بانک مرکزی و تورم

پایگاه خبری فولاد ایران - اصلی‌ترین وظیفه بانک مرکزی مهار تورم است. اما به جای آنکه رشد پایه پولی که یکی از ابزارهای لازم برای کنترل نقدینگی و متعاقبا تورم است در کنترل بانک مرکزی باشد، عملا در اختیار سازمان برنامه و بودجه است.

  ما اساسا سیاستگذاری پولی نداریم. سیاستگذار بودجه‌ای دست روی پایه پولی، گذاشته و این عملکرد این نهادهای اقتصادی را در تعارض قرار داده. تاکید می‌کنم که این مشکل حکمرانی است.

  کارکرد بانک مرکزی کنترل سطح تورم است نه ایجاد رشد اقتصادی. کارکرد بانک مرکزی نظم دادن به رابطه وجه واقعی اقتصاد کلان و وجه اسمی اقتصاد کلان است، و نه اثرگذاری بر وجه واقعی اقتصاد کلان. اما زمانی که سازمان برنامه پایه پولی را در دست می‌گیرد، مسئولیت رشد وجه واقعی اقتصاد کلان بر دوش بانک مرکزی می‌افتد. اینها همه از حکمرانی بد اقتصادی ناشی می‌شود.

«وضع اقتصاد باید پایدار باشد.» اگر این را بپذیریم، الزاما بایستی قیمتهای تعادلی و غیردستوری را نیز بپذیریم.

  سیاستگذاری اقتصادی در ایران مانند ساختن یک شهر معلق است. معماری گفته اگر همه خانه‌ها در شهر معلق باشد خیلی زیباست. اما معلق نگه داشتن خانه‌ها انرژی زیادی می‌خواهد. زیر هر خانه باید یک موتور جت تعبیه کرد، و سوخت زیادی صرف کرد تا خانه در فضا معلق بماند. اگر سوخت موتورها تمام شود همه خانه‌ها می‌ریزند و صدمه می‌بینند؛ انگار در شهر زلزله آمده.

  مدیریت قیمت‌ها در سطحی غیر از قیمت تعادلی انرژی زیادی می‌خواهد، چون مثل ساختن شهر معلق است. به همین دلیل که انرژی زیادی می‌برد، در یک شرایط پایدار نیست. وقتی بانک مرکزی می‌خواهد تورم را در سطحی نگه دارد که با رشد پایه پولی هماهنگی ندارد،  وقتی می‌خواهد قیمت ارز را در نقطه‌ای دورتر از نقطه تعادلی حفظ کند و یا نرخ بهره را در سطحی نگه دارد که با سطح تورم نمی‌خواند باید انرژی زیادی صرف کند.

  وقتی منابع ته کشید، سوخت جت قطع شد، بنای اقتصادی کشور فرو میریزد، انگار که زلزله شده. اگر از روز اول اقتصاد روی زمین سفت بنا شده بود، اینقدر متزلزل نمی بود.

  دولتی که منابعش را مصروف مدیریت قیمت‌ها می‌کند، منابع کافی برای مدیریت بحران‌ها ندارد. دولت به قدری انرژی صرف مدیریت قیمت‌ها کرده که توان مدیریت ریزگرد و زلزله و حتی یک برف زمستانی را ندارد. کسانی که بحث از دروغ بودن فنر ارزی می‌کنند، در واقع این پیش‌فرض که اقتصاد باید در وضع پایدار باشد را نمی‌پذیرند./پویا ناظران

@economistfarsi

🌐کانال اکونومیست فارسی