پایگاه خبری فولاد ایران - از زمان پایان جنگ جهانی دوم دلار آمریکا ارز ذخیره بین المللی بوده است.
این وضعیت تا سال 1970 تحت حمایت استاندارد طلایی بود و پس از آن به دلیل هژمونی
دلار در عرصه قیمت گذاری کالاها ارزش گذاری قیمت نفت بر اساس آن شکل گرفت. به گزارش فولاد ایران، دلاریزه
کردن تمام کالاهای مهم جهانی، از جمله نفت، هرچند قدمت زیادی دارد اما این امر
نارضایتی بسیاری از کشورهای تولیدکننده کالا را برانگیخت، چراکه آنها بیشتر و
بیشتر تحت کنترل واشنگتن و اقدامات تهدیدآمیز آن قرار گرفتند. در نتیجه، تلاش برای
محدود کردن دلار به عنوان وسیله پرداخت معاملات نفتی سرعت گرفت و آنچه که مدتها
پیش غیر قابل تصور بود، حال به عنوان یک امکان مشخص قابل مشاهده شد.
آخرین تلاش برای کاهش وابستگی به دلار از طرف ونزوئلا انجام
گرفت. اخیرا روابط میان این عضو اوپک و ایالات متحده تیره شد و ونزوئلا هفته گذشته
اعلام کرد که دیگر نمی خواهد پرداخت های دلاری را برای فروش نفت خود بپذیرد و برای
اولین بار، قیمت نفت خود را بر اساس یوان چین تعیین کرد تا بتواند تاثیرات تحریم
های جدید مالی آمریکا را خنثی نماید. این حرکتی جسورانه از جانب
تولید کننده آمریکای لاتین بود با توجه به اینکه امریکا بزرگترین خریدار نفت خام
آن است. طبق آمار سازمان انرژی امریکا، واردات نفت خام امریکا از ونزوئلا در نیمه اول
امسال 703 هزار بشکه در روز بوده است. حال ونزوئلا می بایست به دنبال خریدار نفت در جای دیگر باشد و وضعیت مالی
آن بستگی به موفقیت او در این امر دارد.
در هر صورت، ونزوئلا به فهرست بلندبالای کسانیکه سعی در
موضع گیری علیه هژمونی تعیین قیمت نفت بر اساس دلار دارند پیوسته است. در سال
2000، عراق تسلط دلار بر قیمت نفت را نادیده گرفت و فروش نفت خود را بر اساس یورو
آغاز کرد، ایران نیز طرفدار محکمی برای حذف دلار است و سالها در تلاش جهت حذف دلار
در معاملات بین المللی نفت بوده است. در سال 2007 ایران در تلاش برای متقاعد کردن
اوپک به حذف دلار در معاملات نفتی ناکام ماند و اخیرا نیز تلاش تازه ای برای رسیدن
به این هدف آغاز کرده و پس از رفع تحریمها در ژانویه 2016 فروش نفت خود به
کشورهایی مثل هند و کره جنوبی را بر اساس یورو انجام می دهد.
سایر کشورهای تولیدکننده نفت که علیه تجارت دلاری این کالا
موضع گرفته اند هم کشورهای کوچکی نیستند. رهبر روسیه مدتهاست با امتیاز انحصاری
دلار در تجارت نفت مشکل دارد و درصدد کنار گذاشتن آن در معاملات نفتی خود است.
روسیه از سال 2015 یوان را برای پرداختهای نفت صادراتی خود به چین قبول کرده و
همین تقبل یوان به روسیه کمک کرده تا در مرکز حوزه تقاضای جهانی نفت قرار بگیرد.
به این ترتیب، این ابر قدرت غیر اوپکی از سال 2016 جایگزین عربستان سعودی به عنوان
بزرگترین عرضه کننده نفت خام به چین شد و طی امسال موقعیت خود را ثابت تر کرد. با
توجه به تحریمهای جدید امریکا علیه روسیه، این کشور قدمهای خود در حذف دلار از
معاملات نفتی را محکم تر کرده است.
خریدارن نیز در راستای تلاش فروشندگان در خروج از سلطه دلار
در معملات نفتی، با این چالش همراه شده اند که این امر در هیچ جا به وضوح چین
نیست. اشتهای سیری ناپذیر چین با تمایل آن به حذف دلار در تجارت نفتی کاملا مطابقت
دارد. این خریدار بزرگ نفت خام دنیا مشتاق تر از همیشه برای ارزش گذاری قیمت نفت
بر اساس یوان است، کمااینکه قراردادهای فیوچرز نفت خود را بر اساس یوان امضاء کرد
و موقعیت دلار در بازار نفت را با چالشی بزرگ همراه کرده است.
به این ترتیب سرنوشت دلار به عنوان ارزی که سالها مرجع
تعیین قیمت نفت بوده زیر سوال می رود. نکته مهم در این بین موقعیت غالب دلار است.
عضو اصلی عرب زبان اوپک، عربستان سعودی هنوز ترجیح می دهد از دلار به عنوان یک ارز
استاندارد در معاملات نفتی خود استفاده کند و به همین دلیل ارزهای دیگر تلاش فوق
العاده زیادی برای سبقت گرفتن از دلار نیاز دارند. بنابراین حذف دلار در معاملات
نفتی هنوز فکری خام و ناپخته است هرچند یوان چین با جدیت در پی جانشینی آن است.
موضوعات مرتبط: فولاد - قراضه - سنگ آهن - قیمت آهن آلات - تحلیل اخبار - اخبار اقتصادی