پایگاه
خبری فولاد ایران - وزیر اقتصاد اعلام کرده است که تا 48 ساعت آینده بازار
ثانویه ارز آغاز به کار خواهد کرد. بازاری که به گفته بسیاری از کارشناسان
اقتصادی، دولت باید از زمان تک نرخی کردن دلار این بازار راه اندازی می کرد. پرسش
این است که این بازار چیست و چه تاثیری بر اقتصاد کشور خواهد گذاشت؟
وزیر اقتصاد
اعلام کرده است که تا 48 ساعت آینده بازار ثانویه ارز آغاز به کار خواهد کرد.
بازاری که به گفته بسیاری از کارشناسان اقتصادی، دولت باید از زمان تک نرخی کردن
دلار این بازار راه اندازی می کرد. پرسش این است که این بازار چیست و چه تاثیری بر
اقتصاد کشور خواهد گذاشت؟
به گزارش تابناک اقتصادی، تک نرخی شدن دلار در فروردین ماه و راه اندازی سامانه ای به نام نیما
(نظام یکپارچه معاملات ارزی) از جمله راهکارهای دولت برای
مقابله با افزایش شدید نرخ دلار در بازار آزاد و جلوگیری از ورود نوسانات بازار
ارز به بازار کالا و خدمات بود. قرار بر این بود که صادرکنندگان دلارهای حاصل از
صادرات خود را در سامانه نیما عرضه کنند و واردکنندگان نیز دلار مورد نیاز خود را
جهت واردات کالا از همین سامانه تامین نمایند. نرخ ابتدایی دلار برای این سامانه
4200 تومان در نظر گرفته شد.
دولت اعلام
کرد که تمام نیازهای کشور را با همین دلار 4200 تومانی تامین خواهد کرد و نرخ
دیگری را برای دلار به جز همین نرخ 4200 تومان به رسمیت نخواهد شناخت. با آغاز به
کار سامانه نیما مشخص شد که این سامانه دارای مشکلاتی است. اولین مشکل این بود که
برخی صادرکنندگان از جمله پتروشیمی ها از دستور دولت برای ارائه دلار خود به
سامانه نیما سرپیچی کردند چرا که قیمت دلار در بازار آزاد تقریباً دو برابر قیمت
دلار در سامانه نیما بود و عرضه دلار در این سامانه به ضرر صادرکنندگان بود. دومین
مشکل این بود که دولت برای واردات برخی کالاها دلار 4200 تومانی را پرداخت می کرد
و باقی واردکنندگان کالاها که به زعم دولت جامعه کوچکی را تشکیل می دادند مجبور
بودند دلار مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنند. این موضوع موجب می شد که
همچنان نرخ دلار در بازار آزاد و به گفته ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی در کوچه
و پس کوچه ها تعیین شود.
دولت برای
حل این دو مشکل تصمیم گرفت که با موافقت رئیس جمهور نرخ توافقی ارز را در نظر
بگیرد و به صادرکنندگان کالاهای غیرنفتی اجازه داد تا یک پنجم ارز حاصل از صادرات
خود را به نرخ توافقی به فروش برسانند. این نرخ برای گروه کالاهایی در نظر گرفته
شد که در رده سوم اهمیت قرار دارند و اصولاً خیلی ضرورت حیاتی ندارند. این همان
بازار ثانویه ای است که برای ارز در نظر گرفته شده است. البته ممکن است در آینده
بخش دیگری از کالاهایی که هم اکنون در فهرست ارز بگیران دولتی قرار دارند برای
تامین ارز به بازار ثانویه ارجاع داده شوند.
اما
چه تاثیری این بازار ثانویه ارز بر اقتصاد کشور دارد؟
در زمان راه
اندازی سامانه نیما به دلیل پایین بودن نرخ ارز دولتی نسبت به قیمت آن در بازار
آزاد، میزان واردات افزایش یافت به طوری که طبق گفته محمدرضا پورابراهیمی رئیس
کمیسیون اقتصادی مجلس در سه ماه نخست سال جاری حدود 27 میلیارد دلار تقاضا برای
واردات در کشور وجود داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش چشمگیری
یافته است. از طرفی پایین بودن نرخ ارز در سامانه نیما باعث نارضایتی صادرکنندگان
و کاهش انگیزه آنان جهت صادرات کالاهای خود شده بود. همچنین بخشی از تقاضاها برای
واردات و انگیزه ها برای فروش دلارهای حاصل از صادرات به قیمت بالاتر، باعث مراجعه
به بازار آزاد می شد و این موجبات تعیین نرخ دلار در بازار آزاد را فراهم می کرد. با ایجاد
بازار ثانویه و نظارت دولت بر این بازار، بخشی از مشکلات گفته شده فوق حل خواهد
شد. تامین ارز برخی کالاهای وارداتی بر عهده این بازار گذاشته خواهد شد و همچنین
صادرکنندگان هم می توانند در توافق با واردکنندگان ارز خود را به قیمتی بالاتر از
قیمت سامانه نیما به فروش برسانند. همچنین از حجم مراجعه کنندگان به بازار آزاد
جهت تامین دلار یا فروش آن کاسته خواهد شد و قیمت دلار به حد معقولی خواهد رسید.
منبع:
تابناک