پایگاه
خبری فولاد ایران - یک اقتصاددان با بیان اینکه در نظام اطلاعات
رانتی حتی دستگاه‌ها و بانک‌ها سعی در کم کردن سود برای نپرداختن مالیات دارند، گفت:
اجرای طرح جامع مالیاتی آهسته و کند است.
تیمور رحمانی در
گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، در مورد این سوال که تفاوت مالیات‌ستانی
در ایران و کشورهای اروپایی چیست، چگونه می‌شود که در این کشورها همه سطح از اطلاعات
مورد نیاز یک نظام مالیاتی قدرتمند در اختیارشان قرار دارد، اما چرا در کشور ما با
وجود صراحت ماده 169 مکرر قانون مالیات‌ها پایگاه‌های اطلاعاتی ایجاد نشده و همچنان
مشکل داریم، اظهار داشت: می‌توان این گونه نگاه کرد که در اقتصاد ایران، مالیه‌ای شکل
گرفته که زمانی سهم نفت در بودجه افزایش پیدا کرده، بنابراین تکاملی که مورد نیاز نظام
مالیاتی بوده، انجام نشده است.
وی افزود: همه جای
دنیا هدف اول از وصول مالیات، کسب درآمد است، اما با وجود افزایش قیمت نفت این هدف
از طریق مالیات به درستی درک نشد، تا اینکه بخواهد برای مالیات‌ستانی عادلانه و درست
برنامه‌ریزی کند. مالیه‌ای که متکی به مالیات نباشد و احساس ضرورت نداشته باشد، قطعاً
نمی‌تواند تکامل یابد.
این اقتصاددان،
مسئله دیگر را متوجه قانون مالیات‌ها دانست و یادآور شد: با اصلاحیه قانون در سال
94 شرایط بهتری ایجاد و جرایم بازدارنده‌تری نسبت به قبل پیش‌بینی شد، تا کار با قدرت
بیشتری دنبال شود. منتها نباید فراموش کنیم که در همه کشورها مقاومت برای فرار از مالیات
و لابی و کارشکنی وجود دارد.
این استاد دانشگاه
تهران خاطرنشان کرد: گروه‌ها، احزاب و افراد ذی‌نفع در کشورهای مختلف برای حضور در
قدرت حتماً درک می‌کنند که نیاز به اخذ مالیات است، اما برای منافع بیشتر خود تسهیلاتی
را فراهم می‌کنند. باید راه گریز در نظام مالیاتی کم شود.
رحمانی با بیان اینکه
در مجلس و نظام اجرایی و حتی محیط‌های آکادمیک مقاومت برای ارائه اطلاعات وجود دارد
که براساس هزینه فایده به آن نگاه می‌کنند، گفت: مالیات برای هر کشوری یک ضرورت است
و سعی می‌کنند توازنی برای آن برقرار شود. در کشور ما نگاه فردی به مالیات وجود دارد
و براساس منافع خود دنبال مالیات هستند، از قانون‌گذار گرفته تا دولت و دستگاه‌های
اجرایی.
به گفته این اقتصاددان،
علمای نظام تدبیر باید روی اهمیت مالیات ستانی اجماع کنند، اما مواردی مشاهده می‌شود
که اصلاح فرایندهای مالیاتی در راستای تأمین یک فرد یا گروه یا موارد خاص است.
وی با اشاره به لزوم
ایجاد پایگاه اطلاعات مالیات افزود: برخی گروه‌ها و ذی‌نفعان در تکامل این پایگاه خلل
ایجاد می‌کنند. شرط اول نظام مالیاتی اطلاعات کافی است.
این اقتصاددان در
پاسخ به این سؤال که احساس می‌شود نظام مالیاتی باید به تنهایی درصدد گرفتن اطلاعات
مالیاتی باشد، در صورتی که موضوع برای منافع کشور است و از قانون‌گذار تا دولت و تمامی
دستگاه‌ها و قوای دیگر باید پای کار باشند، تصریح کرد: اساساً حتی یک مجموعه دولتی
هم برای پرداخت مالیات لابی می‌کند که مالیات کمتری بپردازد، در حالی که این در دنیا
متعارف نیست.
به گفته رحمانی،
با کم‌اهمیت شدن درآمدهای نفتی که به نظرم دیگر سطح درآمدهای این بخش به جایگاه قبلی
نخواهد رسید، در این حالت با فشار و کمبود درآمدهای نفتی باید به سمت اتکا به درآمدهای
مالیاتی برویم و با پر کردن خلأها و مبارزه با فرار مالیاتی، همه نهادها به تشکیل پایگاه
اطلاعاتی و ارائه اطلاعات اختصاصی مورد نیاز تن در دهند.
وی تأکید کرد: در
حال حاضر جریان دریافت اطلاعات برای نظام مالیات‌ستانی بسیار کُند است و می‌بینیم نسبت
درآمدهای مالیاتی به تولید ناخالص داخلی بسیار کوچک بوده و اقدامات هنوز مثمرثمر نبوده
است.
این اقتصاددان با
تأکید بر اینکه سازمان امور مالیاتی به تنهایی نمی‌تواند و امکان ندارد که برای دریافت
اطلاعات بخش‌های مختلف اقتصادی موفق باشد، بیان داشت: همه قوا و دستگاه باید اهتمام
داشته باشند و اگر منافع ملی مهم است، باید مقاومت‌ها شکسته شود.
وی در پاسخ به این
سؤال که در خانواده بزرگ وزارت اقتصاد که شامل مالیات، گمرک، بورس، بیمه، بانک و خزانه
و دیگر سازمان‌ها است، مجموعه یکپارچه اطلاعات منسجم و به روز وجود ندارد، بنابراین
نمی‌توان از دیگر دستگاه‌ها توقع داشت، عنوان کرد: وقتی اقتصاد دولتی باشد و دولت سهم
عمده‌ای در تولید داشته باشد، یکی از عوارض آن عدم همکاری و شفاف نشدن فعالیت‌ها و
نابسامانی مالیات است.
وی ادامه داد: حتی
کسب و کارهای خصوصی هم متکی به رانت اطلاعاتی هستند و با این مدل شکل گرفته‌اند. حالا
چگونه می‌تواند مالیات شفاف و درست بدهد.
رحمانی با ذکر مثالی
یادآور شد: حتی یک بانک دولتی موقعی که می‌خواهد مالیات بدهد، سعی می‌کند سود و فعالیت‌ها
را کمتر نشان دهد، این موضوع را در دیگر بخش‌ها نیز می‌توان مشاهده کرد.
وی ادامه داد: دولت
در بدنه خود راه زیادی برای تکمیل اطلاعات مورد نیاز برای شفافیت در عرصه اقتصادی دارد.
رحمانی در پاسخ به
این سؤال که چرا اجرای طرح جامع مالیاتی بطئی و کند است، علی‌رغم اینکه از 10 سال پیش
شروع و هزینه‌های زیادی بابت آن پرداخت شده است، اظهار داشت: بله، حرکت نظام مالیاتی
کند و بطئی است. باید در این مدت به نظام پایدار و قابل اتکا مالیاتی می‌رسیدیم، حتی
اگر تحریم‌ها و شرایط بیرونی نبود، همین مقدار هم کار جلو نمی‌رفت. فشارها و محدودیت‌ها
منجر به همین تلاش‌های مالیاتی شده است.
منبع: فارس