پایگاه
خبری فولاد ایران - براساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، بر خلاف لفاظی های ملی
گرایانه اقتصادی که به طور عمده از سوی واشنگتن مطرح می شود و تا حد کمتری پکن نیز
بر آن تاکید دارد، آمریکا و چین دو اقتصاد مجزا نیستند که برای هژمونی اقتصادی با
یکدیگر رقابت می کنند.
در بین
مسائل زیادی که در تنش های اقتصادی و تجاری بین آمریکا و چین وجود دارد، می توان
به مسائل مربوط به قابلیت های تکنولوژیکی اشاره کرد.
۲ شکایت اصلی در گزارش موسوم به Section ۳۰۱ آمریکا این است که شرکت های آمریکایی مجبور به انتقال
فناوری به چین هستند و در معرض جاسوسی سایبری قرار می گیرند. ارائه این گونه مسائل
در این گزارش مورد بحث و جدل قرار گرفته است، ولی علت اصلی طرح این مسائل، وجود
این نگرانی ها در آمریکا است که قابلیت های فناوری و نوآوری چین قادر به رقابت با
آمریکا است، آن هم به لطف حمایت سیاست های دولت که در طرح ابتکاری Made in China ۲۰۲۵ به آن اشاره شده است.
یکی از
ابعاد مهم بسته تدابیری که ماه گذشته از سوی آمریکا اعلام شد، مهار توسعه فناوری
چین تا آنجایی است که کسری تجاری با پکن کاهش یابد. کاهش کسری تجاری آمریکا با چین
به یکی از مهمترین موضوعات در اظهارات تند ترامپ تبدیل شده است. مشکل اصلی بحث و
استدلالاتی که قابلیت های فناوری آمریکا و چین را با یکدیگر مقایسه می کند این است
که این گونه استدلالات و مجادله ها ماهیت جهانی شده نواوری را در جهان امروز به
درستی تفسیر و تعبیر نمی کند.
بر خلاف
لفاظی های ملی گرایانه اقتصادی که به طور عمده از سوی واشنگتن مطرح می شود و تا حد
کمتری پکن نیز بر آن تاکید دارد، آمریکا و چین دو اقتصاد مجزا نیستند که برای
هژمونی اقتصادی با یکدیگر رقابت می کنند.
به عنوان
بخشی از جهانی شدن صنعت و تولید طی ۴۰ سال گذشته و
اخیرا در زمینه مصرف، شکل و ساختار نوآوری نیز طی سال های اخیر تغییر کرده است.
نکته مهم
درک این مساله است که نوآوری از طریق شبکه های جهانی یا ارتباط فعالان اقتصادی
منتقل می شود نه از طریق اقتصادهای مجزا. چیزی که مرحله اخیر از جهانی شدن نشان
داده است این است که نوآوری زمانی به بهینه ترین و موثرترین روش قابل دسترسی شده
است که فعالان در زمینه نوآوری نه تنها در داخل مرزها بلکه فراتر از مرزها با
یکدیگر مرتبط شده اند.
چین با روش
هایی با این شبکه های جهانی نوآوری همگرا شده است که نشانگر تقویت و ضعف نسبی در
بخش تحقیق و توسعه است. اکوسیستم گسترده صنعتی چین شرکت های آن را قادر کرده است
تا عملکرد خوبی در زمینه فعالیت های مرتبط با تولید و نوآوری های بهینه داشته
باشند. علاوه بر این، رشد سریع در بازار مصرفی پویای چین زمینه مناسب و مساعدی را
برای نوآوری های مرتبط با مصرف کننده از سوی شرکت های چینی و همین طور شرکت های
خارجی به وجود آورده است. افزایش سریع استعدادها و منابع انسانی نیز ، سرمایه
انسانی لازم برای نوآوری و فناوری را ایجاد کرده است.
در کنار
افزایش روزافزون تاکید شرکت های چینی بر نوآوری، شرکت های چند ملیتی نیز تلاش های
تحقیق و توسعه خود در چین را افزایش داده اند. این تلاش ها اکنون بخش مهمی از
ابعاد تحقیق و توسعه در چین را تشکیل می دهد و به بخش مهمی از نوآوری جهانی توسط
شرکت های چند ملیتی تبدیل شده است.
شرایط در
حال تغییر است. ظرفیت کلی نوآوری چین رو به ارتقا و بهبود است. نگرانی هایی در
اروپا و آمریکا وجود دارد که سیاست چین به سوی حمایت از ارتقای نوآوری بومی و
داخلی حرکت می کند یا نوآوری بدون وابسته به خارج. به عبارت دیگر، شاید با یک
سیاست تکنوناسیونالیستی از سوی چین روبرو هستیم مانند سیاست های حمایتی آمریکا در
عرصه تجارت بین المللی.
چین به خاطر
عدم حمایت از حقوق مالکیت معنوی نیز با انتقادات زیادی روبرو شده است. البته ایجاد
دادگاه های ویژه برای رسیدگی به این منازعات نشانگر تعهد مقام های پکن برای ارتقای
وضعیت موجود است. چین باید از منافع شرکت های خود نیز دفاع و حمایت کند.
در حالی که
منافع جهانی شدن به طور فزاینده ای زیر سئوال رفته است، و با توجه به فشارهای
سیاسی ملی گرایانه در غرب و چین، این ممکن نیست که در زمینه نوآوری، فراتر از
مرزهای ملی فعالیتی انجام شود. روابط نوآوری اتحادیه اروپا و چین و همین طور روابط
پکن و واشنگتن نیاز به مدیریت محتاطانه و دقیقی دارد. هم آمریکایی ها و هم اروپایی
ها باید اطمینان بیشتری نسبت به قابلیت و ظرفیت نوآوری شان داشته باشند، آن هم با
توجه به ضعف و قوت های نسبی نوآوری چینی.
منبع: مجمع
جهانی اقتصاد