کرد:
پیرو مصوبه ۱ مرداد ۱۳۹۷ وزارت صنعت، معدن و تجارت کلیه
تولید کنندگان باید عرضه خود را در بورس و بر پایه دلار ۴۲۰۰ هزار تومان افزایش دهند.
وی گفت: برنامه فولاد کشور در سال ۱۳۹۷، تولید ۲۴ میلیون تن و در سال ۱۳۹۶ تولید فولاد در کشور ۲۱ و نیم میلیون تن بوده است. ما دو
مسیر توزیع داریم؛ یکی از این مسیرها صادرات است که طبق برنامه ریزی وزارت صمت
برای ارزآوری باید صادرات را افزایش داد. آمارها هم نشان می دهد که با تامین نیاز
داخلی توانستیم صنایع متفاوت فولاد را به کشور‌های اروپایی و حتی افغانستان و عراق
صادر کنیم.
طاهری زاده با اشاره به رکود صنایع پایین دستی کشور ادامه داد: اگر
قرار بود صنایع پایین دستی را بیش از چیزی که بود تامین می کردیم با رکود بسیار بیشتری
در این صنایع روبه رو می شدیم.
وی با بیان اینکه باید به تحریم های کشور توجه جدی تری کرد گفت: ما
باید قبل از ایجاد رکود در کشور تمهیداتی را در نظر بگیریم. بنابراین باید صادرات
را روزبه روز افزایش داد و تمهیدات لازم برای دوران تحریم، توسعه صادرات
فولاد است نه قیمت گذاری دستوری.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس: قیمت دستوری شفافیت و رقابت را از بورس
کالا می گیرد
علی اکبر کریمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: وزارت
صمت قبل از الزام به تعیین قیمت دستوری برای فروش محصولات در بورس کالا، مواد
اولیه را با نرخ ارز دولتی در اختیار تولیدکنندگان قرار دهد.
وی افزود: بورس کالا محل مناسبی برای مبادله رقابتی کالاها است
براین اساس قیمت کالاهای عرضه شده در بورس باید به صورت رقابتی تعیین شود. نحوه
قیمت گذاری در بورس کالا مشخص است به طور مثال قیمت گذاری محصولات فولادی، پتروشیمی
و آلومینیوم با لحاظ قیمت‌های جهانی تعیین شود. اگر قیمت ها در بورس کالا دستوری
انجام شود دیگر نمی‌توان گفت قیمت ها به صورت شفاف و رقابتی تعیین می شود.
وی با تاکید بر اینکه قیمت ارز باید منطقی شود، ادامه داد: کسانی
که در بورس کالا بر اساس نرخ ارز ۴۲۰۰
تومانی خرید انجام می دهند می توانند به رانت دست یابند بنابراین ادامه این فرآیند
در بورس کالا باعث می شود عملاً این بازار بی خاصیت شود.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه باید
قیمت محصولات در بورس کالا براساس نرخ ارز در بازار ثانویه ارز باشد، یادآور شد:
کارایی و شفافیت بورس کالا باید حفظ شود اما اگر وزارت صنعت، معدن و تجارت قصد
دارد فروش برخی از محصولات بر اساس قیمت های دستوری انجام شود باید تدابیری نیز
اتخاذ کند که واحدهای تولیدی که مجبورند براساس دستور قیمت گذاری کنند بتوانند با
نرخ ارز دولتی نیز مواد اولیه خود را خریداری کنند.
نتیجه استدلال مخالفان و موافقان به اصلاح دستورالعمل ختم شد
مخالفان زیاد این دستورالعمل سبب شد جلساتی با حضور مدیران
کارخانجات بزرگ فولادی، انجمن فولاد، معاونین وزارت صمت و سازمان حمایت برگزار شود
و در نهایت با پیگیری های صورت گرفته اصلاح این دستورالعمل در دستور کار قرار گیرد.
طبق این گزارش، این دستورالعمل و ورود وزارت صمت به قیمت گذاری
دستوری محصولات فولادی سبب شده نه تنها عرضه ها در بورس تا اطلاع ثانوی از سوی
شورای عالی بورس متوقف شود بلکه نمایندگان مجلس با طرح سوالی در این زمینه
شریتعمداری، وزیر صمت را به کمیسیون معادن و صنایع معدنی مجلس فراخواند.
در متن این سوال آمده است: «طبق قوانین و مقررات، شرکت های بزرگ
تولید کننده فولادی و پتروشیمی مکلف به عرضه محصولات خود در بورس کالا می باشند تا
در یک فرایند کشف قیمت شفاف و بازار رقابتی، صنایع پایین دستی اقدام به خرید بدون
واسطه محصولات فوق از عرضه کنندگان با قیمت رقابتی گردیده و دست دلالان و سوداگران
کوتاه گردد. متاسفانه وزارت صنعت در هفته های اخیر شرکت های فولادی و پتروشیمی را
مکلف به عرضه محصولات با قیمت پایین نموده است که این امر باعث ورود دلالان با
ترفندهای مختلف و کسب سود توسط عده‌ای معدود در مقابل زیان جمعیت کثیری گردیده است»
طبق آیین نامه داخلی مجلس چنانچه نماینده سوال کننده از پاسخ های
وزیر در کمیسیون مربوطه قانع نشود، سوال به صحن علنی مجلس می‌آید و به رای نمایندگان
گذاشته خواهد شد.
از سوی دیگر در جدیدترین اقدام، وزیر صمت در ابلاغیه ای سقف رقابت
محصولات فولادی را از ۵
درصد به ۱۰ درصد افزایش داد و این
نخستین گام وزارتخانه در اصلاح این دستورالعمل بوده است.
منبع: چیلان