پایگاه خبری فولاد ایران - تصمیم جوامع اروپایی، روسیه و چین برای حفظ توافق هسته ای 2015 با ایران
چندان بی فایده نخواهد بود. به گزارش فولاد ایران، اروپا نسبت به امریکا نفوذ بیشتری روی سوئیفت (شبکه پرداخت جهانی مستقر در
بروکسل) دارد. این سیستم در دهه 1970 توسط گروهی از بانک های جهانی تاسیس شد و هدف
از آن اشتراک اطلاعات پرداختی معاملات طبق استاندارد خود این گروه به جای مجوز
دادن به هر کشور یا بانک بزرگی جهت اعمال استانداردهای خود بود. سوئیفت متعلق به
اعضای آن است و با انتقال روزانه بیش از 30 میلیون پیام معاملاتی بین 11 هزار بانک
ستون بانکی بین المللی مدرنی را فراهم می نماید. از آنجاکه مقر این پایگاه در بروکسل
است، به قوانین اتحادیه اروپا مربوط می شود. در سال 2012، اتحادیه اروپا تحریم هایی
را علیه بانک های ایران اعمال کرد و سوئیفت 30 عضو ایرانی خود از جمله بانک مرکزی
ایران را از گروه خود بیرون کرد. بانک های ایران در سال 2016 مجددا به شبکه
پیوستند.
با از دست دادن دسترسی به سوئیفت در سال 2012، ایران توانایی پرداخت برای صادرات و واردات خود را از دست داد و
شرکت های ایرانی مجبور بودند به سیستم انتقال قدیمی، آهسته و گران قیمت پرداخت
حواله ای بازگردند و این یک ناراحتی بزرگ برای مردم عادی و همچنین تجار بود.
گرچه دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در اوایل ماه جاری
کناره گیری خود از برجام که در برابر عدم اجرای برنامه هسته ای ایران وضع شده بود
را اعلام کرد، اتحادیه اروپا، آلمان، فرانسه، انگلیس، چین و روسیه همچنان بر پیمان
خود باقی ماندند و این به آن معناست که سوئیفت بار دیگر بانکهای
ایرانی را از شبکه خود اخراج نمی کند و بعید است اتحادیه اروپا به تعهدات خود
پایبند نباشد.
تحریم های ایالات متحده بی تاثیر نخواهد بود و شرکت های چند
ملیتی قادر به سرمایه گذاری در ایران نخواهند بود، اما اگر ایران بتواند صادرات
نفت را ادامه دهد، تحت فشار قرار نخواهد گرفت. پس از تحریم سال 2012، تنها راه حفظ صادرات ایران معاملات مبادله ای، پرداخت
های حواله ای و قراردادهای موقت با بانک های خارجی بود و تعداد خریدارن اندک، به
همین دلیل درآمد صادرات نفت و گاز ایران در سال 2012 به میزان 52 میلیارد دلار از
92.5 میلیارد دلار پیش از آن کاهش یافت و این روند تا زمان امضاء قرارداد هسته ای
ادامه داشت. اعمال مجدد تحریمهای امریکا بدون حذف سوئیفت نمی تواند مجددا این ضرر
و زیان را در پی داشته باشد.
این بدان معنی است که اروپا که در حال حاضر در اختلاف با
ایالات متحده به دلیل تهدید به اعمال تعرفه های صادراتی فولاد و آلومینیوم اروپایی است مجبور نیست همراه ترامپ در اعمال تحریم به ایران شود. اگر اتحادیه اروپا از خروج ایران از سوئیفت خودداری
کند، ایالات متحده میتواند کل این مجموعه را مجازات نماید اما این به زیان خود
امریکاست؛ چرا که پیامدهای مهمی برای سیستم مالی جهانی در پی خواهد داشت. اگر سوئیفت غیرقابل
اجرا شود، تقاضای زیادی برای سیستم های اطلاعاتی معاملاتی جایگزین از جمله بلاک
چین به وجود خواهد آمد.
روسیه و ایران قبلا به سیستم های پرداخت مبتنی بر بلاک چین به عنوان جایگزینی برای سوئیفت و
راهی برای جلوگیری از معاملات دلاری فکر کرده بودند. روسیه یک جایگزین برای سوئیفت جهت پرداختهای داخلی خود ایجاد کرده است که اخیرا آن را با بانک
ها و شرکت های اتحادیه اوراسیا (گروه کوچکی از کشورهایی که یک منطقه آزاد اقتصادی
با روسیه راه اندازی کرده اند) اجرا کرده
است. مزیت این سیستم ارزان تر بودن پیام رسانی آن نسبت به سوئیفت است.
از سال 2015، چین نیز راه حل خانگی برای پرداخت های مرزی بر
اساس یوان را آزمایش کرده است. این
سیستم کارایی گسترده ای ندارد اما می تواند راهی برای دور زدن تحریم ها باشد. هرچه
سوئیفت مشکل دار تر شود جذابیت این سیستم های جایگزین بیشتر خواهد شد. بازگشت به
دنیای پیش از سوئیفت،
که بانک ها مجبور به ارسال و قبول اطلاعات معاملاتی زیادی در فرمت های فراوان بودند،
غیر قابل تصور نیست.
زمانی که اتحادها فرو می ریزند و قوانین از بین می روند
زیرساخت های جهانی که دست به گریبان آنها بوده ایم چندان امن نخواهند بود. تا
زمانی که ایالات متحده آماده مذاکره با ایران شود سوئیفت به کمک اروپا می تواند با
بی طرفی خود به حفظ معاملات ایران کمک نماید.
منبع: Bloomberg
موضوعات مرتبط: فولاد - قراضه - سنگ آهن - قیمت آهن آلات - تحلیل اخبار - اخبار اقتصادی