چالش‌های طرح جامع فولاد

پایگاه خبری فولاد ایران - یکی از تاکیدات طرح جامع فولاد، رسیدن به ظرفیت ۵۵ میلیون تن است. البته یکی از انتقادهایی که به طرح جامع فولاد می‌توان وارد کرد،

ایجاد ظرفیت ۵۵ میلیون تن است که به طور کلی، رسیدن به چنین ظرفیتی تا چه اندازه ضرورت دارد؟ چراکه همواره با این پرسش روبه‌روییم که در آینده اگر با مشکل ویژه‌ای برخورد نکنیم و وضعیت اقتصادی نیز رو به بهبود باشد، سرانه مصرف فولاد کشور به چه اندازه می‌رسد؟ درحال‌حاضر سرانه مصرف فولاد در کشور ۱۳۰ کیلوگرم است. اگر در افق چشم‌انداز به ۳۳۰ کیلوگرم هم برسیم سرانه مصرف فولاد با وجود ۸۰ میلیون نفر جمعیت حدود ۳۰ میلیون تن می‌شود. بر اساس این پیش‌بینی برای ظرفیت ۵۵ میلیون تن باید به فکر حدود ۲۵میلیون تن صادرات باشیم که نیازمند مکانیسم‌های ویژه‌ای است. به یقین چنین حجم صادراتی، نیازمند خط ریلی و ایجاد بنادر جدید در کشور و از سوی دیگر بازاریابی‌های مناسب در منطقه و در بعد بین‌المللی است. اینجاست که توجیه ۵۵ میلیون تن تولید فولاد با این شرایط و با توجه به موضوع کم‌آبی، جای سوال دارد. موضوع قابل توجه این است که آیا این میزان فولاد در کشور می‌تواند ارزش‌افزوده به همراه آورد که بخواهیم آن را تولید و صادر کنیم؟ البته هنوز مرجعی به صراحت تولید ۵۵ میلیون تن فولاد را زیر سوال نبرده است. مهم‌ترین موضوع برای رسیدن به ظرفیت‌های بالاتر فولاد این است که زیرساخت‌های کشور به هیچ وجه مناسب این میزان تولید نیستند، چون برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد باید حدود ۱۰۷ تا ۱۰۸ میلیون تن سنگ آهن از معادن جابه‌جا شود. اگر با کمبودی روبه‌رو باشیم نیز باید از خارج وارد کنیم که این جابه‌جایی، نیازمند خط ریل است و خط ریل‌های کشور به هیچ عنوان جوابگوی این ظرفیت نیستند. برخی نیز باید دوخطه شوند و در کل، خطوط ریلی، نیازمند سرمایه‌گذاری‌های بسیاری هستند. البته زیرساخت‌ها شامل جاده، ریل و ایجاد بنادر جدید به علاوه تامین آب، برق و گاز (به‌ویژه آب و برق) است. در تامین گاز مشکلی نداریم اما در زمینه آب با چالش جدی روبه‌رو خواهیم بود. بنابراین اگر قرار باشد مشکل آب را حل کنیم باید تمام واحدهای جدید را به سمت بنادر جدید برده و از آب شیرین‌کن استفاده کرده و از همان‌جا نیز صادر کنیم. به‌نظر می‌رسد بهترین راه این است که بخش زیادی از تولید را به سمت بنادر پیش ببریم و سنگ آهن مورد نیاز را به‌جای اینکه از معادن داخل تامین کنیم از خارج وارد کنیم. بنابراین یکی از گزینه‌هایی که باید در طرح جامع دیده شود، واردات سنگ آهن است.
مجید محمودی - کارشناس فولاد