مرکز خدمات فولاد ایران- چند ماه پس از آنکه دولت چین ارزش یوان را در جولای 2005 به میزان 1/2 درصد بالا برد اعلام کرد که دیگر چنین اقدامی تکرار نمی شود. ولی باز این روز ها سخن از احتمال افزایش ارزش یوان در برابر دلار به میان آمده چراکه نرخ تورم در چین در حال افزایش است و میزان صادرات رو به بهبود می باشد.
در واقع دولت چین از اواسط سال 2008 که رکود جهانی شدت یافت نرخ یوان را دوباره ارزش گذاری کرد و به هر دلار 83/6 یوان رساند تا از صادر کنندگان حمایت کرده و به ثبات مالی کشور کمک نماید. در این میان رشد اقتصادی این کشور سرعت گرفت و مخالفت های جهانی را نسبت به سیاست های پولی خود برانگیخت. به نظر می رسد این سیاست چین برای مدتی ادامه یابد ولی احتمالا تا پایان امسال تغییراتی رخ خواهد داد. در اینجا به بررسی چند نظریه در این رابطه می پردازیم.
ثبات نرخ فعلی: احتمالا تا فصل دوم ادامه یابد
اگر لابی صادرات چین علی رغم فشارها به راه خود ادامه دهد، ارزش یوان در همین سطح باقی می ماند مگر اینکه تقاضای خارجی رشد چشمگیری داشته باشد. چین همواره بر این امر تاکید داشته که ثبات ارزش یوان در دوره رکود اقتصادی تنها به نفع چین نبوده بلکه به بهبود اوضاع سراسر جهان کمک نموده است. رشد سالانه صادرات چین دو رقمی خواهد بود ولی ماه های آتی در این زمینه تعیین کننده است. چراکه در مقایسه با سال 2009 رشد کمتری را تجربه نموده و در ژانویه رشد صادرات منفی بوده که نسبت به دسامبر 16 درصد کاهش یافت.
افزایش تدریجی: احتمالا تا پایان سال
یک نظریه دیگر می گوید ارزش یوان از چند ماه آینده مجددا شروع به رشد نماید و توجیه آن افزایش نرخ تورم و بهبود صادرات چین است. طبق این برآورد ها تا یک سال دیگر ارزش یوان نسبت به دلار 3 تا 5 درصد بالا می رود. در خارج از چین پیش بینی ها حاکی از آن است که ارزش یوان نسبت به دلار تا سال آینده 7/2 درصد افزایش می یابد. ماه گذشته نیز رویترز از احتمال افزایش 3 درصدی نرخ یوان تا پایان امسال خبر داد. در هر حال پیش بینی دقیق این رشد تدریجی احتیاج به بحث و بررسی بیشتری دارد.
در حالی که به احتمال زیاد بانک مرکزی چین به طور پنهانی و غیر علنی ارزش یوان را به تدریج افزایش خواهد داد، برخی اقتصاددانان می گویند احتمالا همچون جولای 2005 با ارزش گذاری جزئی شروع می کنند و به تدریج دامنه آن را افزایش می دهند. در حال حاضر این محدوده بین منفی و مثبت 5/0 درصد نسبت به دلار متغیر است. شاید ملاحظات سیاسی، چنین حرکتی را کمی به عقب براند. چراکه دولت چین در تلاش است مانع از القای این تفکر گردد که تسلیم فشارهای امریکا خواهد شد.
هر احتمال رشدی در ارزش یوان به نفع ارز دیگر کشور های آسیایی است. از دلار سنگاپور گرفته تا ین ژاپن که رقبای یوان به حساب می آیند. پیش بینی میزان تاثیر رشد ارزش یوان بر بازار کالاهای مصرفی و ارزهای وابسته به آن دشوار است. شاید افزایش ارزش یوان واردات را ارزان تر کند ولی می توان گفت که رشد اقتصادی چین را در کوتاه مدت تحت فشار قرار می دهد.
تغییر مدل تعیین نرخ یوان: احتمال آن ضعیف ولی قابل تامل
اقتصاددانان پیشنهاد داده اند که دولت چین برای تعیین نرخ یوان از مدل جدیدی استفاده کند که کارآمد بوده و به نفع کشور است. در حال حاضر نرخ یوان به صورت تئوریک بر پایه سبد ارزی تعیین می شود که در عمل بیشتر بر پایه دلار است تا ارزهای دیگر. از اواسط سال 2005 تا اواسط 2008 ارزش یوان حدودا 20 درصد نسبت به دلار امریکا بالا رفت. به عقیده اقتصاددانان، دولت چین باید همچون سنگاپور ارزهای موجود در سبد ارزی خود را فاش نکند تا هیچ چیز قابل پیش بینی نباشد. اقتصاددانان دیگری پیشنهاد داده اند که این سبد ارزی انعطاف پذیر باشد به طوری که همه چیز مبهم و نامعلوم به نظر برسد ولی نسبت به نوسان نرخ دلار محدودیت های روزانه و ماهانه قائل شوند تا به شرکت های چینی آسیبی وارد نشود. برخی دیگر پیشنهاد داده اند که اعلام گردد ارزش یوان هر سال حتما 3 تا 5 درصد افزایش می یابد ولی الگوی رشد آن غیر قابل پیش بینی باشد.
احتمال ارزش گذاری مجدد یوان: غیر ممکن
ارزش گذاری مجدد یوان بر خلاف سیاست های دولت چین است و شاید از نظر منتقدان داخلی به منزله تسلیم شدن در مقابل فشارهای خارجی است.
علاوه بر این هر تغییر اساسی در سیاست های دولت چین نیاز به جلب موافقت جناح چپ دارد که مخالف افزایش ارزش یوان می باشد. ولی برخی احتمال ارزش گذاری مجدد و قابل توجه را دور از انتظار نمی دانند.
گلدمن ساچس اوایل فوریه اعلام کرد که احتمالا ارزش یوان چین 5 درصد بالا می رود و سوسیته جنرال پیش بینی نموده ارزش یوان تا آوریل یا ماه می 5 تا 10 درصد افزایش یابد. از لحاظ تئوریک اگر ارزش یوان بیش از انتظار بالا رود باعث بوجود آمدن انتظارات توری خواهد شد. ولی اگر تغییر نرخ کافی نباشد سرمایه ها روی یوان بازی خواهد کرد چون انتظار افزایش بیشتر آن می رود. برعکس اگر این تعدیل آنقدر بالا باشد که بورس بازها را نگران کند تمام تلاش دولت چین برای حمایت از صادرکنندگان منتفی می شود.
ارزش گذاری مجدد یوان می تواند به نفع ارزهای آسیایی دیگر از جمله ین ژاپن و دلار استرالیا باشد که رابطه نزدیکی با رشد اقتصادی چین دارند. در هر حال هرچه ارزش یوان نسبت به دلار افزایش بیشتری را تجربه کند نگرانی ها از آسیب رسیدن به سومین اقتصاد جهان در نتیجه تاثیر بر صادرات بالاتر می رود. بدین معنا که بازار سرمایه و کالاهای مصرفی واکنشی منفی خواهند داشت. شاید با امید به اینکه واردات کالاهای ارزانتر تقاضای چین را بالا می برد، سهام شرکت های وابسته به مصرف کنندگان نهایی از خرده فروشان کالاهی لوکس گرفته تا خودروسازان افزایش یابد.