مرکز خدمات فولاد ایران- شاید سیستم قیمت گذاری بر اساس قیمت پایه که 40 سال بر بازار سنگ آهن جهان حکم فرما بوده سریعتراز زمان مورد انتظار منسوخ گردد. شرکت معدنی واله برزیل که بزرگترین تولید کننده و صادر کننده سنگ آهن در جهان است همیشه معتقد بوده این سیستم که هر سال فولادسازان و شرکت های معدنی دنیا را کنار هم جمع می کند تا مذاکراتی که گاهی بسیار تنش زا است برقرار گردد هنوز بدون عیب و نقص باقی مانده و پابرجاست. ولی اظهارات اخیر این شرکت معدنی حاکی از آن است که به فروش در بازار نقدی تمایل بیشتری دارد و این امر موجب افزایش احتمال تغییر سیستم پایدار ولی انعطاف ناپذیر فعلی و جایگزینی آن با یک بازار سریع و مشتقه برای ماده اولیه اصلی مورد نیاز زیر ساخت های کشور های جهان گردد.
اختلاف میان قیمت پایه و قیمت بازار نقدی اخیرا بیش از 100 درصد شده و این برای واله قابل تحمل نیست. لازم است برای آنکه سیستم قیمت پایه حفظ شود سیستمی را تعریف کنیم که برای مقابله با این نوسان ها انعطاف پذیری داشته باشد. به نظر واله این اختلاف قیمت فاحش ادامه کار را همچون سابق غیر ممکن می سازد. برای این شرکت فرقی ندارد که تحت کدام سیستم معامله کند ولی در انتظار قیمت پایه بالاتری است. برخی معتقدند که این اظهارات واله به طور عجیبی به معنای حمایت از بازار نقدی است چراکه این شرکت قبلا مدافع سرسخت قیمت پایه بوده و در مقابل سیستمهای جدید مورد حمایت بی اچ پی و ریو به شدت مقاومت می نمود. این استقبال روشن واله از تغییر سیستم قیمت گذاری فعلی را می توان گام بزرگی برای ائتلاف شرکت های معدنی جهت کنار گذاشتن قیمت پایه و معامله در بازار نقدی دانست. شرکت واله در هرگونه اظهار نظری در مورد قیمت پایه بسیار محتاطانه صحبت می کند. این شرکت اذعان داشته که سال 2009 در بازار نقدی فروش نداشته . ولی برخی تحلیلگران معتقدند که در سال 2008 در دوره بحران مالی جهانی شروع به فروش در بازار نقدی کرده است.
رشد اقتصادی سریع چین و رکود اقتصادی سال 2008 جهان بازار سنگ آهن را با تبدیل شدن چین به بزرگترین خریدار مختل نمود. چراکه به فولاد سازان اصلی و دهها وارد کننده این امکان را داد تا قوانین بازار را زیر پا بگذارند. هم اکنون بسیاری از کارخانه های چینی به جای آن که طبق قرارداد خرید کنند به دنبال ارزان ترین سنگ آهن هستند حال چه قراردادی باشد چه نقدی. احتمالا واله امسال تحت فشار سهام داران خود فروش در بازار نقدی را بالا می برد تا از این فرصت جهت افزایش درآمد بهره مند گردد.
این روز ها استفاده از ابزارهای مشتقه از جمله قراردادهای سواپ در بازار های جهانی رو به افزایش است. چنین قراردادی که بر مبنای یک شاخص قیمت است به خریداران این امکان را می دهد که در یک بازار پر نوسان به قیمت پایه ثابتی معامله کنند. اگر بیشتر فروش شرکت های معدنی در بازار نقدی انجام گیرد ریسک هایی نیز برای آن ها در پی خواهد داشت. چراکه یک رکود اقتصادی دیگر می تواند قیمت ها را مجددا پایین آورد. بازار نقدی امنیت موجود در سیستم قیمت پایه را ندارد. سال گذشته 50 درصد بازار سنگ آهن جهان و 70 درصد بازار چین را فروش نقدی در بر گرفت. واله در تلاش است دسترسی بهتری به بازار نقدی پیدا کند. در این راستا یک ناوگان کشتی سفارش داده تا کرایه حمل های متغیر، بر فعالیت آن تاثیر سوء نگذارد و برای دستیابی به بازار چین در رقابت با شرکت های معدنی استرالیا که کرایه حمل خیلی پایین تری می پردازند موفق تر باشد. تجربه به بن بست رسیدن مذاکرات سال گذشته حاکی از آن است که امسال طرفین به سرعت به توافق نمی رسند. معمولا این گفتگو ها با مشتریان آسیایی از نوامبر شروع شده و اغلب قبل از ژوئن به اتمام می رسد.
نتایج آماری درآمدهای واله در فصل چهارم حاکی از آن است که نسبت به فصل سوم سال 2009، درآمد حاصل ازفروش سنگ آهن این شرکت بیش از 350 میلیون دلار افت داشته است. در همین دوره قیمت نقدی سنگ آهن خلوص 62 درصد از 85 دلار به سقف 130 دلار هر تن رسید. تحلیل گران معتقدند دلیل این امر این است که خریداران چینی اصرار دارند واله و همچنین دیگر شرکت های معدنی به معاملات سالانه باز گردند چون قیمت نقدی از قیمت پایه خیلی بالاتر رفته است.
شرکت واله نسبت به قراردادهای منعقد شده متعهد است ولی اگر به بازار نقدی می رفت سوددهی آن دو برابر می شد. این شرکت اطلاعات دقیقی از میزان محموله های ارسالی در بازار نقدی ارائه نداده ولی تناژ محموله های ارسالی قراردادهای سی اند اف که در آن فروشنده کرایه حمل را می پردازد و بسیاری آن را نماینده فروش نقدی می دانند عرضه نموده است. بر این اساس واله 6 میلیون و 800 هزار تن سنگ آهن تحت قراردادهای سی اند اف در فصل چهارم 2009 فروش داشته که در فصل سوم این رقم 22 میلیون و 500 هزار تن بوده است. یعنی فروش نقدی را درست زمانی که می توانست بالاترین سوددهی را داشته باشد کاهش داد. به عقیده برخی تحلیل گران گرچه ثبات قیمت حاصل از قراردادهای سالانه خیلی ارزشمند است ولی زمانی که قیمت پایه خیلی کمتر از قیمت نقدی باشد باید آن را کنار گذاشت.