شوک تقاضا در راه است؟

پایگاه خبری فولاد ایران - پاتی دام سی‌ان‌بی‌سی نشست بعدی اوپک در ماه دسامبر امسال یعنی حدود ۶ ماه دیگر برگزار می‌شود، البته در ماه سپتامبر وضعیت بازار نفت بررسی خواهد شد. تصمیم روز جمعه اوپک یعنی افزایش عرضه نفت، عملا تغییر بزرگی در وضعیت بازار این ماده ایجاد نکرد زیرا به‌رغم افزایش به چگونگی آن اشاره‌ای نشده و نیز برنامه کاهش عرضه که از ابتدای سال گذشته میلادی آغاز شده تا پایان امسال ادامه پیدا خواهد کرد. به این ترتیب نشست روز جمعه به تنهایی نمی‌تواند عاملی اثرگذار طی چند ماه آینده باشد. البته کارشناسان معتقدند اگر به هر دلیلی قیمت‌ها به سرعت رشد کند، واکنش‌هایی از سوی ترامپ و مصرف‌کنندگان بزرگ این ماده خام نشان داده خواهد شد.

ترامپ در هفته‌های گذشته دوبار از رشد قیمت نفت که به نظر او مصنوعی است انتقاد کرده است. نخستین‌بار که ترامپ چنین دیدگاهی را مطرح کرد عربستان اعلام کرد در نیمه دوم سال‌جاری میلادی تولید نفت افزایش خواهد یافت. در واقع یک عامل موثر بر قیمت نفت در ماه‌های آینده، واکنش‌هایی است که آمریکا به بالا رفتن قیمت‌ها نشان خواهد داد.

دومین عامل، وضعیت کلی اقتصاد جهان است. نهادهای بین‌المللی معتقدند امسال وضعیت اقتصادی جهان بهتر از سال گذشته است و تقاضا برای نفت بین ۵/ ۱ تا ۶/ ۱ میلیون بشکه بالاتر از سال قبل خواهد بود. بر همین مبنا بانک‌های سرمایه‌گذاری از جمله سیتی‌گروپ پیش‌بینی خود از قیمت نفت در سال‌جاری و سال آینده میلادی را بالا بردند. این بانک با اشاره به کاهش شدید عرضه نفت ایران و ونزوئلا اعلام کرده امسال متوسط قیمت نفت برنت ۶۵ دلار خواهد بود و سال آینده این رقم ۵۵ دلار است. هر دو رقم نسبت به پیش‌بینی قبلی ۶ دلار بالاتر است.

از دید تحلیلگران سیتی‌گروپ، نوسان قیمت نفت در ماه‌های آینده بزرگ خواهد بود و تنش در روابط روسیه و غرب یک عامل نوسان‌های بزرگ در قیمت نفت است. نگاه تحلیلگران سیتی‌گروپ به افق بازار نفت مثبت است و اکنون که مشخص شده اوپک قصد ندارد عرضه نفت را به میزان قابل‌ملاحظه‌ای بالا ببرد، به‌نظر می‌رسد دیدگاه این بانک درست باشد.

در ماه‌های آینده تغییرات در صادرات نفت ایران و ونزوئلا یک عامل دیگر است که بر قیمت نفت تاثیر می‌گذارد. آمریکا از پیمان هسته‌ای با ایران خارج شده و بر فشارهای خود بر این کشور افزوده است. درباره میزان کاهش عرضه نفت ایران در نیمه دوم سال جاری میلادی دیدگاه‌های مختلفی مطرح شده است. رایزنی‌های مقامات سیاسی و اقتصادی ایران با خریداران نفت به‌ویژه چین و اتحادیه اروپا بر میزان کاهش صادرات نفت این کشور موثر خواهد بود. همچنین باید دید سختگیری‌های آمریکا علیه کشورهایی که به معامله با ایران ادامه می‌دهند چه میزان است و این کشورها تا چه میزان تهدیدهای آمریکا را جدی می‌گیرند.

برخی کارشناسان معتقدند در نیمه دوم سال‌جاری میلادی، مصرف انرژی در نیم‌کره شمالی افزایش می‌یابد و اگر پیش‌بینی می‌شد عرضه نفت ایران به میزان قابل‌ملاحظه کاهش خواهد یافت، در نشست روز جمعه اوپک میزان افزایش عرضه بسیار بالاتر از رقم اعلام شده بود. ابهام‌های عمیق درباره میزان صادرات نفت ایران و ونزوئلا وجود دارد. همچنین احتمال بروز اختلال در عرضه نفت عراق و نیجریه دور از ذهن نیست و هرگونه اختلال عاملی برای رشد قیمت‌هاست. میزان افزایش تولید نفت شیل در آمریکا و تغییرات ذخیره نفت این کشور دو عامل دیگری هستند که بر قیمت نفت تاثیر می‌گذارند. امسال تولید نفت شیل به اوج خود می‌رسد اما از سال آینده کاهش خواهد یافت. میزان ذخیره نفت آمریکا در ماه‌های اخیر کاهش یافته اما هنوز در سطوح بالا قرار دارد. اوایل سال جاری میلادی یعنی در دوره‌ای که هنوز تنش‌های تجاری بین آمریکا و شرکای تجاری این کشور آغاز نشده بود، دیدگاه‌ها نسبت به افق بازار نفت بسیار مثبت بود.

برای مثال بانک انگلیسی استانداردچارترد با اشاره به رونق اقتصاد جهان و پایبندی بیش از ۱۰۰ درصدی تولید‌کنندگان نفت به برنامه کاهش عرضه، پیش‌بینی خود از قیمت‌ها را بالا برد و اعلام کرد امسال متوسط قیمت نفت برنت و نفت آمریکا به ترتیب ۷۱ و ۶۸ دلار در هر بشکه خواهد بود. برای سال آینده نیز قیمت‌ها به ترتیب ۷۵ و ۷۱ دلار پیش‌بینی شد. اکنون یکی از تغییراتی که در شرایط چند ماه پیش رخ داده بروز تنش‌های تجاری بین قدرت‌های بزرگ اقتصادی و احتمال ضعف اقتصاد جهان از نیمه نخست سال آینده میلادی است. می‌توان گفت دیگر شرایط تغییری نکرده است البته شاخص دلار اخیرا بالا رفته و پیش‌بینی شده این رشد ادامه می‌یابد. اگر چنین شود بر قیمت نفت فشار وارد خواهد شد.

در نشست روز جمعه اوپک، عددی مشخص برای افزایش عرضه نفت اعلام نشد. عربستان اعلام کرده میزان افزایش یک میلیون بشکه است در حالی‌که عراق این رقم را ۷۷۰ هزار بشکه اعلام کرده است. نکته مهم دیگر این است که در توافق روز جمعه، میزان افزایش عرضه نفت هر کشور تعیین نشد و این بدان معناست که عربستان می‌تواند بر تولید خود به میزانی قابل‌ملاحظه بیفزاید تا خلا حاصل از ناتوانی دیگر کشورها از جمله ونزوئلا در افزایش تولید پر شود. وزیر نفت عربستان پیش‌بینی کرده در نیمه دوم سال‌جاری میلادی بازار نفت با کسری ۸/ ۱ میلیون بشکه‌ای عرضه مواجه خواهد شد و وظیفه اوپک است که این کسری را تامین کند.

 منبع: دنیای اقتصاد