پایگاه
خبری فولاد ایران - دو روز پس از نمایش ضدایرانی دونالد ترامپ، نخستین تفاهم‌نامه تامین مالی بین ایران و روسیه
منعقد شد. این قرارداد از دو وجه سیاسی و اقتصادی برای ایران حائز اهمیت خواهد بود.
نخست اینکه شرکت‌های روسی به‌‌رغم اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا حاضر به اعتباردهی به
ایران شد‌ه‌اند. موضوعی که انعکاس‌دهنده اهمیت وجهه سیاسی این قرارداد برای ایران است.
افزون بر این، قرارداد منعقدشده یک اتفاق جدید اقتصادی نیز محسوب می‌شود؛ چراکه در
این قرارداد تامین مالی، ایران به جای انعقاد قرارداد تامین مالی با بانک، با یک موسسه
بیمهای تفاهم کرده است. نکته قابل اهمیت دیگر این است که برای این تامین مالی سقفی
در نظر گرفته نشده است.
به گزارش اقتصادنیوز ، موضوعی که می‌تواند تضمینی برای
اجرایی شدن قرارداد و تامین مالی با دغدغه کمتر شود. این تفاهم‌نامه تامین مالی روز
گذشته میان بانک مرکزی ایران و موسسه دولتی بیمه صادراتی روسیه (اکسیار) امضا شده است.
سهامداران عمده این شرکت دولتی، بانک VEB و مرکز صادرات روسیه هستند. ظرفیت
اعتباری در حال انبساط این شرکت نیز در حدود ۳/ ۵ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
انعقاد قراردادهای این‌چنینی از یکسو با ارائه سیگنال
به سایر سرمایه‌گذاران تصویر ریسک اعتباری ایران را بهبود خواهد بخشید و از سوی دیگر
با رعایت استانداردها و الزامات، دروازه تجارت جهانی را به روی ایران خواهد گشود.
روی سیاسی: یادداشت تفاهم فاینانس اخیر درست بلافاصله
پس از صحبت‌های دونالد ترامپ به امضا رسیده است. می‌توان از آن به‌عنوان سیگنالی عملی
از جانب روسیه در قبال برجام یاد کرد. روسیه با این اقدام، موضع خود در قبال روابط
اقتصادی با ایران را ترسیم کرد؛ آن هم درست پس از تهدیدات ترامپ. این نگرانی در داخل
و خارج وجود داشت که سخنان ترامپ، طرف‌های خارجی را برای همکاری اقتصادی با ایران دچار
تردید کند. چراکه عده‌ای معتقد بودند سخنان ترامپ ریسک همکاری اقتصادی با ایران را
بالا برده است.
دسته‌ای از تحلیلگران، برقرار بودن برجام بدون حضور قوی
آمریکا را باعث ضعف و سستی برجام می‌خواندند و تاکید می‌کردند که عملا برجام دیگر نفعی
برای ایران نخواهد داشت. آنها طبق استدلال خود، به این نتیجه می‌رسیدند که ایران در
نهایت به دلیل عدم تامین منافع خود، وادار به خروج از برجام خواهد شد.
اما اکنون با امضای این یادداشت تفاهم، این تحلیل به عقب
رانده شد. تمامی شرکای برجامی ایران، علیه مواضع رئیس‌جمهوری آمریکا جبهه گرفتند. اما
این اقدام روسیه، اولین پاسخ عملی به سخنان ترامپ بود. امضای یادداشت تفاهم در روز
گذشته، شروع محکمی برای دوره جدید برجام است. حداقل فعلا آمریکا و ترامپ نتوانسته‌اند
ترسی را در دل شرکای تجاری ایران ایجاد کنند.
شاید برخی تصور کنند که تفاهم اخیر به دلیل روابط سیاسی
خوب ایران و روسیه و در پاسخ به تهدیدات ترامپ امضا شده است، اما این تحلیل صحیح نیست.
درست است که روابط سیاسی ایران و روسیه طی سال‌های اخیر در شرایط مطلوبی به سر برده
است، اما این روابط سیاسی خوب منجر به روابط اقتصادی خوب نشده بود. ایران روابط اقتصادی
نزدیکی با روسیه نداشت.
روی اقتصادی: روی دیگر ماجرا، تفاوت فنی و اقتصادی است
که این قرارداد را متمایز از قراردادهای پیشین فاینانس می‌کند. طرف تفاهم اخیر، یک
شرکت آژانس بیمه دولتی بوده است نه یک بانک یا موسسه مالی. در هر قرارداد فاینانس،
سه ضلع حضور دارند: فاینانسور(ارائه دهنده فاینانس)، وام‌گیرنده و شرکت بیمهای. نقش
شرکت بیمهای این است که ریسک عدم بازپرداخت تسهیلات را به حداقل برساند و در واقع
بازپرداخت تسهیلات را برای بانک‌های وام دهنده تضمین کند. شرکت بیمهای غالبا یک شرکت
دولتی از طرف کشور وام دهنده و به نوعی صندوق ضمانت صادرات آنها است. آژانس بیمهای
در یک قرارداد جداگانه تضمین‌های لازم را از دولت کشور وام‌گیرنده می‌گیرد. در مورد
کشور ما نیز وزارت امور اقتصادی و دارایی ضامن بانک‌های داخلی برای بازپرداخت تسهیلات
می‌شود. در نتیجه در هر قرارداد فاینانس پس از عقد قرارداد باید به دنبال امضا با آژانس
بیمهای برای تضمین تسهیلات شد.
اتفاقی که در روز گذشته افتاده، باعث می‌شود تا رغبت بانک‌ها
برای عقد قرارداد فاینانس بیشتر شود. چراکه ضمانت وام‌ها پیش از امضای قرارداد تامین
شده است. در نتیجه بانک‌های روسی برای ارائه فاینانس دغدغه بیمهای نخواهند داشت. برای
بانک‌ها ورود به این شکل از تامین مالی جذاب‌تر خواهد بود. مثلا اگزیم بانک روسیه که
زیرمجموعه شرکت بیمه اکسیار است، می‌تواند بدون دغدغه بیمهای در نقش فاینانسور ظاهر
شود. پیش از این تسهیلات روسی از دولت روسیه به دولت ایران و از بانک‌های تجاری روسی
به پروژه‌های زیربنایی کشور به امضا رسیده بود. اختصاص فاینانس ۲/ ۱ میلیارد یورویی
ونش اکونوم بانک روسیه برای احداث نیروگاه هرمزگان و تامین مالی تولید ۵۰۰ واگن قطار
از سمت طرف روسی نمونه‌هایی از موردهای قبلی هستند. با شیوه جدید، انتظار می‌رود روند
ارائه تسهیلات برای پروژه‌های زیربنایی کشور تسریع یابد.
منبع: اقتصانیوز