پایگاه
خبری فولاد ایران - یک کارشناس مدیریت مالی گفت: دولت
برای تسویه بخشی از بدهی‌ها دست به انتشار اوراق می‌زند که این کار یک نوع بازی پونزی
است.
تیرداد احمدی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، با اشاره به انتشار
38 هزار و 500 میلیارد تومان اوراق مالی در لایحه بودجه 97 اظهار داشت: اینکه دولت‌ها
اوراق اسناد خزانه چاپ کنند، فی‌نفسه چیز بدی نیست، منتها نیت این است که بدهی را در
بازه زمانی توزیع شود. وقتی اوراق شش ماهه چاپ می‌کنید، مشکل ایجاد می‌کند. اسناد خزانه‌ای
که در آمریکا چاپ می‌شود، تا 30 سال هم هست، یعنی مدل آن به‌گونه‌ای تدوام یافته و
ادامه دارد که روی حجم اوراق و زمان آن هم کار می‌کنند.
این کارشناس مدیریت مالی با بیان اینکه اگر دولت از انتشار اوراق بیشتر خوشش
بیاید، وارد بازی (پونزی) شده است، گفت: چون اوراق در عمل تسویه نمی‌شود و با اوراق
جدید آن را پاس(تادیه) می‌کند. خوشش می‌آید تا در حقیقت برای پوشش و تسویه قبلی اوراق
جدید منتشر می‌شود.
وی افزود: در این مدل سود ناشی از انتشار اوراق همیشه به آینده منتقل می‌شود
و این نگاه خیلی خطرناک است.
این کارشناس مدیریت مالی ادامه داد: دولت وارد بازی پونزی با اوراق بدهی شده،
چون تسویه نمی‌کند و با نرخ سود بالا به آینده موکول می‌شود.
احمدی در مورد اثرات شیوه انتشار اوراق مالی دولت بیان داشت: حجم اوراق بالا
است، اوراق را چه کسی می‌خرد؟ اگر نرخش جذاب باشد، قطعاً سپرده‌های بانکی را خارج می‌کند
و خروج سپرده از نظام بانکی به معنای اضافه‌برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی خواهد بود.
دولت پول نیاز دارد. سیستم بانکی اوراق دولت را می‌خرد و بانک پول کم می‌آورد و از
بانک مرکزی برداشت می‌کند. خب، این چه کاری است دولت برای نیاز خود مستقیم از بانک
مرکزی منابع دریافت کند که البته معتقد است این کار را نباید انجام دهد و ما نیز استقبال
می‌کنیم.
وی تأکید کرد: اگر نرخ اوراق جذاب نباشد، کسی خرید نمی‌کند. انگیزه‌ای وجود
ندارد. دولت در جهت تسویه بدهی باید از راه‌های منفعل بیرون آید و با توجه به اینکه
امکان خلق پول حاکمیتی در اختیار دارد، برای این موضوع استفاده کند.
این کارشناس مدیریت مالی افزود: بدتر از این موضوع، آن است که خلق پول انجام
شود و شبکه بانکی به جای دولت، این کار را انجام می‌دهد. کار خوبی است که دولت استقراض
مستقیم از بانک مرکزی ندارد، اما در عمل کار بدتر از آن اتفاق می‌افتد.
احمدی در پاسخ به این سؤال که دولت معتقد برای اتمام طرح‌های نیمه‌تمام عمرانی
هزینه زیادی نیاز دارد و منابع دولت تکافوی آن را نمی‌کند، مجبور به انتشار اوراق است،
تصریح کرد: یکی از اقدامات خوب برای انجام طرح‌های نیمه‌تمام تبصره 19 لایحه بودجه
97 است که با مدل مشارکت عمومی خصوصی اجرایی خواهد شد.
به گفته این کارشناس، دولت چون در شرایط کنونی پول ندارد، به مثابه چک دادن،
اوراق منتشر می‌کند، اما باید برمبنای درآمدهای آتی خود این کار را بکند و مانند یک
کاسب چاپ اوراق مالی باید مبتنی بر درآمد واقعی باشد.
به گفته وی، ذات بدهکار شدن دولت ایرادی ندارد. اما بدهکار شدن دولت در شرایط
کنونی دو ایراد دارد یک وارد بازی پونزی می‌شود و دوم اینکه با نرخ بسیار بالا این
کار را انجام می‌دهد. در ژاپن این کار با نرخ 1.5 درصد صورت می‌گیرد و اگر 10 سال از
آن بگذرد 100 تومان می‌شود 115 تومان. اما وضعیت اوراق در ایران اگر 10 ساله باشد،
نرخ تقریبی 20 درصد و نرخ مرکب به 500 درصد می‌رسد که 5 برابر بوده و ایراد این بازی
همین است.
احمدی به جزئیات دیگر این شیوه اشاره و خاطرنشان کرد: مشکل بعدی این است که
دولت بدهی خود را کف بازار آورده که شبکه بخش خصوصی و بانکی را زمین زده است. یعنی
آنکه دولت پول ندارد، از بانک دولتی برمی‌دارد و بانک نیز از بانک مرکزی برداشت می‌کند.
در این حالت بانک دولتی نمی‌تواند به بخش خصوصی تسهیلات دهد.
وی در مورد راهکار پیشنهادی برای حل این مشکل گفت: در این حالت دولت می‌توان
بدهی‌ها را تهاتر کند. در این مدل پایه پولی دست نمی‌خورد و ریسک تورم‌زا بودن ندارد،
اما در مدلی که دولت اسناد خزانه چاپ می‌کند، دست آخر بانک مرکزی می‌خرد و تسویه می‌کند
که تأثیر روی پایه پولی دارد.
احمدی تأکید کرد: در مدلی که بانک‌ها و بانک مرکزی درگیر تسویه بدهی دولت می‌شوند،
تمام نسبت ضرایب و کفایت سرمایه و سپرده قانونی بانک به هم خورده، چون برداشت از بانک
مرکزی دارد.
وی تأکید کرد: با تهاتر بدهی ها که ذاتا یک راه حل ساده به نظر می‌رسد، قدرت
تسهیلات‌دهی از محل نسبت کفایت سرمایه و سپرده قانونی بهبود می‌یابد.
منبع:
فارس